Bài 36. Tổng kết về cây có hoa

Kiểm tra bài cũ:
1. Nêu sự thống nhất về cấu tạo và chức năng của mỗi cơ quan ở cây có hoa? Cho ví dụ?
2. Nêu sự thống nhất về cấu tạo và chức năng giữa các cơ quan ở cây có hoa? Cho ví dụ?
- Cây có hoa có nhiều cơ quan, mỗi cơ quan đều có cấu tạo phù hợp với từng chức năng riêng của chúng.
Ví dụ:
+ Rễ có lông hút để hút nước và muối khoáng
+ Thân có các bó mạch để vận chuyển nước và các chất
+ Lá có diệp lục và lỗ khí để quang hợp và thoát hơi nước.
+……
- Các cơ quan của cây xanh liên quan mật thiết với nhau.
- Nếu tác động vào một cơ quan sẽ ảnh hưởng đến cơ quan khác và toàn bộ cây.
Ví dụ: Khi rễ hoạt động yếu, lông hút hút ít nước và khoáng thì quá trình quang hợp chế tạo chất hữu cơ của lá bị giảm, quá trình vận chuyển nước, khoáng và chất hữu cơ của thân cũng chậm lại….
BÀI 36
TỔNG KẾT VỀ CÂY CÓ HOA (TT)
II. CÂY VỚI MÔI TRƯỜNG
Cây thường sống ở những môi trường nào ?
-Cây thường sống ở những môi trường:
+Dưới nước.
+Trên cạn.
+1 số nơi khác như: khô hạn, băng giá, bãi lầy, …
Mục lục
II. CÂY XANH VỚI MÔI TRƯỜNG
1.Các cây sống dưới nước
2. Các cây sống trên cạn
3. Cây sống trong những môi trường đặc biệt
1.Các cây sống dưới nước
- Môi trường dưới nước có sức chống đỡ nhưng lại thiếu oxi vậy những cây sống ở nước có những đặc điểm như thế nào thích nghi với môi trường sống?
Hãy quan sát h 36.2 ( chú ý đến vị trí của lá) trả lời câu hỏi mục 1
Em có nhận xét gì về hình dạng lá ở các vị trí khác nhau: trên mặt nước và chìm trong nước?




Ở trên mặt nước thì lá trải rộng còn chìm trong nước thì lá nhỏ, nhiều.
Hoa súng
Rong đuôi chó
Rong đuôi chó đỏ
Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốp  điều này giúp gì cho cây bèo tây khi sống trôi nổi trên mặt nước?
Cây bèo tây có cuống
lá phình to, xốp
chứa không khí
giúp cây nổi.
So sánh cuống lá của cây bèo tây
khi sống trôi nổi và khi sống trên cạn?
Cây bèo tây khi sống
trôi nổi trên mặt nước
Cây bèo tây khi sống trên cạn
-Cây bèo tây có cuống lá phình to, xốp  chứa không khí giúp cây nổi.
-Ở môi trường cạn, cây không cần nổi  lá biến đổi để thích nghi với môi trường sống.
- (Do sống trong môi trường nước nên rễ của các loài cây này thường không có lông hút)
Những cây sống dưới nước
có đặc điểm chung gì?
Kết luận
Các cây sống dưới nước có đặc điểm:
- Thân, cuống lá mềm, xốp.
- Lá trải rộng hoặc chia thành những phiến nhỏ.
- Rễ không có lông hút.
2. Các cây sống trên cạn
Hãy đọc thông tin trong SGK/120 trả lời câu hỏi:
Ở nơi khô hạn vì sao rễ lại ăn sâu, lan rộng?
Ở nơi khô hạn rễ ăn sâu  tìm nguồn nước
Lan rộng hút sương đêm.
Lá cây ở nơi khô hạn có lông sáp có tác dụng gì?
Lá cây ở nơi khô hạn
có lông sáp
giảm sự thoát
hơi nước.
- Vì sao cây mọc trong rừng rậm hay trong thung lũng thân thường vươn cao, các cành tập chung ở ngọn?
- Trong rừng rậm: ánh sáng thường khó lọt xuống dưới thấp nên cây thường vươn cao để thu nhận được ánh sáng ở tầng trên, còn cây mọc ở đồi trống: đủ ánh sáng  cây phân cành nhiều..
VD: cây rau dừa nước mọc ở trong nước có các rễ phụ phát triển thành phao xốp như bông, nhưng khi mọc trên cạn thì rễ phụ không như thế.
Vậy cây sống trên cạn thường có những đặc điểm gì để thích nghi với môi trường sống ?
Kết luận
+ Nơi khô, nắng, nóng, gió nhiều:
-Thân: thấp, phân cành nhiều.
-Lá: có lông sáp hoặc sáp dày phủ ngoài để hạn chế sự thoát hơi nước.
-Rễ: ăn sâu hoặc lan rộng.
+ Nơi ẩm, râm mát:
-Rễ phát triển bình thường.
-Thân vươn cao, cành thường tập trung ở ngọn.
3. Cây sống trong những môi trường đặc biệt
- Hãy đọc thông tin  SGK và quan sát hình 36.4  thảo luận trong nhóm để trả lời và giải thích các hiện tượng.
Thế nào là môi trường sống đặc biệt?
Môi trường sống đặc
biệt: nơi có điều kiện
khí hậu và tự nhiên
khắc nghiệt,
cây khó sống.
Hãy kể tên những cây sống ở những môi trường này? Và phân tích đặc điểm phù hợp với môi trường sống ở những cây đó?
+Bãi lầy (ngập nước triều, đất chặt, thiếu oxi): cây mắm, cây bần, cây sú, cây vệt, cây đước, …
Rễ rất phát triển : có rễ chống, rễ thở để đứng vững và dễ lấy khí.
Cây đước
Cây bụt mọc
+Sa mạc(khô hạn, rất khô, nóng): cây xương rồng, …
Thân mọng nước, lá tiêu giảm, rễ rất dài và đâm sâu.
- Ngoài ra còn có những cây sống ở nơi triều dâng, bãi lầy thường có hiện tượng hạt nảy mầm ngay trên cây mẹ.
Quả với trụ mầm ở cây vẹt
Hãy rút ra nhận xét chung về sự thống nhất giữa cơ thể và môi trường?
Những cây sống ở các môi trường khác nhau, trải qua quá trình lâu dài, cây đã hình thành một số đặc điểm để thích nghi với môi trường sống của chúng. Nhờ khả năng thích nghi đó mà cây có thể phân bố rộng rãi khắp nơi trên Trái Đất.
Tóm lại những cây sống trong môi
trường đặc biệt như ở sa mạc,
bãi lầy ven biển có đặc điểm gì?
Kết luận
- Sa mạc:
+Thân: mọng nước hoặc thân bụi gai.
+Lá: tiêu giảm hoặc biến thành gai.
+Rễ: rất dài, đâm sâu, lan rộng.
- Bãi lầy ven biển:
+Hệ rễ phát triển: có rễ chống , rễ thở.
+Có hiện tượng hạt nảy mầm ngay trên cây mẹ.
- Những cây sống ở các môi trường khác nhau, trải qua quá trình lâu dài, cây đã hình thành một số đặc điểm để thích nghi với môi trường sống của chúng. Nhờ khả năng thích nghi đó mà cây có thể phân bố rộng rãi khắp nơi trên Trái Đất.
III. CỦNG CỐ
Các cây sống ở nước thường có những đặc điểm hình thái như thế nào ?
Các cây sống trong những môi trường đặc biệt(sa mạc, đầm lầy ) có những đặc điểm gì ? Cho một vài ví dụ.
chúc các em học tốt