Bài 37. Sinh trưởng và phát triển ở động vật

B – Sinh trưởng và phát triển ở động vật
Tiết 39 : Sinh trưởng và phát triển ở động vật
I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật
* Khái niệm sinh trưởng :
Gà con mới nở nặng 200g
Gà trống, mái sau 4 tháng nặng 2kg
Nhận xét sự biến đổi từ trứng thành gà trưởng thành về kích thước và khối lượng?
 Sinh trưởng là quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào.


Nhận xét sự biến đổi từ trứng thành gà con đến gà trưởng thành?
- Tăng về kích thước và khối lượng
- Hình thành các cơ quan, bộ phận mới
Sự phát triển của cơ thể động vật là gì?
I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật
* Khái niệm sinh trưởng :
* Khái niệm phát triển :
Phát triển là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng, phân hóa tế bào và phát sinh hình thái các cơ quan của cơ thể.
So sánh hình ảnh và cho biết:
Biến thái là gì?
I. Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật
* Khái niệm sinh trưởng :
* Khái niệm phát triển :
* Khái niệm biến thái :
Là sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lý của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ trứng ra.
* Phân loại phát triển:
Phát triển của
động vật
Phát triển không
qua biến thái
Phát triển
qua biến
thái
Phát triển qua biến
thái không hoàn toàn
Phát triển qua biến
thái hoàn toàn
Có những dạng phát triển nào?
Nêu đặc điểm của giai đoạn phôi thai và giai đoạn sau khi sinh ở người?
II. Phát triển không qua biến thái
Giai đoạn phôi thai: Diễn ra trong tử cung. Hợp tử phân chia nhiều lần hình thành phôi. Các tế bào phôi phân hoá tạo thành các cơ quan bộ phận cơ thể hình thành cơ thể hoàn thiện.
Giai đoạn sau khi sinh: Con sinh ra có đặc điểm hình thái và cấu tạo tương tự con trưởng thành.
II. Phát triển không qua biến thái
Vậy phát triển không qua biến thái là gì? Đại diện của kiểu phát triển này?
Là kiểu phát triển mà con non có các đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lý tương tự với con trưởng thành.
Đa số động vật có xương sống và 1 số động vật không xương sống: cá, chim, thú, giun, rắn…
III. Phát triển qua biến thái
Nhận xét sự phát triển của ếch và sâu bướm?
Ví dụ về sự biến thái ở lưỡng cư và sâu bướm.
III. Phát triển qua biến thái
Hãy hoàn thiện phiếu học tập sau:
Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo thành phôi.Các tế bào phôi phân hoá tạo thành các cơ quan của cơ thể.
Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo thành phôi.Các tế bào phôi phân hoá tạo thành các cơ quan của cơ thể.
Ấu trùng có đặc điểm hình thái cấu tạo sinh lí khác con trưởng thành.
Vd: Lưỡng cư, tằm…
Ấu trùng qua nhiều lần lột xác để hoàn thiện cơ thể và lớn lên. Con trưởng thành không khác biệt nhiều so với lúc nhỏ.
Cào cào, ve sâu…
III. Phát triển qua biến thái
1. Phát triển qua biến thái hoàn toàn
Là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng, cấu tạo và sinh lý rất khác với con trưởng thành, trải qua giai đoạn trung gian ( nhộng) và nhiều lần lột xác ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành.
- Có ở đa số các loài côn trùng (bướm, ruồi, ong…) và lưỡng cư…
Vậy phát triển qua biến thái hoàn toàn là gì?
Trứng nở thành ấu trùng (nòng nọc sống trong nước, có mang ngoài để hô hấp và có đuôi để bơi) biến đổi thành ếch sống trên cạn có phổi để hô hấp và có 4 chân để nhảy.
Sự phát triển qua biến thái của bọ cánh cứng, bướm, ruồi, muỗi… trải qua giai đoạn con non hoàn toàn khác con trưởng thành (giai đoạn sâu và nhộng ở cánh cứng, ở bướm; giai đoạn dòi và nhộng ở ruồi; giai đoạn cung quăng ở muỗi…).
Nêu đặc điểm của các pha biến đổi của sâu bướm?
+ Sâu non: dạng hình sâu, có đốt, không cánh, có chi để bò, có hàm để ăn lá cây
+ Nhộng: được bao trong kén ở trạng thái tiềm sinh, không cử động không ăn, không có chi, hàm, cánh.
+ Ngài: là bướm trưởng thành có cánh vẩy, có 6 chi có khớp có vòi hút, không ăn lá cây sống bằng mật hoa, nhiệm vụ của chúng là giao cấu, đẻ trứng và chết
Trả lời lệnh SGK.
III. Phát triển qua biến thái
2. Phát triển qua biến thái không hoàn toàn
Thế nào là phát triển qua biến thái không hoàn toàn?
Là kiểu phát triển mà ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần lột xác ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành.
- Có ở đa số các loài côn trùng như châu chấu, cào cào, gián ….
a. Giai đoạn phôi
Trứng châu chấu
b. Giai đoạn hậu phôi
* Phân biệt phát triển qua biến thái và không qua biến thái?
Ấu trùng có hình dạng và cấu tạo, sinh lý khác với con trưởng thành.
* Trải qua nhiều lần lột xác và các giai đoạn trung gian ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành.
Con non có hình thái, cấu tạo, sinh lý tương tự con trưởng thành.
* Con non phát triển thành con trưởng thành không qua giai đoạn lột xác.
Câu1: Hãy chọn nội dung ở cột B sao cho phù hợp nội dung cột A và điền và cột C
1- a,d,e,i
2- f, g,h
3- b,c
1…..
2….
3….
Củng cố
Hình vẽ mô tả quá trình phát triển của loài nào?Thuộc kiểu phát triển nào,tại sao?
Phát triển qua biến thái hoàn toàn ở Ong
Câu 2: Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống

Phát triển của động vật qua…(1)…là kiểu phát triển mà…(2)… chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần…(3)…ấu trùng biến đổi thành…(4)…
Biến thái không hoàn toàn
Con non
Lột xác
Con trưởng thành
Câu 3: Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống.

Phát triển của động vật qua…(1)…là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng,…(2)…và sinh lí rất khác với con…(3)…, trải qua giai đoạn…(4)…(ở côn trùng là nhộng) ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành
Biến thái hoàn toàn
Cấu tạo
Con trưởng thành
Trung gian
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Học bài và làm các câu hỏi và bài tập trang 151 SGK.
2. Chuẩn bị bài mới (bài 38 SGK): Kể tên các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật có xương sống và động vật không xương sống?
Kính chúc quí thầy cô và các em học sinh sức khỏe, chào tạm biệt !
KIỂM TRA BÀI CŨ

1.Xuân hoá là sự phụ thuộc của hiện tượng ra hoa của cây với:
A. độ dài ngày B. tuổi cây
C. nhiệt độ thấp D. quang chu kỳ

2.Quang chu kỳ là sự ra hoa phụ thuộc vào:
A. độ dài ngày và đêm B. tuổi cây
C. nhiệt độ thấp D. hàm lượng oxi


KIỂM TRA BÀI CŨ
3.Thời điểm ra hoa ở thực vật một năm có phản ứng quang chu kỳ trung tính được xác định dựa theo:
A. chiều cao của cây
B. đường kính của cây
C. chiều dài rễ cây
D. số lượng lá trên thân
4.Sắc tố tiếp nhận ánh sáng trong phản ứng quang chu kỳ của thực vật là:
A. diệp lục B. carôtenôit
C. phitôcrôm D. diệp lục và phitôcrôm

