Bài 37. Sinh trưởng và phát triển ở động vật

- Sinh trưởng của thực vật là quá trình tăng về kích thước (chiều dài, bề mặt. thể tích) của cơ thể do tăng số lượng và kích thước của tế bào
- Ví dụ: Hạt lúa chỉ vài milimet, khi mọc thành cây lúa có thể cao hơn 1m
1. Kiểm tra bài cũ:
1. Sinh trưởng ở thực vật là gì? Ví dụ?
Trả lời:
2. Phát triển ở thực vật là gì? Ví dụ?
Phát triển của thực vật là toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu trình sống, bao gồm ba quá trình liên quan với nhau: Sinh trưởng, phân hóa và phát sinh hình thái tạo nên các cơ quan (rễ, thân, lá, hoa, quả, hạt)
Ví dụ: Ở thực vật có hoa có thể phân biệt các giai đoạn: phôi trong hạt, cây con sau khi hạt nảy mầm, cây trưởng thành và đâm hoa kết trái
Trả lời:
B. Sinh trưởng và phát triển ở động vật
Bài 37 :
Sinh trưởng và phát triển ở động vật
I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển
1. Khái niệm sinh trưởng:
Quan sát hình vẽ, kết hợp thông tin SGK hãy cho biết thế nào là sự sinh trưởng ở ĐV?
Là sự gia tăng kích thước, khối lượng cơ thể ĐV( cả ở mức độ Tb, mô, cơ quan và toàn bộ cơ thể)
Khoảng 3,5kg 50kg

VD1 : Ở người thân và chi sinh trưởng nhanh hơn đầu. đầu của thai nhi lúc 2-3 tháng tuổi dài bằng ½ cơ thể đến 5 tháng dài =1/3 đến khi sinh dài =1/4 và đến tuổi 16-18 chỉ còn = 1/7 cơ thể
VD2 : ở người sinh trưởng nhanh nhất khi thai đạt 4 tháng tuổi và tuổi dậy thì
VD3: Thạch sùng dài tối đa khoảng 10cm; trăn dài tới 10m. Lợn Ỉ có khối lượng tối đa khoảng 40-60kg. Lợn Đại Bạch đạt 40-450kg
Qua 3 ví dụ trên các em có nhận xét gì về đặc điểm của sinh trưởng?
* Đặc điểm:
Tốc độ sinh trưởng của các mô, cơ quan khác nhau trong cơ thể diễn ra ko giống nhau. Hay cùng 1 cơ quan nhưng ở các giai đoạn khác nhau cũng sinh trưởng khác nhau
Tốc độ sinh trưởng cũng diễn ra ko đều ở các giai đoạn khác nhau. Sinh trưởng tối đa của cơ thể động vật đạt ở tuổi trưởng thành và tuỳ thuộc vào mỗi loài
Nắm được đặc điểm sinh trưởng các nhà chăn nuôicó ứng dụng gì?
2. Khái niệm phát triển:
.**
Quan sát hình vẽ, kết hợp thông tin SGK hãy cho biết thế nào là sự ph¸t triÓn ở ĐV?
Là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng, phân hóa ( biệt hóa) TB, và phát sinh hình thái cơ quan và cơ thể
3. M?i quan h? gi?a sinh tru?ng v� phỏt tri?n
.**
Gữa sinh trưởng và phát triển có mối quan hệ với nhau như thế nào?
ST và PT liên quan mật thiết với nhau, bảo đảm cho duy trì thế hệ của loài, thích ngi với điều kiện sống
+ ST tạo tiền đề cho PT
+ PT làm thay đổi ST
.**
4. Các giai đoạn sinh trưởng, phát triển của động vật.
a. Giai đoạn phôi:
Hãy quan sát hình và cho biết giai đoạn phôi gồm những giai đoạn nào và phân tích các giai đoạn đó?
.**
Tính từ khi hợp tử hình thành đến giai đoạn mầm cơ quan: Gồm các giai đoạn:
+ Phân cắt trứng
+ Phôi nang
+ Phôi vị
+ Mầm cơ quan
.**
Sơ đồ sinh phát triển qua biến thái ở bướm
Sơ đồ phát triển không qua biến thái ở người
b. Giai đoạn hậu phôi:
Giai đoạn hậu phôi được tính từ khi nào, có mấy kiểu phát triển?
.**
Tính từ khi con non sinh ra đến khi già chết
+ Người ta phân biệt có 2 kiểu phát triển:

