Bài 39. Biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật

Tại sao ve sầu xuất hiện nhiều vào mùa hè?
Bài 39: SỰ BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT

Thế nào là sự biến động số lượng cá thể của quần thể?
Số lượng ếch, nhái tăng mạnh vào mùa mưa
Dịch cúm gia cầm
Bò sát, chim nhỏ, thú giảm mạnh sau lũ lụt.
Mèo rừng săn bắt thỏ
Quan sát hình và nghiên cứu SGK, các nhóm tìm hiểu các kiểu biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật bằng cách hoàn thành bảng sau
Số lượng ếch, nhái tăng mạnh vào mùa mưa
Mèo rừng bắt thỏ chu kỳ 9 – 10 năm
Chu kỳ mùa
Chu kỳ nhiều năm
Chu kỳ ngày - đêm
Chu kỳ tuần trăng
Rươi đẻ rộ vào cuối tháng 9 –đầu tháng 10
Tảo Lam tăng số lượng vào ban ngày
Vì sao số lượng thỏ và mèo rừng lại tăng và giảm theo chu kì
gần giống nhau?
Đồ thị biến động số lượng thỏ và mèo rừng theo chu kỳ 9 – 10 năm
Vào mùa hè khí hậu ấm áp sâu hại xuất hiện nhiều
Vịt chết vì dịch cúm A/H5N1
Cháy rừng Uminh thượng năm 2002
Trâu chết rét tại miền Bắc vào mùa đông
Cá chết hàng loạt do sự cố Fomosa
Đồ thị biến động số lượng cá thể thỏ không theo chu kỳ ở Ôtrâylia.
Xác định nguyên nhân gây ra sự biến động số lượng cá thể của các quần thể sau và sau đó phân nhóm nhân tố gây ra sự biến động đó?
Cây trồng, khí hậu.
Dòng nước nóng.
Nguồn thức ăn (lúa, ngô)
Nhiệt độ, độ ẩm.
Mùa mưa.
Nhiệt độ (<8oC)
Lũ lụt thất thường.
Cháy rừng.
Virus gây bệnh u nhầy.
Hữu sinh
Vô sinh,hữu sinh
Vô sinh
Hữu sinh
Vô sinh
Vô sinh
Vô sinh
Hữu sinh
Vô sinh
Vô sinh
Số lượng cá thể tăng cạnh tranh gay gắt chết
Trâu chết rét ở miền bắc vào mùa đông
Nghiên cứu SGK tìm hiểu đặc điểm của các nhân tố gây ra sự biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật?
Đặc điểm
Đặc điểm
Trâu, bò chết nhiều khi nhiệt độ quá thấp

Không
Khí hậu
- Trạng thái sinh lý của các cá thể.
- Sinh sản, khả năng thụ tinh.
- Sức sống của con non.
Ao nuôi cá với số lượng nhiều
có

Cạnh tranh (Cùng loài)
- Sức sinh sản.
- Tỉ lệ tử vong.
- Sự phát tán.

Nghiên cứu thông tin SGK /173 điền từ thích hợp vào chỗ (…)
- Quần thể ban đầu với số lượng cá thể nhất định
Môi trường thuận lợi
(Thức ăn, kẻ thù, …)
-Sinh sản …..(1)
-Tử vong …...(2)
-Nhập cư …...(3)
- Xuất cư……..(4)
…(5)…
- Số lượng cá thể trong quần thể tăng cao
Môi trường không thuận lợi
(Thức ăn, kẻ thù, …)
-Sinh sản …..(6)
-Tử vong …...(7)
-Nhập cư …...(8)
- Xuất cư……..(9)
-Cạnh tranh (cùng loài) → ….(10)
-Nguồn thức ăn (có hạn)
-Kẻ thù …(11)
…(12)…
Nêu Cơ chế điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể?:

Biến động cá thể của quần thể
-Cơ chế điều chỉnh tăng:
-Cơ chế điều chỉnh giảm:
-Sinh sản …..(1)
-Tử vong …...(2)
-Nhập cư …...(3)
- Xuất cư……..(4)
Môi trường thuận lợi
(Thức ăn, kẻ thù, …)
-Cạnh tranh (cùng loài) → ….(5)
-Nguồn thức ăn (có hạn)
-Kẻ thù …(6)
Tăng
Tăng
Giảm
Giảm
Môi trường không thuận lợi
(Thức ăn, kẻ thù, …)
-Sinh sản …..(1)
-Tử vong …...(2)
-Nhập cư …...(3)
- Xuất cư……..(4)
Giảm
Tăng
Tăng
Giảm
Quần thể ban đầu với số lượng cá thể nhất định
- Số lượng cá thể trong quần thể tăng cao
Tăng
Tăng
Số lượng cá thể của quần thể tăng
Số lượng cá thể của quần thể giảm
Số lượng cá thể cao cạnh tranh gay gắt sự di cư
Số lượng cá thể tăng thức ăn khan hiếm tử vong tăng
Số lượng cá thể
Mức cân bằng
Thế nào là trạng thái cân bằng của quần thể ?
1. Trạng thái cân bằng của quần thể đạt được khi:
có hiện tượng ăn lẫn nhau.
số lượng cá thể nhiều thì tự chết.
số lượng cá thể ổn định và phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.
tự điều chỉnh.
C
TRẮC NGHIỆM
2. Nhân tố sinh thái hữu sinh
A. Khí hậu, thổ nhưỡng
B. Nhiệt độ,ánh sáng, số lượng kẻ thù ăn thịt
C. Là nhóm nhân tố không phụ thuộc mật độ quần thể
D. Là nhóm nhân tố phụ thuộc mật độ quần thể
TRẮC NGHIỆM
3. Trường hợp nào sau đây cho thấy sinh vật biến động không theo chu kì?
Một số loài chim di trú mùa đông.
Động vật biến nhiệt ngủ đông.
Số lượng ruồi muỗi nhiều vào các tháng xuân hè.
Số lượng thỏ ở Australia giảm vì bệnh u nhầy.
D
TRẮC NGHIỆM
Kính chúc thầy cô giáo sức khoẻ!
Chúc các em học tập tốt!