Bài 36. Phát triển ở thực vật có hoa

I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
Các cành sinh dưỡng được tạo ở nách lá đã bị loại bỏ.
Cùng cây đó sau 14 ngày
Cà chua ra hoa khi đã đạt đến tuổi xác định
Khi nào cây ra hoa? Dựa vào đâu để xác định tuổi của cây 1 năm?
Tuổi của cây ra hoa được tính bằng số lá xác định  đến độ tuổi nhất định thì cây ra hoa.
1) Tuổi của cây:
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
 Söï ra hoa lieân quan vôùi tuoåi caây, loïai hoocmoân.
Cây non có nhiều lá, ít rễ, nhiều Gibêrêlin sẽ phát triển thành cây đực ( Nhiều hoa đực ).
Cây non nhiều rễ phụ, nhiều Xitokinin thì phát triển thành cây cái.
Cây có nhiều rễ, nhiều lá, tạo nên sự cân bằng hoocmôn , tỷ lệ hoa đực và hoa cái bằng nhau.
 Một số cây đến tuổi ra hoa nhưng không thể ra hoa được là do sự ra hoa còn phụ thuộc vào ngoại cảnh
1) Tuổi của cây:
Ở một số loài cây sự ra hoa phụ thuộc vào nhiệt độ thấp, chúng chỉ ra hoa kết hạt vào mùa xuân khi đã trải qua mùa đông lạnh giá (cây mùa đông và cây 2 năm, cây lưu niên).
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
2) Vai trò ngoại cảnh:
Bông tuyết => sự xuân hóa
Hoa lí thái lan chỉ ra hoa vào mùa đông
Ngày ngắn, ánh sáng xanh, nhiệt độ thấp, hàm lượng CO2 cao, độ ẩm cao, nhiều nitơ, cây sẽ tạo nhiều hoa cái.
Ngày dài, ánh sáng đỏ, nhiệt độ cao, hàm lượng CO2 thấp, nhiều kali, cây tạo nhiều hoa đực
Cây được cung cấp chế độ dinh dưỡng tốt, thích hợp, tỉ lệ C/N cân đối sẽ tạo cây khoẻ, thúc đẩy sự ra hoa.
Nh©n tè m«i tr­êng  Hoocm«n thùc vËt  ADN  Giíi tÝnh ®ùc, c¸i
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
2) Vai trò ngoại cảnh:
a. Bản chất florigen
Florigen là hợp chất của giberelin và antezin
Trong đó:
glibêrlin: kích thích sinh trưởng của đế hoa
antezin: kích thích sự ra mầm hoa - chất giả thiết
 kích thích ra hoa
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
3) Hoocmon ra hoa - Florigen:
b. Tác động của florigen
Quan sát các hình vẽ phân tích và cho biết, tác động của florigen ?
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
3) Hoocmon ra hoa - Florigen:
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
3) Hoocmon ra hoa - Florigen:
b. Tác động của florigen
Lá là cơ quan tiếp nhận ánh sáng và sản sinh florigen kích thích sự ra hoa.
Tác nhân kích thích nở hoa có thể được truyền qua chỗ ghép, xử lí ra hoa ở cây này thì cây kia cũng ra hoa.
Khái niệm:
Quang chu kì là thời gian chiếu sáng xen kẽ với bóng tôí (độ dài của ngày đêm), ảnh hưởng tới sinh trưởng và phát triển của cây.
Có tác động đến sự ra hoa, rụng lá, tạo củ, di chuyển các hợp chất quang hợp
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
4) Quang chu kì:
Cây ngày dài: Chỉ ra hoa khi có độ chiếu sáng > 12h / ngày
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
Cây ngày ngắn: chỉ ra hoa khi có độ chiếu sáng < 12h / ngày
Cây trung tính: độ tuổi ra hoa không phụ thuộc vào ngoại cảnh
4) Quang chu kì:
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
4) Quang chu kì:
Nhóm cây theo
quang chu kì

Đặc điểm

Đại diện
Cây ngày ngắn
Cây trung tính

Cây ngày dài
Ra hoa trong điều kiện
chiếu sáng ít hơn 12
giờ trong ngày. Ra
hoa vào mùa đông

Thược dược, đậu
tương, vừng, gai dầu,
mía, cà tím, cà phê
Ra hoa trong điều kiện
chiếu sáng nhiều hơn
12 giờ trong ngày. Ra
hoa vào mùa hè 
Hành, cà rốt, rau diếp,
sen cạn, củ cải đường,
thanh long, dâu tây,
lúa mì
Ra hoa cả trong điều
Kiện ngày dài và ngày
ngắn,cả mùa đông lẫn
mùa hè
Cà chua, lạc, đậu,
ngô, hướng dương
Quan sát hình trên và cho biết tại sao ở thực vật ngày ngắn dù ngày ngắn dêm dài nhưng cây vẫn không ra hoa còn ở thực vat� ngày dài lại ra hoa??
Trả lời
Thực vật ngày ngắn : do trong một đêm có một khỏang nhỏ thời gian được chiếu sáng chia đêm dài thành hai đêm ngắn nên cây không thể ra hoa được
?thực vật ngày ngắn không lệ thuộc vào ánh sáng ban ngày mà lệ thuộc vào đêm dài
Thực vật ngày dài :cần một đêm ngắn nên khi chiếu một ít ánh sáng vào một đêm dài chia đêm dài thành hai đêm ngắn điều đó làm cây ra hoa
? Thực vật ngày dài ra hoa phụ thuộc vào đêm ngắn
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
4) Quang chu kì:
Nhóm cây theo
quang chu kì

