Bài 38. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật

TỔ: HOÁ - SINH
KIỂM TRA BÀI CŨ
1-Một số loài gồm: ve sầu, bướm, châu chấu, ruồi, tôm, cua. Các loài nào phát triển trải qua kiểu biến thái hoàn toàn:
a. bướm, châu chấu
b. bướm, ruồi, nhái
c. ve sầu, tôm, cua
d. ve sầu, châu chấu, tôm, cua
2- Nêu điểm khác nhau giữa sinh trưởng và phát triển ?
- ST: Là sự lớn lên về k.thước, k.lượng của tb, mô, cq…
- PT: Là sự hình thành tb, mô, cơ quan mới có cấu tạo và chức năng khác hẳn cũ.
b. bướm, ruồi, nhái
3- Ở động vật sự phát triển gồm hai giai đoạn nào?
a. s.trưởng và p.triển
b. thụ tinh và phôi
c. phôi và hậu phôi
d. phôi nang và phôi vị
KIỂM TRA BÀI CŨ
4- QT s.trưởng và phát triển của ếch gồm những giai đoạn nào? Đặc điểm của mỗi giai đoạn.
 ST và PT ở ếch gồm 2 giai đoạn phôi và hậu phôi.
- GĐ phôi: Phân cắt – phôi nang – phôi vị - hình thành mầm cq.
- GĐ hậu phôi: Trứng nở ra n.nọc - ếch.
c. phôi và hậu phôi
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
- Cùng một loài thì con cái có tốc độ lớn nhanh, sống lâu hơn con đực.
? Em có nhận xét gì về kích thước và khối lượng của các động vật giới đực và giới cái?
? Trường hợp dị thường: người khổng lồ và người tí hon nguyên nhân do đâu?
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
? Em hãy giải thích vì sao ở giai đoạn trẻ em nếu thừa GH gây bệnh khổng lồ, nếu thiếu GH gây ra bệnh lùn?
Thừa GH làm tăng q.trình phân chia tế bào, tăng sl và k.thước tb, cơ thể p.triển thành người khổng lồ.
 Thiếu GH làm giảm qt phân chia tb, giảm sl và k.thước tb làm trẻ chậm hoặc ngừng lớn.
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
? Nếu muốn chữa bệnh lùn do thiếu GH thì cần tiêm GH ở giai đoạn nào? Tại sao?
 Chữa bệnh lùn cần tiêm GH ở tuổi thiếu nhi, còn khi đã trưởng thành tốc độ sinh trưởng chậm lại và dừng hẳn, GH không có tác dụng.
 Hoocmôn s.trưởng GH
- Tiết ra ở thuỳ trước tuyến yên.
- Tác dụng:
+ K.thích phân chia tế bào, tăng kích thước tế bào qua quá trình tăng tổng hợp prôtêin.
+ Kích thích phát triển xương.
 Hoocmôn tirôxin
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
 Hoocmôn s.trưởng GH
? Tại sao trong thức ăn và nước uống trẻ em thiếu Iôt trẻ chậm lớn, chịu lạnh kém, trí tuệ thấp?
 Thiếu Iôt dẫn đến thiếu tirôxin làm cho xương và mô t.kinh ST không bình thường, trẻ đần độn chậm lớn, làm giảm quá trình sinh nhiệt trẻ chịu lạnh kém.
 Hoocmôn tirôxin
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
 Hoocmôn s.trưởng GH
- Sản sinh từ tuyến giáp.
- Tác dụng: Tăng cường tốc độ chuyển hoá cơ bản do đó tăng cường sinh trưởng
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
b- Hoocmôn đ.hoà sự PH
 Hoocmôn đh sự b.thái
BIẾN THÁI KHÔNG HOÀN TOÀN
? Sự biến thái của sâu bọ chịu ảnh hưởng của các hoocmôn nào?
 Hai loại hoocmôn là: ecđixơn và Juvenin.
BIẾN THÁI HOÀN TOÀN
? Sự biến thái của ếch nhái chịu ảnh hưởng của hoocmôn nào?
 Ở ếch nhái do hoocmôn tirôxin.
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
b- Hoocmôn đ.hoà sự PH
 Hoocmôn đh sự b.thái
 Ở sâu bọ: Sự biến thái được điều hoà bởi 2 loại hoocmôn ecđixơn và Juvenin.
- Tuỳ nồng độ tác động của các hoocmôn mà sâu bọ có kiểu biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn.
 Ở ếch nhái: Sự biến thái được điều hoà bởi hoocmôn tirôxin.
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
b- Hoocmôn đ.hoà sự PH
 Hoocmôn đh sự b.thái
? Nêu điểm khác nhau ở giới đực và cái trong các VD trên ở động vật?
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
b- Hoocmôn đ.hoà sự PH
 Hoocmôn đh sự b.thái
? Các tính trạng sinh dục thứ sinh được điều hoà bởi hoocmôn nào?
 Hoocmôn điều hoà các tính trạng sinh dục thứ sinh:
Hoocmôn sinh dục ơstrôgen (hoocmôn sd cái) do buồng trứng tiết.
Tác dụng: Điều hoà phát triển các tính trạng sinh dục cái.
Hoocmôn testostêron (hoocmôn sd đực) do tinh hoàn tiết.
Tác dụng: điều hoà phát triển các tính trạng sinh dục đực.
2- Các hoocmôn s.trưởng và p.triển:
a- Hoocmôn điều hoà ST
I- Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1- Giới tính
b- Hoocmôn đ.hoà sự PH
 Hoocmôn đh sự b.thái
Sơ đồ các hiện tượng trong chu kì kinh nguyệt
? Nêu tên các loại hoocmôn điều hoà chu kì kinh nguyệt?
- FSH: K.thích nang trứng
- LH: Tạo thể vàng
- LH + Ơstrôgen kt nang trứng pt gây rụng trứng.
- Thể vàng tiết Prôgesteron.
 Các hoocmôn điều hoà CKKN:
- Prô + Ơstrô: Ức chế sự tiết FSH và LH của tuyến yên
Các hoocmôn phối hợp tác động theo mối liên hệ ngược, đảm bảo CKKN cũng như chức năng s.sản b.thường.
Chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau
1- Sự biến thái của sâu bọ được điều hoà bởi những hoocmôn nào?
A- tirôxin
B- ơstrôgen
C- testostêrôn
D- ecđixơn và juvenin
2- Ở nữ, hoocmôn nào kích thích sự phân hoá tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp?
A- tirôxin
B- ơstrôgen
C- testostêrôn
D- ecđixơn và juvenin
3- Tác dụng của hoocmôn tirôxin?
A- gây lột xác ở sâu, bướm
B- kích thích sự phát triển xương
C- ức chế quá trình biến đổi nhộng thành bướm
D- gây biến thái nòng nọc thành ếch
4- Hậu quả của việc thiếu Iôt ở động vật non?
A- sự phát triển trí tuệ kém
B- chậm lớn hoặc ngừng lớn
C- chịu lạnh kém
D- cả a, b và c
1
2
3
4
1
2
3
4