Bài 36. Phát triển ở thực vật có hoa

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Hoocmôn thực vật là gì? Nêu các đặc điểm chung của hoocmôn thực vật.
2. Hooc môn thực vật chia làm mấy nhóm, kể tên?
Phát triển là gì? Phát triển và sinh trưởng ở thực vật có quan hệ với nhau như thế nào?
Ra hoa ở thực vật có phải là phát triển không? Có những nhân tố nào chi phối sự ra hoa?
Học những kiến thức về sinh trưởng có ứng dụng được gì vào thức tế không?
BÀI 36:
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA
I. PHÁT TRIỂN LÀ GÌ?
Hạt nảy mầm
Ra hoa
Tạo quả
Quả chín
Chu trình sinh trưởng và phát triển của cây một năm
Pha sinh trưởng
Pha sinh sản
1. Hạt nẩy mầm thành cây con
2. Cây tăng về kích thước, chiều cao
3. Cây ra hoa, tạo quả
Em hãy phân biệt hiện tượng nào là sinh trưởng, hiện tượng nào là phát triển?
I. PHÁT TRIỂN LÀ GÌ?
Phát triển của cơ thể thực vật là toàn bộ những biến đổi diễn ra trong chu trình sống.
Bao gồm 3 quá trình: - Sinh trưởng
- Phân hoá
- Phát sinh hình thái tạo nên cơ quan của cơ thể (rễ, thân, ls, hoa, quả…)
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
1. Tuổi của cây
Quan sát hình 36 sgk và cho biết: Khi nào cây cà chua ra hoa và dựa vào đâu để xác định tuổi của thực vật một năm?
Một số giống, loài thực vật đến tuổi xác định thì cây ra hoa mà không phụ thuộc vào điều kiện ngoại cảnh
Tuổi của cây một năm được xác định bằng số lá.
VD: Cây cà chua được 14 lá: Cây cà chua có tuổi lá thứ 14
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì
a. Nhiệt độ thấp
?
Xuân hoá là gì? Lấy ví dụ về một số thực vật có hiện tượng xuân hoá.
Xuân hoá là hiện tượng ra hoa của cây phụ thuộc vào nhiệt độ thấp
VD: Cây cải bắp chỉ ra hoa kết quả khi trải qua mùa đông giá lạnh
Tại sao một số loài hoa ngoài miền Bắc khi đưa vào trồng ở miền Nam, mặc dù đã đủ tuổi ra hoa nhưng vẫn không ra hoa?
Vì những loài hoa này có hiện tượng xuân hoá, tức là chỉ ra hoa khi trải qua giai đoạn nhiệt độ thấp. Mà ở miền Nam không có thời kì nhiệt độ thấp như ở miền Bắc -> cây không ra hoa
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kì
b. Quang chu kì
Quang chu kì là gì?
Quang chu kì là hiện tượng sự ra hoa của thực vật phụ thuộc vào tương quan độ dài ngày đêm
Chiếu sáng
Cho tối
24 giờ
Thực vật ngày ngắn
Thực vật ngày dài
Thực vật trung tính
Phiếu học tập số 1
Tiêu chí
Cây ngày dài
Cây ngày ngắn
Cây trung tính
Ví dụ
Đặc điểm
Lúa đại mạch
Lúa mì
Cà phê
Chè
Hướng dương
Cà chua
Chỉ ra hoa trong điều kiện ngày dài có độ chiếu sáng cao hơn 12 giờ
Chỉ ra hoa trong điều kiện ngày ngắn có độ chiếu sáng thấp hơn 12 giờ
Đến độ tuổi là ra hoa, không phụ thuộc vào ngoại cảnh
Một số đại diện của các nhóm cây
Thực vật ngày ngắn
Thực vật ngày dài
Thực vật trung tính
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Tiêu chí
Dạng tồn tại
Bản chất
Tác dụng sinh lí
Phitôcrôm
Là sắc tố cảm nhận quang chu kì, có bản chất là prôtêin hấp thụ ánh sáng
Dạng hấp thụ ánh sáng đỏ, bước sóng 660nm(Pđ)
Dạng hấp thụ ánh sáng đỏ xa, bước sóng 730nm (Pđx)
Kích thích sự ra hoa của cây ngày ngắn
Kích thích sự ra hoa của cây ngày dài
Sự chuyển hoá hai dạng phitôcrôm
Pđ
Pđx
Ngày dài (ánh sáng đỏ)
Lượng Pđx tích luỹ nhiều, cây ngày ngắn không ra hoa, cây ngày dài ra hoa
Tác dụng của Pđx?

Ngày ngắn (ánh sáng đỏ xa)
tác dụng của Pđ
3. Hoocmôn ra hoa (florigen)
Hình thành khi đến tuổi ra hoa, quang chu kì thích hợp
Nơi hình thành: lá
Nơi tồn tại: đỉnh sinh trưởng của thân
Tác dụng: Làm cho cây ra hoa

III. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển
Hiện tượng
Hạt nảy mầm
Chu trình sinh trưởng và phát triển của cây một năm
III. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển
Ví dụ
Quá trình cây từ 2 lá -> 4 lá:
Cây tăng thể tích, chiều cao
Sinh trưởng
- Cây tăng thêm 2 lá
Phát triển
Kết luận:
Sinh trưởng gắn với phát triển, phát triển trên cơ sở của sinh trưởng
Sinh trưởng và phát triển là hai quá trình quan hệ mật thiết với nhau.
IV. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển
Hãy lấy ví dụ về vận dụng kiến thức sinh trưởng và phát triển vào trong xản xuất nông, lâm nghiệp và công nghiệp?
Nông nghiệp: + Sử dụng hoocmôn gibêrelin thức củ khoai tây nẩy mầm
+ Trồng cây xen canh gối vụ tăng năng suất
Trong lâm nghiệp: Điều tiết sinh trưởng của cây -> thu hiệu quả cao.
Trong công nghiệp: Sử dụng hoocmôn gibêrelin để tăng quá trình phân giải tinh bột thành mạch nha.

CỦNG CỐ BÀI HỌC
Câu hỏi 1
Lúc nào thì cây ra hoa?
ĐÁP ÁN
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Câu hỏi 2
Thời điểm ra hoa ở thực vật một năm có phản ứng quang chu kì trung tính được xác định theo:
chiều cao của thân
đường kính gốc
theo số lượng lá trên thân
nhiệt độ và độ dài chiếu sáng trong ngày
ĐÁP ÁN