Bài 38. Cân bằng hoá học

HÓA HỌC 10
?ki?m tra b�i cu
Phản ứng thuận nghịch là gì? Thế nào là cân bằng hoá học? Sự chuyển dịch cân bằng hoá học là gì?
* Phản ứng thuận nghịch là phản ứng xảy ra theo 2 chiều ngược nhau trong cùng điều kiện

* Cân bằng hoá học là trạng thái của phản ứng thuận nghịch khi tốc độ của phán ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch (Vt = Vn).
* Sù chuyÓn dÞch c©n b»ng ho¸ häc lµ sù di chuyÓn tõ tr¹ng th¸i c©n b»ng nµy sang tr¹ng th¸i c©n b»ng kh¸c do t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè tõ bªn ngoµi lªn c©n b»ng.
Bài: 50
Tiết 2
C�N B?NG HểA H?C
III.Cỏc y?u t? ?nh hu?ng d?ncõn b?ng húa h?c
1. �nh h��ng cđa n�ng ��


?Xét hệ cân bằng sau trong bình kín ở t0 cao và không đổi:
? ? Vt = Vn và nồng độ các chất trong hệ không đổi .
C(rắn) + CO2(khí) ? 2CO(khí)
Nếu thêm vào hệ một lượng CO2 vậy lúc này Vt có bằng Vn không?
Khi Vt tăng thì Vn có thay đổi không?
Vậy ở trạng thái cân bằng mới, nồng độ của CO2 so với ở cân bằng cũ thay đổi như thế nào?
?Thêm một lượng CO2 vào hệ ? nồng độ CO2 tăng ? Vt > Vn.
? Vt tăng tức là CO2 phản ứng thêm với C ? lượng CO tăng? Vn cũng tăng theo và sau một thời gian Vt` = Vn` (cân bằng mới được thiết lập).
?Nồng độ CO2 ở cân bằng mới giảm đi so với cân bằng cũ.
Lúc này cân bằng mới được thiết lập, ở trạng thái cân bằng mới nồng độ các chất giống hay khác với cân bằng cũ?
III.Các yếu tố ảnh hưởng đếncân bằng hóa học
? KL: Khi t�ng hoỈc gi�m n�ng �� m�t ch�t trong c�n b�ng, th� c�n b�ng bao gi� cịng chuyĨn d�ch theo chiỊu l�m gi�m t�c dơng cđa viƯc t�ng hoỈc gi�m n�ng �� cđa ch�t ��.
Từ đây hãy rút ra kết luận về ảnh hưởng của nồng độ đến cân bằng hoá học?
Vậy khi tăng thêm nồng độ của CO hoặc giảm nồng độ của CO2 trong hệ thì lúc này cân bằng sẽ chuyển dịch như thế nào?
C (r¾n) + CO2(khÝ)  2CO(khÝ)
Chú ý: Khi trong hệ cân bằng có chất rắn tham gia thì việc thêm hoặc bớt chất rắn không làm chuyển dịch cân bằng
2. ?nh h��ng cđa �p su�t:
Xét hệ cân bằng sau:
Quan sát tranh và cho biết nếu đẩy piton vào thì thể tích của hệ thay đổi như thế nào? áp suất chung của hệ tăng hay giảm?
Lúc này thấy mầu của chất khí trong hệ nhạt đi
?Khi giảm áp suất chung của hệ cân bằng thì cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận (chiều tăng số mol phân tử khí).
N2O4 ? 2 NO2
(không mầu) (nâu đỏ)
Điều đó chứng tỏ cân bằng hoá học đã dịch chuyển theo chiều nào? chiều chuyển dịch đó làm tăng hay giảm số phân tử khí?
?Khi tăng áp suất chung của hệ cân bằng, cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch (chiều làm giảm số phân tử khí).
Khi hệ đang ở trạng thái cân bằng, giảm áp suất chung của hệ bằng cách kéo piton ra thì thấy mầu khí của hệ đậm lên
Vậy khi giảm áp suất của hệ thì cân bằng chuyển dịch theo chiều nào? chiều đó làm tăng hay giảm số phân tử khí?
Vậy áp suât ảnh hưởng thế nào đến cân bằng hoá học.
?Khi tăng hoặc giảm áp suất chung của hệ cân bằng, thì cân bằng bao giờ cũng chuyển dịch theo chiều làm giảm tác dụng của việc tăng hoặc giảm áp suất đó.
Cho các hệ cân bằng sau:
a. H2 + I2 ? 2HI
b. Fe2O3(rắn) + 3CO(khí) ? 2Fe(rắn)+ 3CO2(khí
Khi tăng hoặc giảm áp suất chung của hệ thì
cân bằng có chuyển dịch không?
3. ?nh hưởng của nhiệt độ:
Các phản ứng hoá học thường kèm theo sự giải phóng hoặc hấp thụ năng lượng dưới dạng nhiệt(VD). Để chỉ lượng nhiệt kèm theo người ta dùng đại lượng nhiệt phản ứng KH(?H): , khi phản ứng toả nhiệt
?H < 0; khi phản ứng thu nhiệt ?H > 0
?- Phản ứng toả nhiệt: ?H < 0
- Phản ứng thu nhiệt: ?H > 0.
?*Xét hệ cân bằng trong bình kín:
N2O4 ? NO2 ?H = 85kJ
(không mầu) (nâu đỏ)
Dựa vào giá trị ?H hãy cho biết đây là phản ứng toả nhiệt hay thu nhiệt?
?-Khi tăng nhiệt độ ? cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận (chiều phản ứng thu nhiệt)
Nhúng hỗn hợp khí đang ở trạng thái cân bằng vào nước sôi ? mầu nâu đỏ của hỗn hợp khí tăng lên ? chứng tỏ cân bằng chuyển dịch theo chiều nào? chiều phản ứng toả nhiệt hay thu nhiệt?
Nhúng hỗn hợp khí vào nước đá ? mầu của hỗn hợp khí nhạt đi. điều đó chứng tỏ cân bằng chuyển dịch theo chiều nào? Chiều phản ứng toả nhiệt hay thu nhiệt?
?- Khi giảm nhiệt độ cân bằng chuyển dịch sang chiều nghịch (chiều phản ứng toả nhiệt)

