Bài 39. Quá trình hình thành các đặc điểm thích nghi

Bài 39

QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH CÁC
ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI



*GIẢI THÍCH SỰ HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI
*HIỆN TƯỢNG ĐA HÌNH CÂN BẰNG DI TRUYỀN
* SỰ HỢP LÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI

GIỚI THIỆU NỘI DUNG
I/ GIẢI THÍCH SỰ HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI:
1/ Sự hoá đen của các loài bướm ở vùng công nghiệp:
Bướm sâu đo bạch dương (Biston betularia)
Giải thích:

+ QT Đột biến
+ QT giao phối
+ QT CLTN
Sự hình thành đặc điểm thích nghi trên cơ thể sinh vật là kết quả một quá trình lịch sử, chịu sự chi phối của 3 nhân tố chủ yếu:
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỂ SỰTHÍCH NGHI
2- Sự tăng cường sức đề kháng của sâu bọ và vi khuẩn (Phiếu học tập)

Aa BB CC DD
AA Bb CC DD
AA BB CC DD
A B C D

a b c d

AA bbCC DD
AA BB Cc DD
aa BB CC Dd

aa Bb cc dd
aa bb Cc DD
aa bb cc dd
A B C D

a b c d
A B C D

a b c d
Môi trường chưa có D.D.T.
Có D.D.T.
-ĐB mới... -GIAO PHỐI
CLTN
D.D.T. lâu dài
CLTN
Giải thích hiện tượng kháng thuốc DDT của sâu bọ dựa trên sơ đồ?
Gợi ý:-Sắp xếp lời giải thích thành 5 ý
-Các alen a, b, c và d là những đột biến kháng thuốc DDT
1-...................................................................................................................
2-...................................................................................................................
3-...................................................................................................................
4-...................................................................................................................
5-...................................................................................................................
2- Sự tăng cường sức đề kháng của sâu bọ và vi khuẩn (Phiếu học tập)

Aa BB CC DD
AA Bb CC DD
AA BB CC DD
A B C D

a b c d

AA bbCC DD
AA BB Cc DD
aa BB CC Dd

aa Bb cc dd
aa bb Cc DD
aa bb cc dd
A B C D

a b c d
A B C D

a b c d
Chưa có D.D.T.
Có D.D.T.
-ĐB mới... -GIAO PHỐI
CLTN
D.D.T. lâu dài
CLTN
GIẢI THÍCH THEO SƠ ĐỒ?
1-Khi chưa có DDT, trong QT đã xuất hiện ĐB kháng thuốc (a, b)
2-Khi có DDT, các ĐB kháng thuốc mới (c, d) xuất hiện
3- QTGP phát tán các ĐB trên và tạo ra nhiều tổ hợp gen kháng thuốc
4- QT CLTN làm giảm TS các alen không kháng thuốc và tăng dần TS các alen kháng thuốc
5- Dùng DDT lâu dài, QT sâu chỉ còn lại các kiểu gen kháng thuốc làm thuốc trở nên vô hiệu
*Chúng ta rút ra kinh nghiệm gì
khi sử dụng thuốc trừ sâu và kháng sinh?
*Sử dụng thuốc đúng liều lượng
*Không dùng một loại thuốc kéo dài
III- SỰ HỢP LÝ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI
Mỗi ĐĐTN là sản phẩm của CLTN trong những điều kiện nhất định
Khi môi trường thay đổi, các ĐĐTN cũ sẽ lỗi thời nhường chỗ cho những ĐĐTN mới
-Nếu MT ổn định, quá trình ĐB vẫn xẩy ra nên CLTN vẫn phát huy tác dụng làm SV sau TN hơn SV ra đời trước
1-Tại sao nói các đặc điểm thích nghi chỉ có tính hợp lý tương đối? Chứng minh?
2-Nếu môi trường ổn định, các đặc điểm thích nghi mới có được tạo ra không? Vì sao?
HOÀN THÀNH CÁC CÂU HỎI SAU
1-Con tắc kè thay đổi màu sắc theo môi trường thuộc hình thức thích nghi nào?
2-Hình dạng con bọ que thuộc hình thức thích nghi nào?
3-Hình thức thích nghi nào quan trọng hơn?
4-Nói quần thể có tính đa gen, đa hình có đúng không?
5-Nhân tố tiến hóa nào đóng vai trò chính trong quá trình hình thành đặc điểm thích nghi của sinh vật?
6-Màu sắc báo hiệu thường có ở những sinh vật nào?
7-Hiện tượng phun thuốc trừ sâu nhưng sâu không chết gọi là gì?
8-Sử dụng thuốc trừ sâu hoặc thuốc kháng sinh như thế nào là hợp lý?
9-Các đặc điểm thích nghi của sinh vật sẽ bị thay thế khi nào?
10-Quá trình hình thành các ĐĐTN chịu sự chi phối của những nhân tố nào?
-TN kiểu hình

-TN kiểu gen
-TN kiểu gen
-Ngẫu nhiên
-Chọn lọc tự nhiên
-SV có nọc độc
-Nhờn thuốc
-Đúng liều lượng, không dùng 1 loại lâu dài

-MT sống thay đổi

-ĐB, GP & CLTN