Bài 37. Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng
Chia sẻ bởi Phạm Thị Hiến |
Ngày 09/05/2019 |
47
Chia sẻ tài liệu: Bài 37. Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng thuộc Vật lý 10
Nội dung tài liệu:
Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy – Ninh Bình
Gv: Phạm Thị Hiến
Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy – Ninh Bình
Gv: Phạm Thị Hiến
Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy – Ninh Bình
Gv: Phạm Thị Hiến
Gv: Phạm Thị Hiến
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
Tại sao?
CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG
BÀI 37: Tiết 62
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
1. Thí nghiệm
Thanh AB dịch chuyển chứng tỏ có lực tác dụng lên AB
Khung dây
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
1. Thí nghiệm
Có lực tác dụng làm cho vòng chỉ trở nên tròn.
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
(a)
Hình tròn là hình có diện tích lớn nhất trong số các hình có cùng chu vi, do đó phần màng xà phòng còn lại có diện tích nhỏ nhất có thể.
Khi chọc thủng màng xà phòng, bề mặt phần màng xà phòng còn đọng trên khung dây giống như một màng đàn hồi đang bị kéo căng, nó luôn có xu hướng tự co lại để giảm diện tích tới mức nhỏ nhất có thể.
Trên bề mặt phần màng xà phòng có lực tác dụng. Lực này nằm tiếp tuyến với bề mặt màng xà phòng, vuông góc với dây chỉ, chiều tác dụng làm giảm diện tích màng xà phòng.
(b)
(c)
Kết quả:
Chứng tỏ trên bề mặt màng xà phòng đã có các lực nằm tiếp tuyến với bề mặt màng và kéo căng đều theo mọi phương vuông góc với vòng dây chỉ, làm cho vòng dây chỉ có dạng một đường tròn.
Lực kéo căng bề mặt chất lỏng gọi là lực căng bề mặt của chất lỏng.
Tại sao có lực căng bề mặt chất lỏng?
Trên mặt thoáng các phân tử có xu hướng bị hút vào trong chất lỏng -> Làm cho mặt thoáng chất lỏng có xu hướng giảm đi và căng ra
Em hãy hoàn thành câu hỏi C1 sgk
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Lực căng bề mặt
+ Điểm đặt: lên đường giới hạn của bề mặt và vuông góc với nó.
+ Phương: Tiếp tuyến với bề mặt của khối chất lỏng.
+ Chiều: Làm giảm thể tích bề mặt chất lỏng.
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Lực căng bề mặt
Độ lớn lực căng bề mặt:
Suất căng bề mặt (N/m)
Đường giới hạn (m)
Suất căng bề mặt (N/m)
Chu vi đường tròn
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Lực căng bề mặt
Hệ số căng bề mặt của một số chất:
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Lực căng bề mặt
Chú ý khi tính lực căng của màng xà phòng:
Vì màng xà phòng được coi như một khối chất lỏng mỏng có 2 mặt, do đó khi tính lực căng với màng xà phòng (giống như lực tác dụng lên CD của thí nghiệm trong bài) thì:
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
Căng vải trên ô dù hoặc trên mui bạt ô tô tải.
3. Ứng Dụng
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
Dùng nước xà phòng để giặt quần áo
3. Ứng Dụng
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
Ống nhỏ giọt
3. Ứng Dụng
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
1. Thí nghiệm:
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT, HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
Vì sao loài vật này không bị chìm khi ở trong nước?
1. Thí nghiệm 1:
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Thí nghiệm 2:
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT, HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT, HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT.
3. Hiện tượng dính ướt. Hiện tượng không dính ướt.
Hiện tượng chất lỏng dính ướt chất rắn : khi lực tương tác giữa các phân tử chất lỏng và chất rắn lớn hơn lực liên kết giữa các phân tử chất lỏng.
Hiện tượng không dính ướt : khi lực tương tác giữa các phân tử chất lỏng và chất rắn nhỏ hơn lực liên kết giữa các phân tử chất lỏng.
Mặt chất lỏng có dạng mặt khum lõm.
