Bài 36. Phát triển ở thực vật có hoa

Bài 36:
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA
Thực hiện: Hoàng Long & Trúc Nhi – 11B2 – THPT Thanh Đa, Q.Bình Thạnh, Tp.HCM
 I. PHÁT TRIỂN LÀ GÌ?
Phát triển là toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu trình sống
Gồm 3 quá trình liên quan với nhau:
sinh trưởng
phân hoá
phát sinh hình thái
Tạo nên các cơ quan (rễ, thân, lá, hoa, quả hạt)
II. NHỮNG NHÂN TỐ CHI PHỐI SỰ RA HOA
Ở thực vật, điều tiết sự ra hoa theo tuổi không phụ thuộc vào điều kiện ngoại cảnh. Tùy vào giống loài, đến độ tuổi xác định thì cây ra hoa.
1. Tuổi Của Cây
(Hình 36.1) Cây cà chua ra hoa khi đã đạt đến tuổi xác định ( khi đã xuất hiện lá cây thứ 14)
Cây cải đúng 7 lá thì ra hoa
Cây chuối 1 tuổi sẽ ra hoa
Cây tre khi được 50 tuổi sẽ ra hoa
Cây bưởi từ 3 năm sẽ ra hoa
2. Nhiệt độ thấp và quang chu kỳ
Nhiệt độ thấp:
Một số loài cây chỉ ra hoa khi trải qua mùa đông lạnh hoặc hạt được xử lí nhiệt độ thấp.
Hiện tượng cây ra hoa phụ thuộc vào nhiệt độ gọi là xuân hoá.
Các yếu tố thêm: Độ ẩm, ánh sáng, CO2, Gen,…
B. Quang chu kỳ:
 Là sự tương quan độ dài ngày và đêm. Dựa vào quang chu kỳ có 3 nhóm cây:
cây ngày dài
cây ngày ngắn
cây trung tính.
Phân loại:
Một số loài cây ra hoa trong điều kiện ngày dài ở cuối mùa xuân và mùa hè, độ chiếu sáng phải cao hơn 12 giờ. Ví dụ:
Một số loài cây chỉ ra hoa trong điều kiện ngày ngắn, độ chiếu sáng ít hơn 12 giờ. Ví dụ:
Một số loài cây đến độ tuổi các định nào đó thì ra hoa mà không phụ thuộc vào nhiệt độ xuân hóa cũng như quang chu kỳ. Những loại cây ấy gọi là cây trung tính. Ví dụ:
Trong đêm tối chỉ cần có một lóe sáng với cường độ rất yếu (3-5 lux) đã có thể ức chế thực vật ngày ngắn ra hoa, nhưng không ảnh hưởng tới thực vật ngày dài. Với cường độ ánh sáng yếu như vậy, cho phép nghĩ rằng phản ứng quang chu kỳ không thể phụ thuộc trực tiếp vào quá trình quang hợp, nghĩa là không phải do diệp lục mà do Phitôcrôm
C. Phitôcrôm:
Là một dạng Prôtein hấp thụ ánh sáng
Tồn tại với 2 dạng:





Ánh sáng đỏ: Kích thích sự ra hoa cây ngày dài, kìm hãm cây ngày ngắn ra hoa.
Ánh sáng đỏ xa: Kích thích sự ra hoa cây ngày ngắn, kìm hãm cây ngày dài ra hoa
(Bảng chuyển hóa ánh sáng ngày và đêm)
3. Hoocmôn ra hoa
Ở điều kiện quang chu kì thích hợp, trong lá hình thành hoocmôn ra hoa (florigen). Hoocmôn này được vận chuyển vào đỉnh sinh trưởng của thân và cành → kích thích sự ra hoa
III: MỐI QUAN HỆ GIỮA SINH TRƯỞNG & PHÁT TRIỂN
Sinh trưởng gắn với phát triển và phát triển trên cơ sở của sinh trưởng
Sinh trưởng và phát triển là 2 quá trình liên quan với nhau, đó là 2 mặt của chu trình sống của cây.
IV. Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển
Kiến thức về sinh trưởng và phát triển của thực vật được ứng nhiều trong ngành trồng trọt và cả trong công nghiệp.
Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng
Trong nông nghiệp:
Phối hợp 2 nhóm hoocmôn kích thích Auxin & Xitôkin → Nuôi cấy mô Callus → Gầy dựng một số giống lan quý
Ngừng tưới nước khi cây xoài đâm chồi để chồi bung ra thành chồi hoa.
2. Ứng dụng kiến thức về phát triển:

Xuân hóa: Biến lúa mùa đông thành lúa mùa xuân → Tiết kiệm thời gian, tăng năng suất
Quang kì, Phitôcrôm: Ra hoa trái vụ
CÂU HỎI CỦNG CỐ & ỨNG DỤNG
Do cây vải thiều chỉ ra hoa khi trải qua những mùa đông lạnh, ở miền Nam không có mua đông lạnh nên cây vải thiều không ra hoa
Ứng dụng: Trồng cây thích hợp theo vùng địa lý
1/ Cây vải thiều đặc trưng của miền Bắc, tại sao khi đưa vào miền Nam trồng lại không ra hoa? Từ đó rút ra ứng dụng gì?
2/ Khi nghiên cứu về mối quan hện giữa ánh sáng và quá trình sinh trưởng, phát triển của thực vật, người ta chia ra các nhóm cây: cây ưa sáng, cây ưa bóng; cây ngày dài, cây ngày ngắn. Vậy ý chính xác của vấn đề này là gì?
Phân biệt cây ưa sáng, cây ưa bóng bằng thời gian chiếu sáng; phân biệt cây ngày dài, ngày ngắn bằng cường độ chiếu sáng.
Phân biệt cây ưa sáng, cây ưa bóng bằng cường độ ánh sáng; phân biệt cây ngày dài, ngày ngắn bằng thời gian chiếu sáng.
Có thể phân biệt hai nhóm cây trên chỉ bằng cường độ chiếu sáng.
Có thể phân biệt hai nhóm cây trên chỉ bằng thời gian chiếu sáng.
HẾT
Xin cám ơn!
Thực hiện: Hoàng Long & Trúc Nhi – 11B2 – THPT Thanh Đa, Q.Bình Thạnh, Tp.HCM