Bài 36. Luyện tập: Hiđrocacbon thơm

BÀI 49 : ( TIẾT 66)
LUYỆN TẬP
SO SÁNH ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC VÀ TÍNH CHẤT
CỦA HIĐROCACBON THƠM VỚI
HIĐROCACBON NO VÀ KHÔNG NO
I. KIẾN THỨC CẦN NẮM VỮNG
Bảng so sánh đặc điểm cấu trúc và tính chất của 3 loại hiđrocacbon
Đặc điểm cấu trúc và
khả năng phản ứng
H
H
Quy tắc thế ở vòng benzen
R: Nhóm đẩy electron gồm :gốc Ankyl, - OH, -NH2; - OCH3; - X …
R: Nhóm hút electron gồm : - NO2; - COOH; - CHO; - CN …
P-
O-
O-
m-
m-
TÍNH CHẤT HÓA HỌC ĐẶC TRƯNG
CỦA CÁC HIĐROCACBON
THƠM
NO
KHÔNG NO
*Tương đối dễ thế (ở nhân, nhánh)
*Khó cộng và bền vững với tác nhân oxi hóa
*Phản ứng thế X2(as hoặc t0)
*Phản ứng cộng
*Sự giống nhau và khác nhau về tính chất giữa 3 loại hiđrocacbon (thơm với no, không no) là do cấu trúc của chúng có những điểm giống nhau và khác nhau.
II. BÀI TẬP
Câu 1: Bài 1 trang 207 (sgk)
Vấn đề 1: Mối liên quan giữa cấu tạo và tính chất
Đáp án :
Liên kết / tương đối trơ về mặt hóa học/ hiđrocacbon no/ trung tâm phản ứng/ hỗn hợp
b) Hiđrocacbon không no/ liên kết  / trung tâm phản ứng/phản ứng đặc trưng
c) Hệ liên hợp / liên kết  riêng rẽ/ hiđrocacbon thơm/ dễ thế
Câu 2/207 sgk
Vấn đề 2: Rèn kỹ năng suy luận viết phương trình hóa học
1. Phản ứng của toluen:
Viết phương trình phản ứng của toluen và naphtalen lần lượt với Cl2; Br2; HNO3. Nêu rõ điều kiện phản ứng và quy tắc chi phối hướng phản ứng
a) Với Cl2, Br2(khan)
Vấn đề 2: Rèn kỹ năng suy luận viết phương trình hóa học
Vấn đề 2: Rèn kỹ năng suy luận viết phương trình hóa học
Vấn đề 3 : Rèn luyện kỹ năng nhận biết
Bài 4(avà b) / 207
Vấn đề 3 : Rèn luyện kỹ năng nhận biết
Hãy dùng phương pháp hóa học nhân biết các chất lỏng trong mỗi ống nghiệm sau: Toluen,vinylbenzen, phenylaxetilen,heptan
Vấn đề 4: Rèn luyện kỹ năng giải bài tập định lượng
Bài 6/207 (sgk)
Để sản xuất cumen (izopropylbenzen) người ta cho benzen phản ứng với propen có xúc tác axít , hãy viết phương trình phản ứng
Để sản xuất 1 tấn cumen cần dùng tối thiểu bao nhiêu m3 (đktc) hỗn hợp khi tách được từ khí crăckinh gồm 60% propen và 40% propan ( về thể tích ) . Biết H = 80%
Hãy viết phương trình hóa học của phản ứng khi cho 1 mol cumen tác dụng với :
* 1 mol Brom có mặt xúc tác bột Fe
* 1 mol Brom có chiếu sáng

Vấn đề 4: Rèn luyện kỹ năng giải bài tập định lượng
Bài 6/207 (sgk)
Vấn đề 5: Rèn kỹ năng viết phương trình dãy chuyển hóa thể hiện mối liên quan giữa các hỉđocacbon
Xác định X,Y, A1, A2, A3. Viết các phương trình hóa học.
Cho dãy chuyển hóa sau :
Đáp án :
CH3-[CH2]4-CH3 CH4 + C2H4 + C3H6 +..