Mặt chất lỏng có dạng mặt khum lồi.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT, HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT.
II – HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT
4. Ứng dụng ( sgk )
Công nghệ tuyển khoáng.
Tại sao ngọn lửa trong cây đèn dầu có thể cháy liên tục mà không bị tắt ?
Ống thủy tinh tiết diện nhỏ hở cả hai đầu, gọi là ống mao quản hay ống mao dẫn.
Hiện tượng gì sẽ xảy ra khi đặt ống mao quản xuống chất lỏng theo phương thẳng đứng? Em có nhận xét gì về các hiện tượng xảy ra?
1. Thí nghiệm :
III. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN
Vậy trường hợp nào cột chất lỏng dâng lên, trường hợp nào cột chất lỏng hạ xuống?
Độ dâng lên hay hạ xuống của cột chất lỏng trong các ống có giống nhau không?
Khi dính ướt
dâng lên
Khi không dính ướt
hạ xuống
Không vì ống có tiết diện càng nhỏ độ dâng lên hay hạ xuống của cột chất lỏng càng nhiều
III – HIỆN TƯỢNG MAO DẪN
3. Ứng dụng ( sgk )
Hoạt động của rễ cây, đèn dầu, giếng khoan.
2. Hiện tượng ( sgk )
Mực chất lỏng bên trong các ống có đường kính trong nhỏ luôn dâng cao hơn, hoặc hạ thấp hơn so với bề mặt chất lỏng ở bên ngoài ống
Bài 1:Trong các yếu tố sau đây:
I. Sự dính ướt hoặc không dính ướt
II. Lực căng mặt ngoài
III. Lực hút của trái đất
Hiện tượng mao dẫn là kết quả của các yếu tố nào?
A. I và II
B. I, II và III
C. I
D. II
Đúng rồi
Sai
Sai
Sai
CỦNG CỐ
Bài 2:
Bài 2:Muốn tăng độ cao cột nước trong ống mao dẫn cần phải
A. tăng nhiệt độ của nước
B. tăng đường kính ống mao quản
C. pha thêm rượu vào nước
D. giảm đường kính ống mao quản
Đúng rồi
Sai
Sai
Sai
Bài 3: Những hiện tượng nào sau không liên quan đến hiện tượng mao dẫn?
A. Đèn dầu đang cháy.
B. Nước thấm chân tường.
D.Muối xuất hiện ở bề mặt ruộng ở những vùng nhiễm mặn vào mùa khô.
C.Cột chất lỏng còn đọng lại trong ống.
Đúng rồi
Sai
Sai
Sai
Bài 4: Đặt một que diêm nổi trên mặt nước nguyên chất. Nếu nhỏ nhẹ vài giọt nước xà phòng xuống mặt nước gần một cạnh của que diêm thì que diêm sẽ đứng yên hay chuyển động ? Vì sao ?
_Đứng yên. Vì nước xà phòng không làm giảm lực căng mặt ngoài của nước.
_Chuyển động quay tròn. Vì nước xà phòng hoà tan trong nước sẽ gây ra các lực làm quay que diêm.
_Chuyển động về phía nước xà phòng. Vì nước xà phòng có lực căng mặt ngoài lớn hơn so với nước nguyên chất.
_Chuyển động về phía nước nguyên chất.Vì nước xà phòng có lực căng mặt ngoài nhỏ hơn so với nước nguyên chất.
IV. XÁC ĐỊNH HỆ SỐ CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG.
Bài giải :
Các lực tác dụng lên vòng xuyến :
Trọng lực P; Lực kéo F; Lực căng bề mặt Fc.
Để chiếc vòng bức ra khỏi mặt nước
F = FC + P
FC = F - P
Lực căng bề mặt chất lỏng là :
FC = (L+ l)
Với L, l là chu vi ngoài, chu vi trong của vòng xuyến.
Hệ số căng bề mặt của chất lỏng
Với D, d là đường kính ngoài, đường kính trong của vòng xuyến.
