Bài 38. Hiện tượng cảm ứng điện từ. Suất điện động cảm ứng

Đặng Hữu Hoàng
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY,CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH
CHƯƠNG V. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
1.Hiện tượng cảm ứng điện từ. Suất điện động cảm ứng.
2.Suất điện động cảm ứng trong một đoạn dây dẫn chuyển động.
3. Dòng điện Fu-côNH
4. Hiện tượng tự cảm
5. Năng lượng từ trường.
Ôn lại kiến thức cũ
Hãy nêu khái niệm từ trường?
Xung quanh nam châm hay dòng điện có từ trường

Để tạo ra từ trường, người ta dùng những phương tiện gì?
Dùng nam châm hoặc dòng điện
Dòng điện sinh ra từ trường.
Vậy từ trường có sinh ra dòng điện hay không ?
Bài 38: HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
Nội dung bài học
Thí nghiệm
Thí nghiệm 1:
Thí nghiệm 2:
Khái niệm từ thông
Định nghĩa từ thông
Ý nghĩa của từ thông
Đơn vị từ thông
Hiện tượng cảm ứng điện từ
Dòng điện cảm ứng
Suất điện động cảm ứng
Chiều dòng điện cảm ứng
Thí nghiệm
Nhận xét
Định luật Len- xơ
Định lật Fa-ra-đây về cảm ứng điện từ
Thí nghiệm
Thí nghiệm 1:
Dụng cụ:
mA
Khi NC và vòng dây đứng yên thì có dòng điện không ?
Từ trường không sinh ra dòng điện .
Khi cho Nam châm chuyển động so với vòng dây ?
Hãy quan sát số đường cảm ứng qua vòng dây ?
mA
Lại gần
Ra xa
*Cực Bắc của Nam châm lại gần vòng dây => có dòng điện
*Khi số đường cảm ứng qua vòng dây thay đổi => xuất hiện dòng điện qua ống dây.
mA
*Cực nam của Nam châm lại gần vòng dây => có dòng điện chiều ngược lại qua điện kế
*Khi số đường cảm ứng qua vòng dây thay đổi => xuất hiện dòng điện qua ống dây.
Khi ta đổi cực của nam châm thì như thế nào?
Thí nghiệm
Thí nghiệm 2:
mA
Khi dịch chuyển con chạy thì có hiện tượng gì xảy ra ?
Con chạy di chuyển, có tác dụng gì ?
Thay đổi từ trường trong ống dây
* Từ trường trong vòng dây thay đổi thì trong vòng dây xuất hiện dòng điện .
Khái niệm từ thông
Định nghĩa từ thông:
Xét một mặt phẳng diện tích S đặt trong từ trường đều B .

? = BScos?
Φ là cảm ứng từ thông qua diện tích S, gọi tắt là từ thông qua diện tích S.
Chú ý :
 là góc nhọn
 là góc tù
? = 0
? ? > 0
? ? < 0
? ? = BS
S
? = 900
n
Thông thường : Chọn  nhọn   > 0
? =900
? ? = 0
Ý nghĩa của từ thông
? = BScos?
Chọn S = 1 m2,  = 0
? ? = B
Ý nghĩa
Từ thông  đặc trưng cho số đường sức xuyên qua diện tích S đặt vuông góc với đường sức.
Đơn vị của từ thông
 = BScos
Trong hệ SI: Đơn vị từ thông là Vêbe, kí hiệu Wb
Nếu  = 0, S = 1 (m2), B = 1 (T)
  = 1 (Wb)
 1 Wb = 1T.1m2 = 1T.m2
Hiện tượng cảm ứng điện từ
Dòng điện cảm ứng
Thí nghiệm 1:
mA
Khi nam châm chuyển động thì số đường cảm ứng qua vòng dây như thế nào?
Nhận xét về từ thông qua vòng dây?
Và kết quả thí nghiệm?
* Từ thông qua vòng dây thay đổi thì trong vòng dây kín xuất hiện dòng điện
Thí nghiệm 2:
mA
=>Từ trường trong vòng dây thay đổi=> thì trong vòng dây kín xuất hiện dòng điện =>dòng điện cảm ứng
Trong vòng dây có dòng điện , chứng tỏ điều gì ?
Dòng điện xuất hiện khi có sự biến đổi từ thông qua mạch điện kín gọi là dòng điện cảm ứng .
Có suất điện động xuất hiện trong vòng dây
Hiện tượng cảm ứng điện từ
Suất điện động cảm ứng
Suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng gọi là suất điện động cảm ứng

Khi có sự biến đổi từ thông qua mặt giới hạn bởi một mạch kín thì trong mạch xuất hiện suất điện động cảm ứng

* Hiện tượng từ thông biến thiên qua mạch kín, trong mạch xuất hiện suất điện động cảm ứng => hiện tượng cảm ứng điện từ
Ứng dụng của hiện tượng cảm ứng điện từ :
- Chế tạo máy phát điện xoay chiều
- Chế tạo động cơ điện xoay chiều

Mô hình động cơ điện ba pha
(1)
(2)
(3)
CỦNG CỐ BÀI
Câu1: Từ thông qua diện tích S tỉ lệ với số đường sức từ qua diện tích đó. Nói thế đúng hay sai?
Đáp án: Đúng
BÀI38: TỪ THÔNG. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
Câu 2: Công thức xác định từ thông qua diện tích S là ....................
Câu 5: Chọn đáp án đúng nhất
A. Có từ thông qua vòng dây kín thì trong vòng dây xuất hiện dòng điện
B. Từ thông qua vòng dây kín tăng lên thì trong vòng dây xuất hiện dòng điện
C. Từ thông qua vòng dây kín giảm đi thì trong vòng dây xuất hiện dòng điện
D. Khi có sự biến thiên từ thông qua vòng dây kín thì trong vòng dây xuất hiện dòng điện
Câu 3: Đơn vị của từ thông là..........
Wb
Câu 4: Từ thông qua khung dây sẽ thay đổi khi nào?
Câu 4: Từ thông qua khung dây sẽ thay đổi khi
CỦNG CỐ BÀI
Câu1: Từ thông qua diện tích S tỉ lệ với số đường sức từ qua diện tích đó. Nói thế đúng hay sai?
Đáp án: Đúng
BÀI38: TỪ THÔNG. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
Câu 2: Công thức xác định từ thông qua diện tích S là ....................
Câu 5: Khi có sự biến thiên từ thông qua vòng dây kín thì trong vòng dây xuất hiện dòng điện
Câu 3: Đơn vị của từ thông là..........
Wb
Câu 6: Dòng điện xuất hiện khi có sự biến thiên từ thông qua mạch điện kín gọi là ........ ... ... ...... .....
dòng điện cảm ứng
Câu 7: Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong mạch điện kín gọi là ………………………
hiện tượng cảm ứng điện từ.
Câu 8: Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian ………………………………..
từ thông qua mạch kín biến thiên.
Câu 4: Từ thông qua khung dây sẽ thay đổi khi
Xin chân thành cảm ơn qúy Thầy, cô cùng các em học sinh