2CH4 C2H2 + 3H2
3C2H2 C6H6
C6H6 + CH2= CH2 C6H5-CH2-CH3
2C2H2 CH2= CH- C ≡ CH
CH2= CH- C ≡ CH + H2 CH2=CH-CH=CH2
n CH2= CH-CH= CH2 ( CH2-CH=CH-CH2 )n
Crăckinh nhiệt
15000C
Làm lạnh nhanh
to
xt
to
Pd/PbCO3
to
to
xt
C
6000C
CuCl
Vấn đề 6: Liên hệ thực tế
Giải :
Chọn phương án b, vì ankan có nhiều trong dầu mỏ
Pthh :
C6H14
C6H6 + 4H2
C7H16
C6H5-CH3 + 4H2
CỦNG CỐ VÀ BÀI TẬP VỀ NHÀ :
Rèn kĩ năng tư duy tổng hợp
♦Trắc nghiệm :
Câu 1:
Hiđrocacbon (X) có công thức phân tử C8H10 không làm mất màu nước brom, khi bị hiđro hóa thì chuyển thành 1,4-đimetylhexan.Công thức cấu tạo và tên của (X) là trường hợp nào sau đây :
a.
b.
c.
d.
stiren
o-xilen
p-xilen
m-xilen
Câu 2:
♦Trắc nghiệm :
Cho các chất lỏng sau : hept-1-en, etylbenzen, benzen. Chỉ được dùng một thuốc thử để nhận biết, thuốc thử đó là :
♦Trắc nghiệm :
Câu 3:
Những chất nào cho dưới đây không chứa vòng benzen :
♦Trắc nghiệm :
Câu 4:
CH3
Cl
Cho dãy chuyển hóa sau :
X
Y
NO2
X,Y lần lượt là những chất nào sau đây :
a.
CH3-[CH2]5-CH3
b.
CH3-[CH2]5-CH3
CH3
NO2
c.
COOK
d.
CH3-[CH2]5-CH3
NO2
♦Trắc nghiệm :
Câu 5:
Hai hiđrocacbon A và B đều có CTPT C6H6 , A có mạch cacbon không phân nhánh, A làm mất màu dung dịch bromvà dung dịch thuốc tím ở điều kiện thường; B không phản ứng với 2 dung dịch trên nhưng tác dụng được với hiđro dư tạo ra C có CTPT C6H12, A tác dụng được với dd AgNO3 trong NH3 dư tạo thành kết tủa D có CTPT C6H4Ag2. Vậy A, B lần lượt là những chất nào sau đây:
a.
c.
d.
b.
CH≡C-CH2-CH2-C≡CH
(Hex-1,5-điin)
Xiclohexan
Benzen
CH≡C-CH2-C≡C-CH3
(Hex-1,4-điin)
Xiclohexen
CH≡C-CH=CH-CH=CH2
(Hex-1,3-đien-5-in)
Benzen
CH≡C-CH2-CH2-C≡CH
(Hex-1,5-điin)
♦Trắc nghiệm :
Câu 6:
Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau :
Nhà máy “lọc dầu” là nhà máy chỉ lọc bỏ tạp chất có trong dầu mỏ.
A.
B.
C.
D.
Nhà máy “lọc dầu” là nhà máy chỉ sản xuất xăng dầu.
Nhà máy “lọc dầu” là nhà máy chế biến dầu mỏ thành các sản phẩm khác nhau.
Sản phẩm của nhà máy “lọc dầu” đều là chất lỏng.
♦Tự luận :
Câu 7:
Hiđrocacbon X là đồng đẳng của benzen có chứa 90,56%C về khối lượng. X tác dụng với brom ( tỉ lệ mol 1:1) có hoặc không có bột sắt trong mỗi trường hợp đều chỉ tạo được một dẫn xuất brom duy nhất.
a. Xác định công thức cấu tạo đúng của X, gọi tên
b. Y là một đồng phân của X, thỏa mãn sơ đồ sau:
Xác định Y, K và viết các phương trình hóa học theo sơ đồ trên.
Bài học kết thúc