Bài 36. Tổng kết về cây có hoa

   
   
BÀI 36:
CÂY LÀ MỘT THỂ THỐNG NHẤT:
1. Sự thống nhất giữa cấu tạo và chức năng của mỗi cơ quan ở cây có hoa.
2. Sự thống nhất về chức năng giữa các cơ quan ở cây có hoa.
B. CÂY VỚI MÔI TRƯỜNG

1. Sự thống nhất giữa cấu tạo và chức năng của mỗi cơ quan ở cây có hoa.
Cây xanh có hoa có 2 loại cơ quan: cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản, mỗi cơ quan đều có chức năng riêng và đều có cấu tạo phù hợp với chức năng đó.
2. Sự thống nhất về chức năng giữa các cơ quan ở cây có hoa.
Các cơ quan của cây xanh có mối quan hệ chặt chẽ, ảnh hưởng tới nhau đã tạo cho cây thành một thể thống nhất
1. CÁC CÂY SỐNG DƯỚI NƯỚC
Quan sát hình 36.2, 36.3, trả lời câu hỏi:
1. Nhận xét hình dạng lá ở các vị trí trên mặt nước, chìm trong mặt nước ?
2. Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốp có ý nghĩa gì? So sánh cuống lá khi cây sống trôi nổi và khi sống trên cạn?
1. CÁC CÂY SỐNG DƯỚI NƯỚC

1. Nhận xét hình dạng lá ở các vị trí trên mặt nước, chìm trong mặt nước ?
Lá ở trên mặt nước có phiến lá to, lá chìm trong nước có phiến lá nhỏ, hình kim
Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốp có ý nghĩa gì? So sánh cuống lá khi cây sống trôi nổi và khi sống trên cạn?
Chứa không khí giúp cây nổi.
1. CÁC CÂY SỐNG DƯỚI NƯỚC
Lá biến đổi để thích nghi với điều kiện sống trong môi trường nước
THỰC VẬT Ở NƯỚC
Cây ở chìm trong nước thường mảnh, dạng dài hoặc xẻ bản nhỏ hình sợi, cũng có khi lá nổi trên mặt nước có dạng tròn trải rộng: súng, sen, bèo nhật bản, rong đuôi chó, cây nong tầm ,…
THỰC VẬT Ở NƯỚC
Cây nong tầm (Victoria regia)
THỰC VẬT Ở NƯỚC
Cây nong tầm (Victoria regia) có lá rất rộng. Ở lưu vực Amadon Nam Mĩ, có loài có đường kính trung bình 2m, có thể đến 4m, nếu trải đều cát trên mặt lá 75Kg vẫn không bị chìm, đường kính hoa 30-40cm.
THỰC VẬT Ở NƯỚC
Cây súng có lá nổi trên mặt nước.
Cây rong biển có lá mảnh.
THỰC VẬT Ở NƯỚC
Cây rong li với lá mảnh
2. CÁC CÂY SỐNG TRÊN CẠN:
Em hãy tìm thông tin để trả lời câu hỏi sau:
1. Vì sao cây mọc ở những nơi khô cạn rễ lại ăn sâu, lan rộng ?
2. Lá cây ở nơi khô hạn có lông hoặc sáp có tác dụng gì?
2. CÁC CÂY SỐNG TRÊN CẠN:
Vì sao cây mọc ở những nơi khô cạn rễ lại ăn sâu, lan rộng ?
Rễ ăn sâu: tìm nguồn nước, lan rộng: hút sương đêm
Lá cây ở nơi khô hạn có lông hoặc sáp có tác dụng gì?
Giảm sự thoát hơi nước
2. CÁC CÂY SỐNG TRÊN CẠN
- Rễ ăn sâu: tìm nguồn nước, lan rộng: hút sương đêm
-Lông, sáp: Giảm sự thoát hơi nước
Loài xương rồng thân mọng nước, lá tiêu giảm hoặc biến thành gai để giảm bớt sự thoát hơi nước.
THỰC VẬT KHÔ HẠN
THỰC VẬT KHÔ HẠN
Xương rồng Saguara cao 50 bộ, nặng 6 tấn, ở hoang mạc Châu Mĩ, rễ trải rộng, ăn nông trên mặt đất. Có thể tích trữ nước để sử dụng trong 4 năm hạn hán. Khả năng hút nước vô hạn
THỰC VẬT KHÔ HẠN
Cây bao báp: ở Châu Phi thân có kích thước lớn, lá tiêu giảm, đường kính thân 50m.
THỰC VẬT KHÔ HẠN
Cây phi lao có lá hình vảy.
THỰC VẬT KHÔ HẠN
Một loài cây có hình dạng độc đáo, thân phình to tích trữ nước lá tiêu giảm như Cây Adenia.
Loài cây cùng họ hàng với cây dứa mọc trên vùng núi khô hạn của Nam Mỹ có khả năng hút chút ít hơi ẩm trong không khí thay cho lấy nước từ đất.
THỰC VẬT KHÔ HẠN
Cây hai lá (Wetwitschia) sống ở sa mạc Kalahari (Châu Phi), cây hạt trần, có 2 lá dai 3-4m. Thân cây rất ngắn 10-15cm hay vài chục cm nhưng đường kính tới 1m. Lá dày và dai như da. Tồn tại đến cuối đời sống của cây. Là loại cây có lá sống lâu nhất trên thế giới.
THỰC VẬT KHÔ HẠN
Cây Hồ dương (Populus diversifolia) là một loài cây cao to sống ở hoang mạc Tây Bắc Trung Quốc. Khác với những cây dương thông thường, chúng có sức chống chịu mạnh mẽ đối với khô hạn, khí hậu thay đổi ác liệt và dất mặn. Trong sa mạc Tacramakan ở Tân Cương, nứơc ngầm có hàm lượng muối rất cao, nó vẫn sống xanh tươi rậm rạp.
THỰC VẬT KHÔ HẠN
Bộ rễ hồ dương ăn sâu tới trên 10m, trong cây dự trữ rất nhiều nước đề phòng khô hạn. tế bào của nó có chức năng đặc biệt là không bị muối làm tổn thương. Nồng độ dịch tế bào rất cao, có thể hút nước ngầm mặn và dinh dưỡng. Có thể mọc cây non để mở rộng địa bàn hoạt động của mình.
2. CÁC CÂY SỐNG TRÊN CẠN:
Em hãy tìm thông tin để trả lời câu hỏi sau:
Vì sao cây mọc trong rừng rậm hay trong thung lũng thân thường vươn cao, các cành tập trung ở ngọn?
Trong rừng rậm, ánh sáng thường khó lọt xuống dưới thấp nên cây thường vươn cao, các cành tập trung ở ngọn để lấy ánh sáng
2. CÁC CÂY SỐNG TRÊN CẠN
- Rừng rậm: ít ánh sáng
-> cây vươn cao để nhận được ánh sáng
- Đồi trống đủ ánh sáng
-> phân cành nhiều
THỰC VẬT Ở RỪNG RẬM NHIỆT ĐỚI
Các cây gỗ trong rừng thường vươn cao, các cành tập trung ở ngọn (để hứng được ánh sáng). Các cây ở tầng thấp thường là cây cỏ chịu bóng. Ngoài ra trong rừng rậm thường có nhiều loài cây leo thân rất dài, có thể vươn cao tận ngọn cây gỗ hoặc các loài phụ sinh (dương xỉ, lan) bám vào thân cây gỗ lớn và có thể tranh thủ được ánh sáng mặt trời rọi tới.
THỰC VẬT Ở RỪNG RẬM NHIỆT ĐỚI
Cây chò chỉ là cây gỗ lớn, đường kính rộng, cao, sống lâu năm.
THỰC VẬT Ở RỪNG RẬM NHIỆT ĐỚI
Loài cây thuộc họ dứa ưa sáng.
THỰC VẬT Ở RỪNG RẬM NHIỆT ĐỚI
Cây tổ diều phụ sinh trên thân cây gỗ trong rừng.
3. CÁC CÂY SỐNG TRONG
MÔI TRƯỜNG ĐẶC BIỆT
Em hãy đọc mục SGK tr.120 -> trả lời câu hỏi:
Thế nào là môi trường sống đặc biệt ?