Gv: Phạm Thị Hiến
Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy – Ninh Bình
Gv: Phạm Thị Hiến
Trường THPT Chuyên Lương Văn Tụy – Ninh Bình
Gv: Phạm Thị Hiến
Gv: Phạm Thị Hiến
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
Tại sao?
CÁC HIỆN TƯỢNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG
BÀI 37: Tiết 62
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
1. Thí nghiệm
Thanh AB dịch chuyển chứng tỏ có lực tác dụng lên AB
Khung dây
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
1. Thí nghiệm
Có lực tác dụng làm cho vòng chỉ trở nên tròn.
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
(a)
Hình tròn là hình có diện tích lớn nhất trong số các hình có cùng chu vi, do đó phần màng xà phòng còn lại có diện tích nhỏ nhất có thể.
Khi chọc thủng màng xà phòng, bề mặt phần màng xà phòng còn đọng trên khung dây giống như một màng đàn hồi đang bị kéo căng, nó luôn có xu hướng tự co lại để giảm diện tích tới mức nhỏ nhất có thể.
Trên bề mặt phần màng xà phòng có lực tác dụng. Lực này nằm tiếp tuyến với bề mặt màng xà phòng, vuông góc với dây chỉ, chiều tác dụng làm giảm diện tích màng xà phòng.
(b)
(c)
Kết quả:
Chứng tỏ trên bề mặt màng xà phòng đã có các lực nằm tiếp tuyến với bề mặt màng và kéo căng đều theo mọi phương vuông góc với vòng dây chỉ, làm cho vòng dây chỉ có dạng một đường tròn.
Lực kéo căng bề mặt chất lỏng gọi là lực căng bề mặt của chất lỏng.
Tại sao có lực căng bề mặt chất lỏng?
Trên mặt thoáng các phân tử có xu hướng bị hút vào trong chất lỏng -> Làm cho mặt thoáng chất lỏng có xu hướng giảm đi và căng ra
Em hãy hoàn thành câu hỏi C1 sgk
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Lực căng bề mặt
+ Điểm đặt: lên đường giới hạn của bề mặt và vuông góc với nó.
+ Phương: Tiếp tuyến với bề mặt của khối chất lỏng.
+ Chiều: Làm giảm thể tích bề mặt chất lỏng.
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Lực căng bề mặt
Độ lớn lực căng bề mặt:
Suất căng bề mặt (N/m)
Đường giới hạn (m)
Suất căng bề mặt (N/m)
Chu vi đường tròn
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Lực căng bề mặt
Hệ số căng bề mặt của một số chất:
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Lực căng bề mặt
Chú ý khi tính lực căng của màng xà phòng:
Vì màng xà phòng được coi như một khối chất lỏng mỏng có 2 mặt, do đó khi tính lực căng với màng xà phòng (giống như lực tác dụng lên CD của thí nghiệm trong bài) thì:
I. HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CHẤT LỎNG.
Căng vải trên ô dù hoặc trên mui bạt ô tô tải.
3. Ứng Dụng
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
Dùng nước xà phòng để giặt quần áo
3. Ứng Dụng
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
Ống nhỏ giọt
3. Ứng Dụng
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
1. Thí nghiệm:
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT, HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
Vì sao loài vật này không bị chìm khi ở trong nước?
1. Thí nghiệm 1:
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
2. Thí nghiệm 2:
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT, HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT, HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT.
3. Hiện tượng dính ướt. Hiện tượng không dính ướt.
Hiện tượng chất lỏng dính ướt chất rắn : khi lực tương tác giữa các phân tử chất lỏng và chất rắn lớn hơn lực liên kết giữa các phân tử chất lỏng.
Hiện tượng không dính ướt : khi lực tương tác giữa các phân tử chất lỏng và chất rắn nhỏ hơn lực liên kết giữa các phân tử chất lỏng.
Mặt chất lỏng có dạng mặt khum lõm.
Mặt chất lỏng có dạng mặt khum lồi.
