Bài 36. Sự nở vì nhiệt của vật rắn

Chào mừng các thầy cô
đến dự giờ vật lý lớp 10B
Gv: TĂNG VĂN PHƯƠNG
Kiểm tra bài cũ
Chất rắn gồm những loại nào? Căn cứ vào đâu để phân loại?
Đáp án
-Chất rắn bao gồm chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình
-Căn cứ vào tính trúc tinh thể người ta chia thành 2 loại trên
Đường sắt có khe hở ở 2 đầu thanh ray
Cốc thủy tinh bị nứt vỡ khi rót nước nóng
Sự nở vì nhiệt của vật rắn
Bài 36
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ ỨNG DỤNG
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
-Sự tăng độ dài của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở dài.
t1
t2> t1
l
l0
l
l= l - l0: Độ nở dài
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
1/Thí nghiệm
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
1/Thí nghiệm
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
1/Thí nghiệm
Kết quả
-Khi thay đổi nhiệt độ độ nở dài l của vật thay đổi
-Hệ số α = l/l0. t không thay đổi
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
1/Thí nghiệm
Vậy: l = αl0 t Hay: l /l0 = α.t
Với ε = l /l0 là độ nở dài tỉ đối.
t = (t – t0) là độ tăng nhiệt độ của đồng.
α: Hệ số nở dài của đồng
Hệ số nở dài của một số chất
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
1/Thí nghiệm
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
1/Thí nghiệm
2/Kết luận
-Độ nở dài l của vật rắn (hình trụ đồng chất) tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ t và độ dài ban đầu l0 của vật đó. l = l – l0 = l0t
-Các vật khác nhau có hệ số nở dài khác nhau
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
-Sự nở khối: sự tăng thể tích của vật rắn khi nhiệt độ tăng
-Độ nở khối: ΔV= V – Vo=βVoΔt
β : là hệ số nở khối phụ thuộc chất liệu của vật rắn, đơn vị 1/K hay K-1
β≈3α
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
Giải thích sự nở vì nhiệt
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ỨNG DỤNG
* Khắc phục tác dụng có hại của sự nở vì nhiệt sao cho các vật rắn không bị cong hoặc gãy nứt khi nhiệt độ thay đổi.
* Lợi dụng sự nở vì nhiệt để ghép đai sắt vào các bánh xe, chế tạo băng kép, …
Giữa hai đầu thanh ray phải có khe hở
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
- Các ống kim loại dẫn hơi nóng hoặc nước nóng phải có đoạn uốn cong
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ỨNG DỤNG
Có khoảng cách giữa các nhịp cầu
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ỨNG DỤNG
Cửa kính có khe hở nhỏ
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ỨNG DỤNG
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ỨNG DỤNG
Băng kép
Băng kép dùng trong bàn là
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ỨNG DỤNG
Băng kép dùng trong bàn là, nồi cơm điện
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ỨNG DỤNG
Đuôi đèn và bóng đèn có hệ số nở gần giống nhau
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
I/SỰ NỞ DÀI
II/SỰ NỞ KHỐI
III/ỨNG DỤNG
Bê tông cốt thép bền vì hệ số nở nhiệt của chúng gần giống nhau

BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
Xi lanh pit tông phải có cùng hệ số nở
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
Các nha sĩ khuyên không nên ăn thức ăn quá nóng ho?c qu� l?nh.Vì sao ?
Vì men răng dễ bị rạn nứt.
Vì sao bóng đèn điện tròn đang sáng, nếu bị nước mưa hắt vào thì dễ bị vỡ ngay?
Vì bóng đang dãn nở, gặp lạnh co lại đột ngột nên bị vỡ.
Vì sao khi đỗ nước nóng vào cốc thủy tinh dày thì cốc dễ bị vỡ ?
Do cốc dãn nở không đều ở mặt trong và mặt ngoài .
Tại sao khi lợp nhà bằng tôn người ta chỉ đóng đinh ở một đầu còn đầu kia phải để tự do?
Để tôn khi gặp nóng dãn nỡ sẽ không bị vênh.
SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
Củng cố
1
2
6
5
Tại sao khi đặt đường ray xe lửa, người ta không đặt các thanh ray sát khít nhau, mà phải để có khe hở giữa chúng?
Để khi gặp nóng các đường ray có khoảng trống dãn nở, làm đường ray không bị cong lên, dễ gây ra tai nạn.
Tại sao khi xây đúc nhà lớn người ta phải dùng thép và bê tông (hỗn hợp gồm xi măng, cát - sỏi, nước)?
Vì thép và bê tông nở vì nhiệt gần như nhau, nên làm cho nhà đúc sẽ bền vững hơn.
4
3
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
Câu 1:
Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi nung nóng một vật rắn?
A. Khối lượng của vật tăng.
B. Khối lượng của vật giảm.
C. Khối lượng riêng của vật tăng.
D. Khối lượng riêng của vật giảm.

BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
Câu 2
Một miếng kim loại hình chữ nhật có diện tích (5.3)m2 ở 200c. Hỏi khi nhiệt độ tăng lên 500c thì diện tích của miếng kim loại là bao nhiêu? Biết hệ số nở dài 2.10-5 k-1
Giải
Diện tích của hình chữ nhật ở 500c là:
S =l01(1+ t).l02(1+t)=15,018m2

BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
Câu 3: Tại sao khi đổ nước sôi vào cốc thủy tinh thì cốc thủy tinh hay bị nứt vỡ, còn cốc thạch anh không bị nứt vỡ?
Vì cốc thạch anh có thành dày hơn
Vì cốc thạch anh có đáy dài hơn
Vì thạch anh cứng hơn thủy tinh
Vì thạch anh có hệ số nở khối nhỏ hơn thủy tinh
BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN

BÀI 36 SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA VẬT RẮN
-Sự nở vì nhiệt của vật rắn là sự tăng kích thước của vật rắn khi nhiệt độ tăng do bị nung nóng
-Độ nở dài của vật rắn tỉ lệ thuận với độ tăng nhiệt độ Δt và độ dài ban đầu l0
l = l – l0 = l0t
-Độ nở khối của vật rắn tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ Δt và thể tích ban đầu V0 của vật đó ΔV= V – V0=βV0Δt