Bài 38. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật

Bài 38
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
? Quá trình sinh trưởng và phát triển ở gà chịu ảnh hưởng của những nhân tố nào?
Voi và Thỏ đều ăn cỏ, tại sao Voi có kích thước lớn hơn nhiều so với Thỏ?
Sinh trưởng và phát triển của mỗi loài, mỗi cá thể động vật trước tiên là do nhân tố di truyền quyết định.
1. Di truyền
-Giới tính ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng và kích thước tối đa của con đực và con cái.
-Con cái thường có tốc độ lớn nhanh và sống lâu hơn con đực.
2. Giới tính
?Hãy cho biết sự khác nhau trong tốc độ sinh trưởng ở con đực và cái?
3. Hoocmon
a. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống
? Những loại hoocmon nào tác động đến ST&PT của động vật có xương sống?
Tuyến yên
GH
( hocmon sinh trưởng )
Thùy trước tuyến yên
- Kích thích phân chia TB và tăng cường tổng hợp Protêin  tăng kích thước của TB.
- Kích thích PT xương
?Tại sao khi thừa hoocmon GH lại trở thành người khổng lồ?
?Tại sao khi thiếu hoocmon GH lại trở thành người tí hon?
?Trường hợp nào là do dư thừa và do thiếu hoocmon sinh trưởng (GH)?
-Dư GH Tế bào và xương PT quá mức  người khổng lồ
-Thiếu GH Tế bào và xương PT chậm  người tí hon
Ông Chandra Bahadur Dangi (74 tuổi), người chỉ cao 54,6 cm và anh Sultan Kosen (31 tuổi) cao 2,51 m đã có màn gặp gỡ ấn tượng gần tháp Big Ben (tháp Elizabeth) ở Luân Đôn (Anh quốc) vào ngày 13/11/2014.
Với chiều cao 2,57m, Leonid Stadnik người Ukraine hiện là người đàn ông cao nhất TG
Stadnik, 37 tuổi, là cựu bác sĩ thú y. Lúc nhỏ, Stadnik cũng phát triển bình thường như bao đứa trẻ khác. Tuy nhiên, chiều cao của Stadnik bắt đầu "phát triển" đột biến vào năm anh 14 tuổi sau khi trải qua một ca phẫu thuật não.
Năm 2009, khi tròn 20 tuổi, He Pingping (20 tuổi) cao 73cm đã có cuộc gặp gỡ đầy thú vị với Svetlana (36 tuổi) – người có đôi chân dài 1,3m được ghi vào sách Guinness bấy giờ.
Jyoti Amge được mệnh danh là thiếu nữ nhỏ nhất TG theo sách kỉ lục của Ấn Độ. 15 tuổi nhưng chỉ cao 58cm, em thậm chí còn thấp hơn đứa trẻ 13 tháng tuổi của nhà hàng xóm
Năm 2013, cụ ông Chandra Bahadur Dangi (Nepal) cao 54,6 cm đã gặp mặt cô Jyoti Amge (20 tuổi), người Ấn Độ cao 62,8 cm. Cả hai người hiện đang nắm giữ kỷ lục Nam/Nữ thấp nhất thế giới.
?Muốn chữa bệnh tí hon theo em cần phải tiêm GH ở giai đoạn nào? Tại sao?
Tiêm lúc còn nhỏ, vì ở người lớn GH không có tác dụng. (Do xương của người lớn các mô phân sinh kéo dài xương không còn nên dù có GH nhưng vẫn không thể cao thêm mà chỉ to lên về kích thước).
Bệnh to đầu ngón
Thừa hoocmôn GH ở người lớn
Bàn chân người bệnh to đầu ngón
Bàn tay người bệnh to đầu ngón
Tuyến giáp
Chuyển hóa của tế bào
Quá trình sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể
GH
( hocmon sinh trưởng )
Thùy trước tuyến yên
- Kích thích phân chia TB và tăng cường tổng hợp Protêin  tăng kích thước của TB.
- Kích thích PT xương
Tuyến giáp
- Kích thích chuyển hóa ở tế bào
- Kích thích q/trình ST bình thường của cơ thể
- Ở lưỡng cư, tirôxin có tác dụng gây biến thái nòng nọc  ếch
Tirôxin
Ở ếch nhái: Tiroxin do tuyến giáp tiết ra gây biến thái từ nòng nọc thành ếch.
Nòng nọc không biến thành ếch được.
Ếch sinh trưởng không bình thường
Nòng nọc biến thành ếch và phát triển bình thường
?Hãy cho biết sự phát triển của nòng nọc ở từng trường hợp?
? Tại sao trong thức ăn và nước uống thiếu iot thì trẻ em sẽ chậm lớn (hoặc ngừng lớn), chịu lạnh kém, não ít nếp nhăn, trí tuệ thấp?
Thiếu Iốt
Thiếu Tiroxin
Giảm quá trình phân chiaTB  trẻ chậm lớn, não ít nếp nhăn  đần độn
Giảm quá trình chuyển hóa và sinh nhiệt  Chịu lạnh kém
Thiếu iot gây bướu cổ ở người lớn
Để tránh bệnh bướu cổ ta cần phải làm gì?
Buồng trứng
Tinh hoàn
Ơstrôgen
Buồng trứng

- Tăng phát triển xương
- Kích thích phân hóa TB  hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp
Testosterôn
Tinh hoàn
- Tăng phát triển xương
Kích thích phân hóa TB  hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp
- Tăng tổng hợp prôtêin, phát triển cơ bắp
Tại sao gà trống con sau khi bị cắt bỏ tinh hoàn thì phát triển không bình thường: mào nhỏ, không có cựa, không biết gáy và mất bản năng sinh dục,… ?
Do hoocmôn testosteron do tinh hoàn tiết ra có tác dụng kích thích quá trình sinh trưởng và hình thành đặc điểm sinh dục thứ cấp như: mào, cựa... nên khi cắt bỏ tinh hoàn hoocmôn này không được tiết ra thì các bộ phận liên quan sẽ không được hình thành.
s
Sự biến thái ở bướm chịu ảnh hưởng của hoocmôn nào?
Tại sao Juvenin giảm đi thì sâu bướm mới biến đổi thành nhộng và bướm?
b. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật không có xương sống
Eđixơn
Tuyến trước ngực
- Gây lột xác ở sâu bướm
- Kích thích sâu biến thành nhộng và bướm
Juvenin
Thể allata
- Gây lột xác ở sâu bướm
- Ức chế quá trình chuyển hóa sâu thành nhộng và bướm
Câu 1. Hoocmôn nào sau đây ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật có xương sống?
A. Tiroxin, ecđixơn, hoocmon sinh trưởng (GH)
B. Testostêron, ơstrôgen, Juvernin
C. Ơstrôgen, testostêron, hoocmon sinh trưởng (GH)
D. Insulin, glucagôn, ecđixơn, Juvernin.
Câu 2. Trong thành phần cấu tạo của Tirôxin có chất nào sau đây?
Brom
B. Iôt
C. Canxi
D. Magie


Câu 3. Testostêron được sinh ra ở:
A. Tuyến giáp B. Tuyến yên
C. Tinh hoàn
D. Buồng trứng
Câu 4. Hoocmon ảnh hưởng đến sự phát triển của sâu bọ là:
A. Ecđixơn và tiroxin
B. Juvernin và tiroxin
C. Ecđixơn và Juvernin
D. Testostêron và ơstrôgen
Câu 5. Hoocmon sinh trưởng GH được sản sinh ra ở:
A. Tinh hoàn
B. Tuyến giáp
C. Buồng trứng
D. Tuyến yên