Bài 38. Các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật (tiếp theo)

CÁC ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT
Bài 38
tiếp theo
Kích thước của quần thể sinh vật
Định nghĩa
Kích thước của quần thể sinh vật là số lượng các cá thể (hoặc khối lượng hoặc năng lượng tích luỹ trong các cá thể) phân bố trong khoảng không gian của quần thể. Mỗi quần thể có kích thước đặc trưng.
Quần thể bò
Quần thể vịt
Phân loại
Kích thước tối thiểu
Kích thước tối đa
Kích thước tối thiểu
Kích thước tối thiểu của quần thể là số lượng cá thể ít nhất mà quần thể cần có để duy trì và phát triển.
Nếu kích thước quần thể xuống dưới mức tối thiểu, quần thể dễ rơi vào tình trạng suy giảm dẫn tới diệt vong.
* Nguyên nhân
Số lượng cá thể quá ít, sự hỗ trợ giữa các cá thể bị giảm, quần thể không có khả năng chống chọi với sự thay đổi của môi trường
Quần thể sư tử
Chuồn chuồn đỏ Nhật bản
Khả năng sinh sản giảm do cơ hội gặp nhau của cá thể đực với cá thể cái ít
Số lượng cá thể quá ít nên sự giao phối gần thường xảy ra, đe dọa sự tồn tại của quần thể.
Ví dụ: Ờ gá thá nuôi trong vườn của hộ gia đình ở thôn quê do giao phối gần nên chỉ sau 1 -> 2 năm thì chúng bị chết
Kích thước quần thể
Quần thể tê giác cát tiên
Tê giác 1 sừng tuyệt chủng
Kích thước tối đa
Kích thước tối đa của quần thể là giới hạn lớn nhất về số lượng mà quần thể có thể đạt được, phù hợp với với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường (cân bằng với sức chứa của môi trường)
Quần thể hải mã
* Kích thước quá lớn
Mức
tử vong
cao
Bệnh tật
Ô nhiễm
Cạnh tranh
...
Di cư
Kích thước của quần thể
Những nhân tố ảnh hưởng
Mức độ sinh sản của quần thể sinh vật
Mức độ tử vong của quần thể sinh vật
Phát tán cá thể của quần thể
Mức độ sinh sản của quần thể sinh vật
Mức độ sinh sản là số lượng cá thể của quần thể được sinh ra trong một đơn vị thời gian.
Mức độ sinh sản phụ thuộc vào số lượng trứng của một lứa đẻ, số lứa đẻ của một cá thể trong đời, tuổi trưởng thành sinh dục cá thể…tỉ lệ đực cái của quần thể,nguồn thức ăn, điều kiện khí hậu.
Quần thể cóc
Kích thước quần thể
Mức độ tử vong của quần thể sinh vật
Mức độ tử vong là số lượng cá thể của quần thể bị chết trong một đơn vị thời gian
Mức độ tử vong của quần thể phụ thuộc vào trạng thái của quần thể và các điều kiện sống của môi trường như sự biến đổi bất thường của khí hậu, bệnh tật, lượng thức ăn, kẻ thù…
Mức độ tử vong của quần thể sinh vật
Ảnh hưởng của nhiệt độ đến mức độ tử vong của quần thể cá rô phi
Phát tán cá thể của quần thể
Sự xuất cư
Hiện tượng 1 số cá thể rời bỏ quần thể của mình chuyển sang sống ở quần thể bên cạnh hoặc di chuyển đến nơi ở mới.
Sự nhập cư
Hiện tượng 1 số cá thể nằm ngoài quần thể chuyển tới sống trong quần thể.
Phát tán cá thể của quần thể
Quần thể sói
Phát tán cá thể của quần thể
Quần thể kiến tranh giành lãnh thổ
Quần thể tăng trưởng theo tiềm năng sinh học trong điều kiện môi trường không bị giới hạn:
Trong thực tế, tăng trưởng của quần thể thường bị giới hạn bởi nhiều nguyên nhân như điều kiện sống không hoàn toàn thuận lợi, hạn chế về khả năng sinh sản của loài,…
Đường cong tăng trưởng hình trữ J
Đường cong tăng trưởng thực tế có hình chữ S
Quần thể tăng trưởng trong điều kiện môi trường bị giới hạn:
Về phương diện lí thuyết, nguồn sống của môi trường dồi dào và hoàn toàn thỏa mãn nhu cầu của các cá thể…
VI. TĂNG TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT