Bài 36. Sự nở vì nhiệt của vật rắn

Tháp épphen
Mô tả thí nghiệm và trình bày cách tiến hành thí nghiệm.
I. SỰ NỞ DÀI
1.Thí nghiệm
1. Em hãy dự đoán xem sự nở dài của vật rắn phụ thuộc như thế nào vào độ tăng nhiệt độ và chiều dài ban đầu của vật rắn?
2. Muốn kiểm tra dự đoán trên thì phải dùng thí nghiệm để đo các đại lượng nào?
Dự đoán: Δl = αl0 Δt

Nếu dự đoán đúng thì:
α = Δl/l0 Δt = const
Tính giá trị của α trong các lần đo như sau?
Kết quả thí nghiệm
Em có nhận xét gì về kết quả của thí nghiệm và đối chiếu với dự đoán?
Phù hợp với dự đoán (α gần như nhau)
Em có kết luận gì về độ nở dài ?
KL: Độ nở dài của thanh rắn tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ và độ dài ban đầu của thanh
Δl = αl0Δt
α : hệ số nở dài
l0 : chiều dài ban đầu của thanh
∆t : độ tăng nhiệt độ
Hệ số nở dài của một số chất rắn
II. SỰ NỞ KHỐI
∆V = V – V0 = βV0 ∆ t
V0 : Thể tích ở nhiệt độ đầu
V : Thể tích ở nhiệt độ sau
β : Hệ số nở khối
β = 3α
Đơn vị của β là K-1
III. VẬN DỤNG
Trong kĩ thuật phải chú ý đến sự nở vì nhiệt của các chi tiết, các bộ phận
+ Ở chỗ nối của thanh ray phải có khe hở để cho khoảng nở ra khi nóng lên.
Khe hở
+ Hai đầu cầu sắt phải đặt trên các gối đỡ xê dịch được trên con lăn.
...
Con lăn
+ Các ống kim loại dẫn hơi nóng hoặc nước nóng hoặc nước nóng phải có chỗ uốn cong.
-
Chỗ cong
- Người ta lợi dụng sự nở vì nhiệt để lồng đai sắt vào bánh xe, chế tạo băng kép, ampe kế nhiệt
- Khi ghép các vật rắn với nhau, phải đảm bảo hệ số nở nhiệt như nhau.

Rơle
Tại sao đổ nước sôi vào cốc thuỷ tinh thì cốc hay bị nứt vỡ hơn là cốc thạch anh ?
Vì cốc thạch anh có đáy dày hơn.
Vì cốc thạch anh có thành dảy hơn.
Vì thạch anh cứng hơn thuỷ tinh.
Vì thạch anh có hệ số nở khối nhỏ hơn thuỷ tinh.
Đáp án: D
Em có biết ?
Các em cần ghi nhớ.
- Công thức sự nở dài.
- Công thức tính sự nở khối.
- Các ứng dụng của sự nở vì nhiệt
Yêu cầu về nhà
♦ Học bài và trả lời các câu hỏi 5,6.
♦ Làm bài tập 7,8,9.
♦ Ôn lại kiến thức về tương tác phân tử và thể lỏng