Đặc điểm

Đại diện
Cây ngày ngắn
Cây trung tính

Cây ngày dài
Ra hoa trong điều kiện
chiếu sáng ít hơn 12
giờ trong ngày. Ra
hoa vào mùa đông

Thược dược, đậu
tương, vừng, gai dầu,
mía, cà tím, cà phê
Ra hoa trong điều kiện
chiếu sáng nhiều hơn
12 giờ trong ngày. Ra
hoa vào mùa hè 
Hành, cà rốt, rau diếp,
sen cạn, củ cải đường,
thanh long, dâu tây,
lúa mì
Ra hoa cả trong điều
Kiện ngày dài và ngày
ngắn,cả mùa đông lẫn
mùa hè
Cà chua, lạc, đậu,
ngô, hướng dương
12 giờ
Trong đêm tối khi có lóe sáng với cường độ thấp đã ức chế sự ra hoa của cây ngày ngắn, nhưng không ảnh hưởng đến sự ra hoa của cây dài ngày
 phản ứng quang chu kì không phải do diệp lục mà do phitôcrôm
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
4) Quang chu kì:
Pđ
Ánh sáng đỏ xa
Ánh sáng đỏ
Pđx
Phitôcrôm là sắc tố enzim ở chồi mầm và chóp lá mầm có bản chất là prôtêin, có khả năng hấp thụ ánh sáng để cảm nhận quang chu kì và cảm nhận ánh sáng trong các loại hạt cần ánh sáng để nảy mầm.
2. Phitôcrôm tồn tại ở 2 dạng đó là: dạng hấp thụ ánh sáng đỏ Kí hiệu Pđ và dạng hấp thụ ánh sáng đỏ xa kí hiệu là Pđx
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
5) Phitocrôm:
VAI TRÒ:
T�c ��ng chđ y�u ��n c�c v�n ��ng c�m �ng, ��ng m� cđa kh� khỉng
C� �Ỉc t�nh k�ch th�ch (cđa auxin)
C� �Ỉc t�nh tỉng hỵp (cđa axit nucl�ic)
C� �Ỉc t�nh v�n ��ng c�m �ng
I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
5) Phitocrôm:
Tại sao ánh sáng đỏ kích thích sự ra hoa của cây ngày dài còn ánh sáng đỏ xa kích thích sự ra hoa của cây ngày ngắn ?
Trả lời :
Cây ngày ngắn : do ban ngày tiếp nhận ít ánh sáng nên tích lũy ít Pđ nên khi đến đêm dài Pđ? Pđx, nên không còn Pđ để ức chế sự ra hoa của cây do ban ngày tiếp nhận quá ít ? điều đó làm cho cây ra hoa ? ánh sáng đỏ xa kích thíach sự ra hoa ngày ngắn.
Cây ngày dài : do ban ngày tiếp nhận nhiều ánh sáng nên tích lũy nhiều Pđ nên đến đêm ngắn Pđ ? Pđx nên do đêm ngắn nên Pđ còn dư ? điều đó làm cho cây ra hoa ? ánh sáng đỏ kích thích sự ra hoa của cây ngày dài

I - CÁC NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
5) Phitocrôm:
Dùng gibêrelin tạo điều kiện cho sự ra hoa
IV - ỨNG DỤNG
Dinh dưỡng hợp lí ( tỉ lệ C/N ) cây ra hoa dễ dàng
- Dùng tia laze helium - nêon có độ dài bước sóng 632 nm chỉ sau vài giây sẽ chuyển hoá P660 thành P730 cho cây sử dụng  thúc cây ra hoa theo ý muốn
- Cây ra hoa có sự tham gia của nhiều nhân tố: tuổi cây, florigen, quang chu kì, phitôcrôm và các điều kiện ngoại cảnh (ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, chất khoáng)
- Phitôcrôm là một sắc tố enzim tồn tại ở hai dạng (Pđ ) và (Pđx ), tác động mạnh mẽ lên sự ra hoa, nảy mầm và nhiều quá trình sinh lí khác ở thực vật. Phitôcrôm có vai trò kích thích, tổng hợp và vận động.
- Thực tế trong nông nghiệp, trồng cây dựa vào yêu cầu ánh sáng ( chất lượng, độ dài ngày) cho phép nhập nội, chuyển vùng, trồng cây với điều kiện quang hợp nhân tạo
1. Loại chất nào của cây có liên quan tới sự ra hoa?
A. Auxin
B. Xitôkinin
C. Xitôcrôm
D. Phitôcrôm
CỦNG CỐ
2. Quang chu kì là sự ra hoa phụ thuộc vào:
Độ dài ngày
Tuổi của cây
Độ dài ngày đêm
Độ dài đêm
3.Xuân hóa là mối quan hệ phụ thuộc của sự ra hoa vào?
A.Độ dài ngày
B.Tuổi cây
C.Quang chu kì
D.Nhiệt độ
CỦNG CỐ
4.Sắc tố tiếp nhận ánh sáng trong phản ứng quang chu kì của thực vật là?
A.Diệp lục b
B.Caroten
C.Phitocrom
D.Cả 3 ý trên
CỦNG CỐ
Tại sao cây thanh long ở phan thiết người ta thường có đèn chiếu sáng cho cây vào ban đêm ?

Trả lời
Do cây thanh lonh là cây dài ngày nên khi cây ở vào mùa có ngày ngắn ngưới ta chiếu sáng váo cây dể cây tiếp nhận đủ ánh sáng giúp cây ra hoa quả vào trái mùa thì s? có hiệu quả kinh tế cao
CỦNG CỐ