Bài 37. Các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật

Tiết 41
CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT(tt)
V. Kích thước của quần thể sinh vật:
QT voi 25 con
QT ONG haøng ngaøn con
QT VK haøng trieäu con
QT Hoàng haïc traêm con
Khaùi nieäm:
Kích thước của quần thể là số lượng cá thể ( hoặc khối lượng hoặc năng lượng tích luỹ trong các cá thể) phân bố trong khoảng không gian của quần thể .
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa
Kích thước tối thiểu
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa
a. Kích thước tối thiểu :
Là số lượng cá thể ít nhất mà QT cần có để duy trì và phát triển


=>dưới mức tối thiểu ->QT suy giảm, diệt vong, do:
Sự hỗ trợ nhau giảm
Khả năng sinh sản giảm
Sự giao phối gần thường xảy ra.
QT voi 25 con
Kích thước tối đa
b.Kích thước tối đa:
Là giới hạn lớn nhất về số lượng mà quần thể có thể đạt được, phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.
=>vượt mức tối đa ->di cư, mức tử vong cao do:
+ Sự cạnh tranh
+ ô nhiễm môi trường, bệnh tật,.... tăng cao
2.Những nhân tố ảnh hưởng đến kích thước của quần thể
Thảo luận nhóm
2.Caùc
nhaân
toá aûnh
höôûng
a.Mức độ sinh
sản của quần
thể sinh vật
b. Mức độ tử
vong của quần
thể sinh vật


c. Phát tán cá
thể của quần
thể thể sinh
vật
Khái
niệm
Các yếu
tố phụ
thuộc
Thảo luận nhóm
2.Caùc
nhaân
toá aûnh
höôûng
a.Mức độ sinh
sản của quần
thể sinh vật
b. Mức độ tử
vong của quần
thể sinh vật


c. Phát tán cá
thể của quần
thể thể sinh
vật
Khái
niệm
- Là số lượng cá thể
của quần thể được
sinh ra trong một
đơn vị thời gian.
- Là số lượng cá
thể của quần thể
bị chết trong
một đơn vị thời
gian.

- Nhập cư: Soá
caùtheå chuyeån
tôùi QT
- Xuất cư: Soá
caù theå rôøi boû
QT

- Số lượng
trứng (hay con non)
-Số lứa đẻ
-Tuổi trưởng thành
sinh dục
-Tỷ lệ đực cái .

- Trạng thái của
quần thể
sống của MT.
Möùc khai thaùc
cuûa con ngöôøi
Các điều kiện
sống của môi
trường.
Các yếu
tố phụ
thuộc
b
i
e
d
r = b – d + i – e
r : hệ số tăng trưởng
(chỉ số gia tăng cá thể)
của quần thể.
VI. Tăng trưởng của quần thể sinh vật
1. Tăng trưởng theo tiềm năng sinh học
Những loài có kích thước nhỏ, tuổi thọ thấp
Đå thÞ t¨ng tr­ëng cña vi sinh vËt
VI. Tăng trưởng của quần thể sinh vật
2. Tăng trưởng thực tế
- Ñiều kiện môi trường bị giới hạn.
- Đu?ng cong tang tru?ng cĩ hình ch? S
Hình 38.3: Đường cong tăng trưởng
của quần thể
VII. Tăng trưởng của quần thể người
Hình 38.4:D? th? tang tru?ng d�n s? TG
Theo nguồn: Tổng cục dân số - kế hoạch hóa gia đình (1/4/2009)
- Daân soá Theá giôùi naêm 2000: 6 tyû ngöôøi ñeán naêm 2009: 6,777 tyû ngöôøi.
- Daân soá Vieät Nam: 85.789.573 ngöôøi(taêng 9, 47 trieäu ngöôøi so vôùi naêm 1999) => tæ leä taêng bình quaân 1999 - 2009 laø 1,2% / naêm.
- Daân soá tænh Quảng Bình: 846.924 ngöôøi.
12
* Hậu quả của việc bùng nổ dân số:
Dân số tăng nhanh ảnh hưởng đến chất lượng của cuộc sống : tình trạng đói nghèo gia tăng, chế độ nuôi dưỡng và giáo dục thấp kém, gây nên ô nhiễm môi trường...
* Biện pháp hạn chế sự gia tăng dân số:
- Thực hiện kế hoạch hoá gia đình.
- Phân bố dân cư hợp lý.
- Tuyên truyền giáo dục về dân số...
Củng cố
1.kích thöôùc cuûa moät quaàn theå khoâng phaûi laø ?
A.Toång soá caù theå cuûa noù.
B.Toång sinh khoái cuûa noù.
C. Naêng löôïng tích trong noù.
D. Kích thöôùc nôi noù soáng.

2. Khi soá löôïng caù theå cuûa quaàn theå ôû möùc cao nhaát ñeå quaàn theå
coù khaû naêng duy trì phuø hôïp nguoàn soáng thì goïi laø ?
A. Kích thöôùc toái thieåu.
B. Kích thöôùc toái ña.
C. Kích thöôùc baát oån.
D. Kích thöôùc dao ñoäng..




12
Củng cố
3. Câu nào sau đây là đúng khi nói về sự sinh trưởng của quần thể sinh
vật trong điều kiện môi trường không bị giới hạn ?
A. Trong điều kiện không bị giới hạn thì quần thể sinh vật đạt kích
thước tối đa.
B. Trong điều kiện môi trường không bị giới hạn thì quần thể sinh
vật tăng trưởng theo đồ thị logistic.
C. Trong điều kiện môi trường không bị giới hạn thì quần thể sinh vật
tăng trưởng luỹ thừa.
D. Trong điều kiện môi trường không bị giới hạn thì quần thể sinh
vật tăng trưởng không giới hạn.

12
Củng cố
4. Những nhân tố nào dưới đây ảnh hưởng đễn sự sinh trưởng của quần thể sinh vật ?
A. Mức độ sinh sản, tử lệ tử vong.
B. Sự xuất cư và nhập cư của các cá thể.
C. Mức độ sinh sản và sự xuất cư của các cá thể.
D. Cả A và B.




12