Bài 38. Quốc tế thứ nhất và công xã Pa-ri 1871

BÀI THUYẾT TRÌNH
TỔ 4 LỚP 10A2
Bài 28: Quốc Tế Thứ Nhất Và Công Xã Pa-Ri 1871
I. QUỐC TẾ THỨ NHẤT
1. Hoàn cảnh ra đời
- Giữa TK XIX, sự phát triển mạnh mẽ của nền công nghiệp TBCN đã làm cho đội ngũ công nhân ngày càng thêm đông đảo. Ách áp bức, bóc lột đối với công nhân cũng tăng thêm → xảy ra đấu tranh, song vẫn còn trong tình trạng phân tán về tổ chức và thiếu thống nhất về tư tưởng → đòi hỏi phải có một tổ chức CM quốc tế để đoàn kết và lãnh đạo phong trào
- Ngày 28/9/1864 Hội Liên hiệp lao động quốc tế (hay còn gọi là Quốc tế thứ nhất) được thành lập với sự tham gia tích cực của Mác

2. Hoạt động của Quốc tế thứ nhất
Từ 9/1864 đến 7/1876, Quốc tế thứ nhất đã tiến hành 5 đại hội
Hoạt động chủ yếu: truyền bá học thuyết Mác, chống tư tưởng lệch lạc trong nội bộ; thông qua những nghị quyết có ý nghĩa chính trị và kinh tế quan trọng: tán thành bãi công, thành lập công đoàn, đấu tranh có tổ chức, đòi ngày làm 8 giờ và cải thiện đời sống công nhân…
Ảnh hưởng của Quốc tế thứ nhất đã góp phần thành lập các tổ chức quần chúng của công nhân như công đoàn, hội tương tế…
Quốc tế có nhiều đóng góp cụ thể giúp đỡ phong trào công nhân:
Năm 1867, Quốc tế tổ chức quyên góp giúp đỡ đưa cuộc bãi công của công nhân đúc đồng ở Pa-ri đến thắng lợi
Năm 1868-1869, Quốc tế kêu gọi công nhân các nước giúp đỡ những công nhân bãi công ở Bỉ và gia đình họ vượt qua khó khăn
Năm 1871, Quốc tế tích cực hưởng ứng cuộc đấu tranh của những người lao động Pa-ri, giúp họ thành lập Công xã - chính quyền vô sản đầu tiên trên thế giới
→ Quốc tế thứ nhất là tổ chức đầu tiên góp phần truyền bá rộng rãi chủ nghĩa Mác trong cuộc đấu tranh giải phóng loài người khỏi áp bức, bóc lột
- Năm 1876, Quốc tế thứ nhất tuyên bố giải tán
II. CÔNG XÃ PA-RI
Cuộc cách mạng 18/3/1871 và sự thành lập Công xã
a/ Nguyên nhân:
- Sự tăng cường độ và thời gian lao động đối với công nhân và cuộc sống khó khăn do khủng hoảng kinh tế những năm 1860-1867 là nguyên nhân dẫn đến chiến tranh giai cấp trong lòng xã hội tư bản
- Để khắc phục nguy cơ khủng hoảng, chính phủ Đế chế II do Na-pô-lê-ông III đứng đầu quyết định gây chiến với Phổ
- Phía Phổ muốn tiến hành chiến tranh để hoàn thành thống nhất nước Đức, đàn áp phong trào dân chủ trong nước
b/ Diễn biến:
- Ngày 19/7/1870, chiến tranh Pháp - Phổ bùng nổ
- Ngày 2/9/1870, toàn bộ đội quân Pháp và Na-pô-lê-ông III phải đầu hàng
- Ngày 4/9/1870, nhân dân Pa-ri khởi nghĩa lật đổ Đế chế II, đòi thiết lập chế độ cộng hòa và tổ chức kháng chiến chống quân Phổ
- Chính phủ lâm thời tư sản thành lập mang tên “Chính phủ Vệ quốc”. Khi quân Phổ tiến vào Pa-ri thì đổi thành “Chính phủ Phản quốc”, quyết định đầu hàng và xin đình chiến, mở cửa cho quân Phổ tiến vào nước Pháp

