Bài 36. Quần thể sinh vật và mối quan hệ giữa các cá thể trong quần thể

TRƯỜNG THPT BẮC TRÀ MY
SINH HỌC 12
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
VỀ THAM DỰ TIẾT HỌC !
QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
BÀI 36
NỘI DUNG KIẾN THỨC
QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ
Quần thể sinh vật
Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ
TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ
Quan hệ cạnh tranh
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
1. Quần thể sinh vật
Dựa vào kiến thức đã học, quan sát các hình sau và cho biết đâu là quần thể, đâu không phải là quần thể?
Là một quần thể
Không phải quần thể
Chim Hồng Hạc
Hồ cá
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
1. Quần thể sinh vật
Dựa vào kiến thức đã học, quan sát các hình sau và cho biết đâu là quần thể, đâu không phải là quần thể?
Không phải quần thể
Là một quần thể
Quần thể sinh vật là gì?
Vườn hoa
Rừng bạch đàn
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật
Lấy một vài ví dụ về quần thể?
Ví dụ: - Quần thể voi rừng
- Quần thể ong mật
- Quần thể cá trắm trong ao
Quần thể sinh vật:
Là tập hợp các cá thể cùng loài
Cùng sống trong một khoảng không gian xác định, tại một thời điểm nhất định.
Có khả năng sinh sản và tạo thế hệ mới.
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ
2. Quá trình hình thành quần thể
2. Quá trình hình thành quần thể
Nghiên cứu SGK và quan sát mô hình sau: Cho biết quá trình hình thành quần thể diễn ra như thế nào?
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quá trình hình thành quần thể sinh vật
Phát tán ra môi trường mới
Không thích nghi
Bị tiêu diệt
hoặc di cư
Thích nghi
Quần thể bọ ngựa
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Các cá thể trong quần thể có những mối quan hệ nào?
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Xem phim, quan sát tranh và hoàn thành nội dung phiếu học tập sau:
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan hệ cạnh tranh
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Xem phim, quan sát tranh và hoàn thành nội dung phiếu học tập sau:
Nhóm cây bạch đàn
Đàn bồ nông
Các cá thể hổ
Các cá thể báo
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Các cá thể sống đơn lẻ khó tìm thức ăn, bạn tình và chống lại kẻ thù nên chúng có xu hướng sống bầy đàn và hỗ trợ nhau
- Do mật độ cá thể trong QT tăng cao, nhu cầu sống không đủ cung cấp cho các cá thể trong QT.
- Do tranh giành con cái hoặc ngược lại trong mùa sinh sản.
Thể hiện lối sống bầy đàn ở động vật, sống thành bụi, khóm ở thực vật nhằm giúp đỡ nhau trong quá trình sống
Cạnh tranh về nơi ở, cạnh tranh về nguồn thức ăn và sinh sản làm cho thực vật tự tỉa thưa và động vật thì cách li cá thể.
Đảm bảo quần thể tồn tại một cách ổn định và khai thác tối ưu nguồn sống, tăng khả năng sống sót và sinh sản
Số lượng và sự phân bố của các cá thể trong quần thể duy trì ở mức phù hợp, đảm bảo sự tồn tại và phát triển
Các cây phi lao ở bãi biển hỗ trợ chống gió bão.
Đàn trâu rừng bảo vệ trâu con
Các con sư tử tranh giành thức ăn
Gà trống đá nhau giành gà mái
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan sát các tranh và hoàn thành nội dung bảng 36 SGK.
Q uan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quá trình hỗ trợ của các cá thể trong nhóm cây bạch đàn có ý nghĩa gì?
Quá trình hỗ trợ của các cây thông liền rễ có ý nghĩa gì?
Đàn bỗ nông xếp hàng bắt cá có ý nghĩa gì?
Đàn chó rừng hỗ trợ nhau trong đàn nhằm mục đích gì?
Nhóm cây bạch đàn
Đàn bồ nông
Đàn chó rừng bắt mồi
Cây thông liền rễ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan sát hiện tượng tỉa thưa trong tự nhiên ở thực vật và cho biết nguyên nhân của hiện tượng tỉa thưa? Ví dụ
* Nguyên nhân: là do các cây mọc gần nhau nên thiếu ánh sáng, chất dinh dưỡng, …khi đó cạnh tranh giữa các cá thể xảy ra gay gắt tranh dành ánh sáng, nước và muối khoáng.
Ví dụ: Quần thể bạch đàn
Quần thể keo lá tràm
Nhóm cây bạch đàn
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ cạnh tranh
Nguyên nhân và hiệu quả của việc phát tán cá thể ra khỏi đàn? Ví dụ?
Khi số lượng cá thể trong đàn ong quá lớn thì sẽ xảy ra hiện tượng gì?
* Nguyên nhân: Do sự cạnh tranh về nơi ở, thức ăn, con đực tranh giành con cái do tập tính của từng loài chỉ tồn tại với một số lượng cá thể nhất định.
Hiệu quả: Giảm nhẹ cạnh tranh, hạn chế sự cạn kiệt nguồn thức ăn, giảm mật độ cá thể và hạn chế ô nhiễm.
Ví dụ: Tách đàn của ong.
Tách đàn ở trâu rừng.
Đàn ong
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan sát các tranh sau và cho biết tác động của con người đối với môi trường ảnh hưởng đến các cá thể trong quần thể như thế nào?
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ

