Bài 38. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật

Câu 1- Nêu điểm khác nhau giữa sinh trưởng và phát triển ? Cho ví dụ? Nêu các kiểu phát triển của động vật ? Cho ví dụ
Câu 2: Phân biệt các hình thức phát triển ở động vật
KIỂM TRA BÀI CŨ
Quá trình sinh trưởng và phát triển ở động vật chịu ảnh hưởng của những nhân tố nào?
Nhân tố bên trong
Nhân tố bên ngoài
GIỚI TÍNH
HOOCMÔN
THỨC ĂN
MÔI TRƯỜNG
I. Ảnh hưởng của các nhân tố bên trong
1. Giới tính:
Hãy so sánh kích thước và khối lượng, tuổi thọ, tốc độ lớn của các động vật giới đực và giới cái cùng loài?
Mối chúa lớn rất nhanh, cơ thể dài gấp đôi và nặng gấp 10 lần so với mối đực. chúng có thể đẻ 6000 trứng mỗi ngày. Mối lính và mối thợ bé ko có khả năng sinh sản
Cùng một loài, thường thì con cái có kích thước, khối lượng, tốc độ lớn nhanh, sống lâu hơn con đực, nhưng ngừng lớn sớm hơn.

? Tại sao có người “khổng lồ”, người “tí hon”?
2. Hoocmôn sinh trưởng và phát triển:
a. Hoocmôn điều hoà sinh trưởng
Hoocmon quan trọng nhất trong sự điều hòa sinh trưởng ở người là hoocmon sinh trưởng (GH) và tiroxin
* Hoocmon sinh trưởng (GH)
Hooc môn GH được tiết ra từ đâu?
Nguồn gốc: Được sinh ra từ thùy trước tuyến yên
Qua hình ảnh hãy cho biết GH có vai trò gì?
Vai trò:
+ Tăng cường quá trình tổng hợp protein trong tế bào, mô, cơ quan
→ Tăng cường quá trình sinh trưởng của Cơ thể.
+ Hiệu quả sinh trưởng tùy thuộc vào loại mô và giai đoạn phát triển của chúng
+ Có tác dụng với xương trẻ em, nhưng không tác dụng với xương người lớn
 Hãy giải thích vì sao ở giai đoạn trẻ em, nếu thừa GH sẽ dẫn đến bệnh khổng lồ (trong đó khi thiếu GH lại gây ra bệnh lùn). Nếu muốn chữa bệnh lùn thì cần tiêm GH ở giai đoạn nào? Tại sao?
Hooc môn Tiroxin do tuyến nào tiết ra ?
có tác dụng như thế nào ?
Tuyến giáp
Tế bào tiết
Tiroxin do tuyến giáp tiết ra, có cấu tạo chủ yếu từ Iôt
- Kích thích chuyển hoá ở tế bào
Kích thích quá trình sinh trưởng, phát triển của cơ thể
 Cơ thể sinh trưởng phát triển bình thường
Hãy nêu những hiện tượng do thiếu Iốt gây nên
* Hoocmon Tiroxin
Các hiện tượng do thiếu Iốt:
Ở trẻ em: Gây đần độn, chậm lớn, chịu lạnh kém, sự phát triển sinh dục bị ngừng trệ ( A )
Ở người lớn: Gây bệnh:
+ Niêm thủng ( B )
+ Bướu cổ ( C )
+ Bazơđô ( D )
A
D
B
C
Hãy nêu những biện pháp phòng tránh thiếu Iốt
b.Hoocmôn điều hoà sự phát triển
* Điều hòa sự biến thái
 Biến thái ở ếch nhái được điều hòa bởi hoocmôn nào?
Tirôxin : biến đổi nòng nọc  ếch
Ở sâu bọ: Sự biến thái được điều hoà bởi 2 loại hoocmôn Ecđixơn và Juvenin.
Hoocmôn ecđixơn và Juvenin tác động như thế nào?
Juvenin do thể Allta sản xuất; ức chế biến sâu non thành nhộng và bướm. Ếcđixơn do tuyến trước ngực sản xuất;
Uvenin ecđixơn có nguồn gốc từ đâu?
gây lột xác và biến sâu non thành nhộng bướm

Biến thái không hoàn toàn
tuỳ thuộc vào mức độ tác động có thể gây biến thái hoàn toàn ở bướm, ở bọ cánh cứng hoặc gây biến thái ko hoàn toàn ở châu chấu
BIẾN THÁI HOÀN TOÀN
* Điều hòa sự tạo thành các tính trạng sinh dục thứ sinh
Thế nào là tính trạng sinh dục thứ cấp?
 Các tính trạng sinh dục thứ sinh được điều hòa bởi hoocmôn nào?
* Các tính trạng sinh dục thứ sinh được điều hào bởi 2 hooc môn sinh dục Ơstrogen ,Testostêrôn:
Ơstrogen và Testosteron do tuyến nào tiết ra?
Có vai trò gì?
Ơstrogen : Ở con cái. Do buồng trứng tiết ra.
Tác dụng: Điều hoà phát triển các tính trạng sinh dục cái ( Tiết sữa, nuôi con, hình thái)
* Testosteron: Ở con đực. Do tinh hoàn tiết ra.
Tác dụng: Điều hoà phát triển các tính trạng sinh dục đực

* Điều hòa chu kì kinh nguyệt
 Tuổi trưởng thành đối với ĐV bậc cao và người ở có những đặc điểm gì và do tác động của những hoocmôn nào?
Đến tuổi trưởng thành sinh dục thì có khả năng sinh sản biểu hiện ở chu kì sinh sản (Đv gọi là chu kì động dục, ở người gọi là chu kì kinh nguyệt
Được điều hoà bởi nhiều hooc môn: FSH, LH do tuyến yên tiết ra và Ơstrôgen, prôgestêron,
HCG do buồng trứng tiết ra
 Hãy quan sát hình 38.2 và cho nhận xét về:

- Độ dài của chu kì kinh nguyệt, thời gian rụng trứng,
- Thay đổi trong buồng trứng và dạ con,
- Thời gian có kinh?
Chu kì động dục ở động vật, chu kì kinh nguyệt ở người được điều hoà bởi nhiều loại hoocmôn như FSH, LH, ơstrôgen, prôgestêron, HCG. Chúng phối hợp tác động theo mối liên hệ ngược, bảo đảm cho chu kì kinh nguyệt cũng như chức năng sinh sản diễn ra bình thường.

 Ghép các ý ở cột 1 và cột 2 và ghi kết quả vào cột 3 .
Cột 1
Cột 2
Cột 3
3. Hoocmôn sinh dục testostêron và ơstrôgen
C.Do tuyến giáp tiết ra. Kích thích quá trình sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể
4. Hoocmôn sinh dục testostêron
D. Do tuyến yên tiết ra. Kích thích phân chia tế bào và tăng kích thước tế bào. Kích thích xương phát triển
1. D
2. C
3. A
4. B
Hướng dẫn về nhà
Soạn bài 39 “Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật” tiếp theo
Trả lời các câu hỏi sgk trang 152