Hãy rút ra kết luận về ảnh hưởng của nhiệt độ đến cân bằng hoá học?
3. ?nh hưởng của nhiệt độ:

?KL: Khi tăng nhiệt độ, cân bằng chuyển dịch theo chiều phản ứng thu nhiệt, nghĩa là chiều làm giảm tác dụng của việc tăng nhiệt độ và khi giảm nhiệt độ, cân bằng chuyển dịch theo chiều phản ứng toả nhiệt, chiều làm giảm tác dụng của việc giảm nhiệt độ.
?*Nguyên lí Lơ Sa - tơ - li - ê: Một phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân bằng khi chịu một tác động từ bên ngoài như biến đổi nồng độ, áp suất, nhiệt độ, thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều làm giảm tác động bên ngoài đó.
4. Vai trò của chất xúc tác:
Chất xúc tác có ảnh hưởng đến chuyển dịch cân bằng không?
Vai trò của chất xúc tác trong phản ứng thuận nghịch?
?- Chất xúc tác không ảnh hưởng đến việc chuyển dịch cân bằng hoá học.
?- Chất xúc tác có vai trò làm cho cân bằng nhanh chóng được thiết lập.
IV.Vai trũ c?a t?c d? ph?n ?ng v� cõn b?ng húa h?c trong s?n xu?t húa h?c
Từ VD SGK hãy cho biết ý nghĩa của tốc độ phản ứng và cân bằng hoá học trong sản xuất hoá học?