…đàn sếu đi về trong khói nhà máy, trong bụi đá từ những vụ nổ mìn khai thác đá núi làm nguyên vật liệu.
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ

Nhưng nguyên nhân quan trọng nhất khiến số lượng sếu đầu đỏ ở khu vực Kiên Lương - Hà Tiên giảm dần là do mất đi các vùng đất ngập nước.
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ cạnh tranh
Các hoạt động của
con người đã vô tình
hay cố ý làm mất
đi môi trường sống,
cạn kiệt nguồn thức
ăn của sinh vật,
làm cho chúng cạnh
tranh ngày càng gay
gắt hơn, nhiều khi
làm một số loài bị
tuyệt diệt
Những tác động đó ảnh hưởng đến các cá thể trong quần thể như thế nào?
CỦNG CỐ
Là một kiểu quan hệ diễn ra khi mật độ cá thể tăng lên quá cao hoặc xảy ra trong mùa sinh sản ?
Các cá thể sống quần tụ lại với nhau nhằm mục đích gì?
Tập hợp các cá thể Hồng Hạc ở bãi sông được gọi là gì?
Nguyên nhân nào làm trái đất bị nóng lên, các loài sinh vật cạn kiệt nguồn thức ăn và môi trường sống bị thu hẹp?
Thông qua cơ sở nào làm các cá thể trong quần thể luôn gắn bó chặt chẽ với nhau?
Thông qua mối quan hệ
giữa các cá thể
CỦNG CỐ
Trình bày ý nghĩa của hai mối quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh, những biểu hiện của chúng trong quần thể?
Ý nghĩa: mối quan hệ cạnh tranh và hỗ trợ giữa các cá thể trong quần thể giúp cho quần thể giữ được sự ổn định, đảm bảo cho quần thể tồn tại và phát triển.
Biểu hiện: * Quan hệ hỗ trợ:sống bầy đàn ở động vật và thành khóm, bụi ở thực vật.
*Quan hệ cạnh tranh: Hiện tượng tỉa thưa ở thực vật hoặc cách li ở động vật.

DẶN DÒ
Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
Đọc mục em có biết.
Đọc và chuẩn bị bài 37 với nội dung:
+ Nêu các đặc trưng cơ bản về cấu trúc dân số của quần thể sinh vật.
+ Nêu được ý nghĩa của việc nghiên cứu các đặc trưng cơ bản của quần thể trong thực tế sản xuất, đời sống.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT-
CHÚC THẦY CÔ SỨC KHỎE
Quần thể
Quan hệ cạnh tranh
Hỗ trợ nhau
Ô nhiễm môi trường
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan hệ cạnh tranh