CHẤT LỎNG – HIỆN TƯỢNG CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG
II. HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT, HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT.
II – HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG KHÔNG DÍNH ƯỚT
4. Ứng dụng ( sgk )
Công nghệ tuyển khoáng.
Tại sao ngọn lửa trong cây đèn dầu có thể cháy liên tục mà không bị tắt ?
Ống thủy tinh tiết diện nhỏ hở cả hai đầu, gọi là ống mao quản hay ống mao dẫn.
Hiện tượng gì sẽ xảy ra khi đặt ống mao quản xuống chất lỏng theo phương thẳng đứng? Em có nhận xét gì về các hiện tượng xảy ra?
1. Thí nghiệm :
III. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN
Vậy trường hợp nào cột chất lỏng dâng lên, trường hợp nào cột chất lỏng hạ xuống?
Độ dâng lên hay hạ xuống của cột chất lỏng trong các ống có giống nhau không?
Khi dính ướt
dâng lên
Khi không dính ướt
hạ xuống
Không vì ống có tiết diện càng nhỏ độ dâng lên hay hạ xuống của cột chất lỏng càng nhiều
III – HIỆN TƯỢNG MAO DẪN
3. Ứng dụng ( sgk )
Hoạt động của rễ cây, đèn dầu, giếng khoan.
2. Hiện tượng ( sgk )
Mực chất lỏng bên trong các ống có đường kính trong nhỏ luôn dâng cao hơn, hoặc hạ thấp hơn so với bề mặt chất lỏng ở bên ngoài ống
Bài 1:Trong các yếu tố sau đây:
I. Sự dính ướt hoặc không dính ướt
II. Lực căng mặt ngoài
III. Lực hút của trái đất
Hiện tượng mao dẫn là kết quả của các yếu tố nào?
A. I và II
B. I, II và III
C. I
D. II
Đúng rồi
Sai
Sai
Sai
CỦNG CỐ
Bài 2:
Bài 2:Muốn tăng độ cao cột nước trong ống mao dẫn cần phải
A. tăng nhiệt độ của nước
B. tăng đường kính ống mao quản
C. pha thêm rượu vào nước
D. giảm đường kính ống mao quản
Đúng rồi
Sai
Sai
Sai
Bài 3: Những hiện tượng nào sau không liên quan đến hiện tượng mao dẫn?
A. Đèn dầu đang cháy.
B. Nước thấm chân tường.
D.Muối xuất hiện ở bề mặt ruộng ở những vùng nhiễm mặn vào mùa khô.
C.Cột chất lỏng còn đọng lại trong ống.
Đúng rồi
Sai
Sai
Sai
Bài 4: Đặt một que diêm nổi trên mặt nước nguyên chất. Nếu nhỏ nhẹ vài giọt nước xà phòng xuống mặt nước gần một cạnh của que diêm thì que diêm sẽ đứng yên hay chuyển động ? Vì sao ?
_Đứng yên. Vì nước xà phòng không làm giảm lực căng mặt ngoài của nước.
_Chuyển động quay tròn. Vì nước xà phòng hoà tan trong nước sẽ gây ra các lực làm quay que diêm.
_Chuyển động về phía nước xà phòng. Vì nước xà phòng có lực căng mặt ngoài lớn hơn so với nước nguyên chất.
_Chuyển động về phía nước nguyên chất.Vì nước xà phòng có lực căng mặt ngoài nhỏ hơn so với nước nguyên chất.
IV. XÁC ĐỊNH HỆ SỐ CĂNG BỀ MẶT CỦA CHẤT LỎNG.
Bài giải :
Các lực tác dụng lên vòng xuyến :
Trọng lực P; Lực kéo F; Lực căng bề mặt Fc.
Để chiếc vòng bức ra khỏi mặt nước
F = FC + P
FC = F - P
Lực căng bề mặt chất lỏng là :
FC = (L+ l)
Với L, l là chu vi ngoài, chu vi trong của vòng xuyến.
Hệ số căng bề mặt của chất lỏng
Với D, d là đường kính ngoài, đường kính trong của vòng xuyến.
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Phạm Thị Hiến
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)