Là những môi trường có điều kiện sống không thích hợp cho đa số các loại cây.
Kể tên các loại môi trường sống đặc biệt mà em biết.
THỰC VẬT Ở MT NGHÈO CHẤT DINH DƯỠNG
Đó là những cây “ăn thịt”, khi sống trong môi trường nghèo chất dinh dưỡng (đất chua bạc màu, dầm lầy nước ngọt,…) một số cây có hình thức thích nghi dinh dưỡng kì lạ: lá của chúng biến thành những bộ phận có khả năng bắt mồt và tiêu hoá thức ăn. Ví dụ: cây bèo đất, cây nắp ấm, cây rong li, lá cây bắt ruồi,…
Cây bèo đất
Lá cây bắt ruồi Dionae.
THỰC VẬT Ở MT NGHÈO CHẤT DINH DƯỠNG
THỰC VẬT Ở MT NGHÈO CHẤT DINH DƯỠNG
Cây nắp ấm
Cây bèo đất

THỰC VẬT Ở MT NGHÈO CHẤT DINH DƯỠNG
Cây Amorphophallus titanum có nguồn gốc từ Indonesia.có khả năng bẫy những côn trùng lớn, thậm chí những động vật nhỏ như chuột, thằn lằn và ếch nhái.
THỰC VẬT Ở MT NGHÈO CHẤT DINH DƯỠNG
Cây gọng vó, cây loa kèn vàng cũng như các loài cây ăn thịt khác, có cách bẫy cây côn trùng là dùng những chất có mùi ngọt, thơm của chúng để hấp dẫn côn trùng.
Cây gọng vó

Cây loa kèn vàng
Cây rong ly với những túi nhỏ
Túi nhỏ của cây rong ly được biến đổi từ một phần của lá có miệng và các lông mọc ngược vào phía trong giống như cái nắp giỏ bắt cua cá.
THỰC VẬT Ở BÃI LẦY NƯỚC MẶN
Cây ngập mặn thường có hệ rễ phát triển cả ở trên mặt đất giúp cây đứng vững trong môi trường lầy nhão và tăng cường hô hấp trong điều kiện môi trường thiếu O2, đó là các rễ chống ở đước và rễ thở ở mắm, bần, vẹt,…
THỰC VẬT Ở BÃI LẦY NƯỚC MẶN
Rễ thở ở cây mắm
THỰC VẬT Ở BÃI LẦY NƯỚC MẶN
Quả với trụ mầm ở cây vẹt

Rễ chống ở cây đước

THỰC VẬT Ở BÃI LẦY NƯỚC MẶN
Cây vẹt có hiện tượng “sinh con”: hạt của chúng nảy mầm trên cây mẹ thành trụ mầm gắn liền với quả, mang đầy đủ thành phần của một cây con.
3. CÁC CÂY SỐNG TRONG NHỮNG MÔI TRƯỜNG ĐẶC BIỆT
Sống trong các môi trường khác nhau, trải qua quá trình lâu dài, cây xanh đã hình thành một số đặc điểm thích nghi
CÔNG VIỆC VỀ NHÀ

10
- Học bài và trả lời câu hỏi cuối sách.
- Đọc phần Em có biết ?
- Tìm hiểu thêm sự thích nghi của một số cây xanh quanh nhà.