Bài 38. Thực hành: Viết báo cáo ngắn về kênh đào Xuy-ê và kênh đào Panama

BÁO CÁO NGẮN VỀ KÊNH ĐÀO PANAMA
VỊ TRÍ ĐỊA LÍ
Tọa độ :90B - 800T
N?m ? lung ong ch�u M?,cắt ngang qua eo đất Panama ở Panama, k�nh d�o Panama l� tuy?n giao thơng th?y quan tr?ng n?i li?n Th�i Bình Duong v?i D?i T�y Duong .

Panama
I. MỘT SỐ THÔNG TIN VỀ KÊNH ĐÀO
- Chiều dài: 64km, rộng 50km.
Trọng tải <100.000 tấn.
Đi trong kênh đào phải sử dụng các âu tàu.
Hành trình qua kênh đào mất 8 -10giờ.
Thời gian xây dựng kênh đào Panama mất 10 năm, từ năm 1904 đến năm 1914 do Hoa Kì xây dựng.

Lịch sử về kênh đào
Năm 1501, nhà thám hiểm người Tây ban nha Rodrigo de Bastidas là người châu Âu đầu tiên đến Panama. Năm 1502 Christóbal Colón ghé thăm và lưu lại Panama một thời gian ngắn. Năm 1513, Thuyền trưởng Tây ban nha Vasco Nunez de Balboa đi xuyên qua đất Panama và phát hiện ra con đường nối Đại Tây dương và Thái Bình dương. Panama nhanh chóng trở thành điểm trung chuyển của cải cướp bóc được từ Nam Mỹ đưa về Tây Ban nha. Trong gần 300 năm là thuộc địa của Tây ban nha (1538-1821), sự thịnh vượng kinh tế của Panama lên xuống tùy theo vai trò địa chính trị của mảnh đất này đối với Tây Ban nha.


Cuối thế kỷ 18, đầu thế kỷ 19, phong trào độc lập của các nước Nam Mỹ dâng cao, làm suy yếu hệ thống thuộc địa Tây Ban Nha tại đây. Nhân cơ hội Toàn quyền tạm thời Edwin Fábrega là người bản địa, ngày 28/11/1821 Panama tuyên bố độc lập khỏi Tây Ban Nha và sáp nhập vào Colombia (bao gồm lãnh thổ Colombia và Venezuela ngày nay). Trong thời gian thuộc Colombia, Panama được quản lý theo Hiến pháp Cucuta 1821 và được chia thành 2 tỉnh là Panama và Veraguas. Năm 1826, Panama được Simon Bolívar chọn làm địa điểm tổ chức Đại hội các nước châu Mỹ mới giành được độc lập. Từ năm 1830 đến 1840 đã 3 lần có ý đồ tách Panama khỏi Colombia nhưng không thành công.
Từ 1847-1855, một nhóm đầu tư tài chính Mỹ xây dựng tuyến đường sắt xuyên Panama đáp ứng nhu cầu vận chuyển từ miền Đông sang miền Tây nước Mỹ. Vai trò vận chuyển của tuyến đường sắt này giảm đáng kể khi đường sắt xuyên Mỹ đầu tiên hoàn thành năm 1869.

Năm 1880, một công ty của Pháp dưới sự lãnh đạo của kỹ sư Ferdinand de Lesseps khởi công xây dựng một kênh đào theo cơ chế ngang mực nước biển tại địa điểm kênh đào ngày nay. Năm 1890, công ty này bị phá sản và phải bỏ dở công trình do khó khăn về tài chính, điều kiện thi công, dịch bệnh.

Ngày 3/11/2003 được sự khuyến khích của Mỹ, Panama tuyên bố độc lập khỏi Colombia và ký Hiệp ước Hay/Bunau-Varilla với Mỹ. Hiệp ước này nhượng cho Mỹ một khu vực có quy chế như lãnh thổ của Mỹ rộng 10 dặm và dài 50 dặm, tại đó cho phép Mỹ xây dựng kênh đào, quản lý và bảo vệ vĩnh viễn. Năm 1914, Mỹ hoàn thành xây dựng kênh đào.

Từ 1903 đến cuối những năm 1960, Panama duy trì thể chế dân chủ lập hiến dưới sự thống trị của giới quý tộc-thương gia. Từ những năm 50, giới quân sự bắt đầu thách thức quyền lực của giới thương gia. Tháng 10/1968, Tướng Omar Torrijos lãnh đạo đảo chính lật đổ chính quyền Arnulfo Arias Madrid, thành lập chính phủ quân sự. Chính quyền Torrijos về đối nội thực hiện nhiều chương trình dân tuý, về đối ngoại độc lập tự chủ hơn với Mỹ.

Trong những năm 60, phong trào dân tộc chủ nghĩa và đấu tranh giành chủ quyền Kênh đào phát triển mạnh mẽ với đỉnh cao là vụ nổi dậy ngày 9/1/1964 (nay được lấy là Ngày Liệt sỹ). Năm 1977 sau quá trình đàm phán lâu dài, Panama và Mỹ ký Hiệp ước Torrijos-Carter quy định thời hạn Mỹ rút quân và trao trả lại kênh đào cho Panama vào ngày 31/12/1999.

Video Clip về quá trình xây dựng kênh đào
Video Clip về hành trình qua kênh đào
Video Clip về Họat động của kênh đào
7844
59,8
7857
56,5
6710
84,5
41,3
25,6
25,7
14
12,3
5577
3359
3342
1737
1256
Quãng đường được rút ngắn khi qua kênh đào Panama
Lợi ích của kênh Pa-na-ma :
Là con đường ngắn nhất nối Thái Bình Dương và Đại Tây Dương
Giảm cước phí vận chuyển, tăng khả năng cạnh tranh của hàng hoá
Đẩy mạnh giao lưu giữa các vùng thuộc châu á - Thái Bình Dương với Hoa Kỳ, thúc đẩy kinh tế phát triển
Những tổn thất kinh tế khi kênh đào bị đóng cửa :
-D?i v?i Panama:
M?t ngu?n thu nh?p t? thu? h?i quan
Giao luu trao d?i buụn bỏn v?i cỏc nu?c khỏc trờn th? gi?i khú khan.
ảnh hưởng đến lợi ích to lớn của nền kinh tế Pa-na-ma
D?i v?i Hoa kỡ, cỏc nu?c :
Tổn thất lớn nhất đối với Hoa Kỳ vì kênh đào đã thực sự là một căn cứ thương mại và quân sự quan trọng của Hoa Kỳ ở Trung Mỹ
Tang chi phớ v?n chuy?n h�ng húa.
Kộm an to�n hon cho ngu?i v� h�ng húa
END
Copy right � by Huynh Minh Hung