Phát triển không qua biến thái

Phát triển quan biến thái
.**
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI
phát triển không qua biến thái ở người
phát triển không qua biến thái ở gà
Qua hình ảnh em có nhận xét gì về đặc điểm của cơ thể mới sinh ra ( nở ra) so với cơ thể trưởng thành?
Thế nào là phát triển không qua biến thái?
Là giai đoạn phát triển hậu phôi Con non mới nở ra đã giống con trưởng thành
Có ở một số động vật ko xương sống và đa số ĐVCXS ( cá chim bò sát, ĐV có vú , người)
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI
Biến thái là gì? Có mấy kiểu biến thái?
BIẾN THÁI KHÔNG HOÀN TOÀN
BIẾN THÁI HOÀN TOÀN
Sơ đồ biến thái hoàn toàn ở ếch
Sơ đồ biến thái không hoàn toàn ở châu chấu
Qua hình ảnh kết hợp với SGK hoàn thành bảng sau
Biến thái hoàn toàn

Đặc điểm so sánh
Biến thái không hoàn toàn
Khái niệm
Ví dụ
Là kiểu phát triển mà con non sinh ra có đặc điểm cấu tạo khác hoàn toàn so với con trưởng thành

Con non có nhiều đặc điểm giống con trưởng thành, nhưng để trở thành con trưởng thành phải trải qua nhiều lần lột xác.
VD: Châu chấu, tôm, cua, ve sầu…
+ sự phát triển qua biến thái ở ếch
Trứng→ nòng nọc (sống trong nước, mang ngoài đuôi bơi, chưa có chi, chưa có phổi ) thành ếch ( sống cạn, hô hấp (da, phổi), chân nhảy)

+ Phát triển qua biến thái của bọ cánh cứng, bướm, ruồi. Muỗi…..
Phương thức phát triển qua biến thái có ý nghĩa gì trong đời sống ĐV?
Sự phát triển qua biến thái mang tính thích nghi để duy trì sự tồn tại của loài với môi trường sống khác nhau- thức ăn – nhiệt độ - ánh sáng
VD: Sâu có bộ hàm thích nghi ăn trái cây
- Bướm có bộ vòi thích nghi hút nhựa, mật hoa
+ Sâu giai đoạn dinh dưỡng tích lũy chất cần cho biến thái
+ Bướm: Giai đoạn trưởng thành sinh dục→ đẻ trứng- duy trì thế hệ của loài
Câu hỏi trắc nghiệm:
1. Các kiểu sinh trưởng và phát triển ở động vật gồm:
A. Sinh trưởng, phát triển liên tục và không liên tục.
B. Sinh trưởng, phát triển đồng đều và không đồng đều.
C. Sinh trưởng, phát triển có biến thái và không biến thái.
D. Sinh trưởng, phát triển có biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn.
2. Nhóm động vật nào sau đây sinh trưởng và phát triển có biến thái hoàn toàn:
A. Cá, ếch nhái, chim. B. Bò sát, sâu bọ, chuột.
C. Muỗi, ruồi, châu chấu. D. Tằm dâu, ong, bọ cánh cứng.
3. Nhóm động vật sinh trưởng và phát triển có biến thái không hoàn toàn:
A. Châu chấu, ếch, rắn. B. Chuồn chuồn, tôm, cua.
C. Cá sấu, vịt, thằn lằn. D. Ruồi, muỗi, ong.

D
C
B
Củng cố
7 chữ: loài sinh vật có biến thái hoàn toàn
Bài tập ô chữ
10 chữ. Sự tăng về kích thước và khối lượng đượ gọi là
5 chữ: cấu trúc vừa là đơn vị cấu tạo vừa là đơn vị sinh sản của cơ thể
8 chữ: sâu bướm có hình thức biến thái:
6 chữ: một loại hoocmôn thực vật kích thích quả chóng chín.
9 chữ: quá trình thay đổi bao gồm sinh trưởng, phân hoá tế bào, hình thành cơ quan gọi là:
6 chữ: ấu trùng trở thành châu chấu phải qua nhiều lần ...
11 chữ: tên của hoocmon ức chế thực vật được viết tắt AAB
**
Bài tập về nhà
Học bài trả lời các câu hỏi trong SGK
Chuẩn bị bài tiếp theo