Nhân dân Pa-ri tổ chức thành các đơn vị Quốc dân quân, tự vũ trang và xây dựng phòng tuyến bảo vệ thủ đô
Ngày 18/3/1871 (lúc 3 giờ sáng), Chính phủ cho quân đánh chiếm đồi Mông-mác, nơi tập trung đại bác của Quốc dân quân nhưng quần chúng nhân dân đã kịp thời đến hỗ trợ, bao vây quân chính phủ
Trưa 18/3, các tiểu đoàn tiến vào trung tâm thủ đô theo lệnh của Ủy ban trung ương Quốc dân quân, chiếm được các trụ sở quan trọng (cơ quan chính phủ, nhà ga, sở cảnh sát và tòa Thị chính)
c/ Kết quả
- Quân chính phủ phải rút chạy về Véc-xai để củng cố lực lượng
- Quốc dân quân làm chủ được thành phố
- Ngày 18/3/1871, chính quyền của giai cấp tư sản bị lật đổ
- Ủy ban trung ương Quốc dân quân đảm nhận chức năng của chính quyền mới, trở thành chính phủ lâm thời
2. Công xã Pa-ri - Nhà nước kiểu mới
a/ Tổ chức bộ máy Nhà nước
- Ngày 26/3/1871, một chính phủ CM được bầu ra theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu để củng cố chính quyền mới
- Cơ quan cao nhất của Nhà nước mới là Hội đồng công xã, gồm nhiều ủy ban, đứng đầu mỗi ủy ban là một ủy viên công xã (chịu trách nhiệm trước nhân dân và có thể bị bãi miễn)
b/ Quân đội
- Quân đội và bộ máy cảnh sát cũ bị giải tán, thay vào đó là lực lượng vũ trang nhân dân

c/ Giáo dục
- Công xã tách nhà thờ ra khỏi những hoạt động của trường học và nhà nước
- Nhà trường không dạy Kinh Thánh

d/ Chính sách
- Công xã thi hành nhiều chính sách tiến bộ: công nhân được làm chủ các xí nghiệp mà bọn chủ bỏ trốn, Công xã kiểm soát chế độ tiền lương, giảm bớt lao động ban đêm, cấm cúp phạt công nhân… đối với những xí nghiệp còn chủ ở lại
- Đề ra chủ trương giáo dục bắt buộc và không mất tiền cho toàn dân, cải thiện điều kiện làm việc cho nữ công nhân
→ Công xã Pa-Ri là một nhà nước khác hẳn kiểu nhà nước của những giai cấp bóc lột trước đó
→ Đây là một Nhà nước kiểu mới – nhà nước vô sản, do dân và vì dân
Quá trình đấu tranh
- Trong thời gian nhân dân Pa-ri nổi dậy, chính phủ tư sản phản động đứng đầu là Chi-e hoảng sợ rút chạy về Véc-xai với một số 2/4/1871,sau một thời gian tập hợp lực lượng và câu kết với tàn quân
- Ngày quân Phổ, quân đội của Chi-e tiến hành phản công, mở đầu cuộc nội chiến
- Các chiến sĩ công xã và nhân dân lao động Pa-ri chiến đấu rất anh dũng đặc biệt trong “Tuần lễ đẫm máu” (từ 21/5 đến 28/5/1871)

Kết quả
- Do cuộc chiến đấu không cân sức nên ngày 28/5 chiến lũy cuối cùng của Công xã rơi vào tay kẻ thù
Ý nghĩa
- Tuy Công xã chỉ tồn tại 72 ngày nhưng đã để lại “một kinh nghiệm lịch sử có ý nghĩa vô cùng to lớn, một bước tiến nhất định của CM vô sản” (Lê-nin)
- Thể hiện sự sáng tạo nhà nước kiểu mới dựa trên cơ sở dân chủ vô sản và hoạt động vì lợi ích của đa số nhân dân lao động
CÁM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ THEO DÕI BÀI THUYẾT TRÌNH CỦA TỔ 4
Danh sách tổ:
Lê Phạm Tuấn Anh
Phạm Thị Tuyết Mai
Lê Phương Linh
Nguyễn Hữu Phương Nhi
Tạ Minh Thảo
Bùi Linh Châu
Nguyễn Hà Hoàng Anh
Nguyễn Đình Thành