Bài 36. Quần thể sinh vật và mối quan hệ giữa các cá thể trong quần thể

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
BÀI GIẢNG SINH HỌC 12
BÀI 36. QUẦN THỂ SINH VẬT
VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QuẦN THỂ VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QuẦN THỂ
Em hãy nhận xét về: số lượng
cá thể, loài sinh vật, môi trường
sống, thời gian tồn tại và khả năng
sinh sản của mỗi nhóm
cá thể ở các hình ảnh ?
1. Quần thể sinh vật
a. Khái niệm

Số lượng cá thể nhiều
Các cá thể cùng loài
Cùng sống trong một môi trường
Thời gian tồn tại nhất định
Có khả năng sinh sản để tạo ra thế hệ mới.
Quần thể sinh vật là gì?
- Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể cùng loài, cùng sinh sống trong một khoảng không gian xác định, vào một thời gian nhất định và có khả năng sinh sản tạo ra thế hệ mới.
x

x
x
x
x
x

Phát tán
Một số cá thể cùng loài
Môi trường sống mới
Hình thành quần thể ổn định
Những cá thể thích nghi
Những cá thể không thích nghi
Bị tiêu diệt
Di cư
iI. Quan hệ giữa các cá thể
trong quần thể
Quan hệ hỗ trợ
Nhờ hiện tượng liền rễ mà nước và muối khoáng có thể truyền từ cây này sang cây khác thông qua phần rễ liền nhau
Em hãy cho biết: ở loài thông hiện tượng liền rễ có ý nghĩa gì?
- Nhờ sự hỗ trợ của các cá thể khác mà chó rừng ăn thịt được con mồi có kích thước lớn.
Ong sống bầy đàn để hỗ trợ nhau trong hoạt động sinh sản, lấy mật, cũng nhau chống lại kẻ thù khi tấn công tổ của chúng.
Các cá thể trong quần thể hỗ trợ nhau
trong hoạt động nào?
- Quan hệ hỗ trợ là mối quan hệ giữa các cá thể cùng loài, chúng hỗ trợ nhau trong các hoạt động sống như: lấy thức ăn, chống lại kẻ thù, sinh sản,…..
Làm việc theo nhóm, hoàn thành phiếu học tập
Các cây hỗ trợ nhau để chống lại gió bão, xói mòn đất,…..
Tre mọc thành từng bụi
Chim thường di cư theo đàn
Ngựa vằn thường sống bầy đàn
Cá sống theo đàn dưới đáy
biển sâu
Biểu hiện của quan hệ hỗ trợ
Ý nghĩa
- Giảm lượng nhiệt tiêu hao, tăng khả năng tự vệ của mỗi cá thể
- Đánh lạc hướng kẻ thù
- Giảm lượng O2 tiêu hao, tăng cường dinh dưỡng
Quan hệ hỗ trợ trong quần thể có ý nghĩa gì?
Ý nghĩa:

+ Đảm bảo cho QT tồn tại ổn định
+ Khai thác tối đa nguồn sống
+ Tăng cường khả năng sống sót và khả năng sinh sản của các cá thể trong quần thể
Sau khi giao phối xong nhện cái ăn thịt nhện đực
(Edriolychnus schmidti)Cá đực kí sinh trên cá cái
2. Quan hệ cạnh tranh
Quan hệ cạnh tranh xảy ra do đâu?
Hãy nêu một số biểu hiện của quan hệ cạnh tranh?
Cạnh tranh dẫn đến hệ quả gì?
Ý nghĩa: Đảm bảo mật độ và số lượng các cá thể được duy trì ở mức độ phù hợp
=> Đảm bảo cho QT tồn tại và phát triển
Biểu hiện :
+ Tranh giành nguồn sống: thức ăn, ánh sáng, nơi ở,….
+ Tranh giành bạn tình
- Hệ quả: Các cá thể kém thích nghi di chuyển đến nơi khác hoặc bị tiêu diệt
Cạnh tranh có vai trò gì
trong quần thể ?
Củng cố
Câu hỏi số 1: Cá mập thụ tinh trong nhưng phôi nở trước lại ăn phôi và trứng nở sau
Số cá mập con sinh ra tuy ít nhưng rất khỏe mạnh
Đây là hiện tượng gì? Thuộc mối quan hệ nào?
Trả lời: - Hiện tượng ăn thịt đồng loại
- Quan hệ cạnh tranh
Câu hỏi số 2: Trồng 1680 cây cỏ ba lá theo khóm sau 34 ngày chỉ còn lại 1200 cây. Trong VD trên đã xảy ra hiện tượng gì? Giải thích?
Trả lời: - Hiện tượng tự thỉa thưa
- Nguyên nhân: Do mật độ trồng quá dày, nên các cây lấy được chất dinh dưỡng và ánh sáng sẽ sống sót, những cây kém thích nghi sẽ chết
thank you!