Bài 37. Phóng xạ

KIỂM TRA BÀI CŨ
Phản ứng hạt nhân là gì?
Các định luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân?
3. Xác định hạt nhân X trong phương trình sau :

 
 
 
 
 
THẢM HỌA KÉP ĐIỆN HẠT NHÂN FUKUSHIMA -2011
BÀI 37:
PHÓNG XẠ
(TIẾT 1)
Ma-ri Quy-ri (1867-1934)
Giải Nobel vật lý 1903
Nobel hoá học 1911
Pi-e Quy-ri
(1859-1906)
Giải Nobel vật lý 1903
Béc-cơ-ren
(1852-1908)
Giải Nobel vật lý 1903
CÁC NHÀ VẬT LÝ ĐI TIÊN PHONG
NGHIÊN CỨU HIỆN TƯỢNG PHÓNG XẠ
Phóng xạ là hiện tượng một hạt nhân không bền vững tự động phóng ra những bức xạ gọi là tia phóng xạ và biến thành hạt nhân khác.
Trong đó: A: hạt nhân mẹ
B: hạt nhân con
C: tia phóng xạ
A ? B + C
I./ Hiện tượng� phóng xạ:
1. Định nghĩa hiện tượng phóng xạ:
Phương trình phóng xạ:
Tia phóng xạ không nhìn thấy được nhưng có những tác dụng hóa lý như làm iôn hoá môi trường, làm đen kính ảnh, gây ra các phản ứng hoá học .
2. Các dạng phóng xạ:
Tùy theo các tia phát ra, người ta phân loại các dạng phóng xạ như sau:
β-
β+
α


?
?-
?
?+

a. Phóng xạ ?
- Tính chấ�t: + Hạt ? phóng ra từ hạt nhân với vận tốc khoảng 2.107m/s
+ Bị lệch trong điện trường và từ trường.
- Phương trình:
 
 
Hoặc
 
 
 
 
 
?
? -
?+
- Phương trình:
 
-
 
b. Phóng xạ ? -
c. Phóng xạ ? +
 
 
Hoặc:
- Phương trình:
 
 
Hoặc:
- Tính chất của tia ? + và tia ? - :
 
+ Khả năng ion hóa kém, có thể truyền được vài m trong không khí và vài mm trong kim loại
+ Bị lệch trong điện trường và từ trường.
 
 
 
 
 
 
?
? -
?+
?
 
 
 
 
+ Không làm ion hóa môi trường, có khả năng đâm xuyên rất mạnh có thể truyền được vài m trong bê tông và vài cm trong chì.
+ Không bị lệch trong điện trường và từ trường.
α
γ
Thành phố Pripyat, Ukraina 20 năm sau ngày xảy ra thảm hoạ nổ nhà máy điện nguyên tử Chernobyl  (26/4/1986)
Gần 70 năm sau ngày Mỹ thả bom nguyên tử xuống Hirosima (8/1945) chất phóng xạ vẫn còn để lại di chứng cho thế hệ sau
Kiểm tra nồng độ phóng xạ của những người dần ở gần khu vực xảy ra sự cố nhà máy điện hạt nhân Fukushima (3/2011)
Một bệnh nhân điều trị ung thư máu bằng phương pháp xạ trị
Công nghệ chụp cắt lớp PET tạo hình ảnh của cơ thể bằng cách sử dụng cảm biến nhận biết các tia phát ra từ chất phóng xạ. Các chất này được tiêm vào trong cơ thể, và thường được đánh dấu bằng các nguyên tố phóng xạ, ví dụ như Carbon-11, Flo-18, Oxy-15, hay Nitơ-13  


CỦNG CỐ
1/ Phóng xạ: Là hiện tượng một hạt nhân không bền vững, tự động phân rã, phát ra tia phóng xạ và biến đổi thành hạt nhân khác
2/ Các dạng phóng xạ :
 
 
 
- Tia gama γ là sóng điện từ có bước sóng rất ngắn ( λ < 10-11m)

A
B
C
D
Câu 1 : Chọn câu đúng
Điều nào sau đây là sai khi nói về tia α ?
Tia α thực chất là hạt nhân nguyên tử Hêli
Khi đi qua điện trường giữa hai bản tụ điện,
tia α lệch về phía bản âm của tụ điện.
Tia α phóng ra từ hạt nhân với vận tốc
bằng vận tốc ánh sáng.
Khi đi trong không khí, tia α iôn hoá không
khí và mất dần năng lượng.
A
B
C
D
Câu 2: Chọn câu đúng.
Hạt β+ có cùng khối lượng với electron nhưng
mang một điện tích nguyên tố dương.
Tia β+ có tầm bay ngắn so với tia α
Tia β+ có khả năng đâm xuyên rất mạnh giống
như tia X.
A, B, C đều đúng.
A
B
C
D
Câu 3: Chọn câu đúng
Tia β- là :
Các nguyên tử Hêli bị iôn hoá.
Các hạt nhân nguyên tử Hydrô
Các electrôn
Sóng điện từ có bước sóng ngắn.
Hạt anpha là hạt nhân của nguyên tử hydrô
 
Tia gama là chùm các hạt electrôn dương
Tia bêta không bị lệch trong điện trường và từ trường .
Câu 4: Chọn câu đúng
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Bài 2, 3, 4 (Sgk/194)
1.) Đặc tính của quá trình phóng xạ:
- Là quá trình biến đổi từ hạt nhân này sang hạt nhân khác.
- Là quá trình tự phát và không điều khiển được, không chịu tác động từ bên ngoài (nhiệt độ, áp suất.)
- Mang tính ngẫu nhiên, không thể biết trước lúc nào một hạt nào đó bị phóng xạ, nhưng có thể thống kê về tỉ lệ.
II./ Ñònh luaät phoùng xaï: