Bài 35. Vai trò, các nhân tố ảnh hưởng và đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ

Chương IX:
ĐỊA LÝ DỊCH VỤ
Bài 35: Vai trò, các nhân tố ảnh hưởng và đặc điểm phân bố ngành dịch vụ
Các dữ kiện sau giúp các em liên tưởng đến ngành kinh tế nào?
- Đây là ngành không trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất.
- Là ngành có cơ cấu hết sức phức tạp.
- Là ngành có vai trò to lớn trong nền kinh tế hiện đại.
- Ngành này thường chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu kinh tế của các nước phát triển.
I. Cơ cấu, vai trò của các ngành dịch vụ
1. Cơ cấu.
Dựa vào biểu đồ cơ cấu GDP của các ngành dịch vụ của nước ta năm 2002 kết hợp với kiến thức SGK, hoàn thành sơ đồ sau để làm rõ cơ cấu ngành dịch vụ?
Cơ cấu ngành dịch vụ:
Cơ cấu ngành dịch vụ
DV kinh doanh
DV tiêu dùng
DV công
- GTVT
- TTLL
- Thương mại
- Tài chính
- Ngân hàng
- Bảo hiểm
Kinh doanh bất động sản
- DV nghề nghiệp…

- Hành chính công
Các hoạt động
đoàn thể….

Bán buôn
Bán lẻ
Dịch vụ cá nhân:
Y tế
Giáo dục
Thể dục
thể thao…
2. Vai trò ngành dịch vụ
Nhóm 1
Cho sơ đồ quá trình sản xuất của nền kinh tế


1.Hãy cho biết các ngành:
GTVT
TTLL
Thương mại
Tài chính, ngân hàng
Tham gia vào những khâu nào và có chức năng gì?
2.Từ đó rút ra vai trò của ngành dịch vụ?

Chế biến thành sản phẩm
Khai thác nguyên liệu, nhiên liệu, năng lượng
Phân phối, tiêu thụ
Nhóm 2
Bảng số liệu vế cơ cấu GDP của hai nhóm nước qua các năm: (ĐV: %)
Các em hãy:

1. So sánh tỉ trọng ngành dịch vụ trong cơ cấu kinh tế của hai nhóm nước?
2. So sánh tốc độ gia tăng tỉ trọng ngành dịch vụ trong cơ cấu GDP của hai nhóm nước?
3. Từ đó em hãy cho biết ngành dịch vụ có vai trò gì trong nền kinh tế của một quốc gia?

Nhóm 3
Cơ cấu lao động theo khu vực kinh tế của hai nước (năm 2000) ĐV: %
Cơ cấu GDP của Pháp và Việt Nam năm 2005

So sánh tỉ trọng khu vực 3 ( dịch vụ) trong cơ cấu GDP của mỗi nước?
Tỉ trọng khu vực 3 trong cơ cấu GDP của nước nào lớn hơn?
3. Tỉ trọng khu vực 3 trong cơ cấu lao động của nước nào lớn hơn?
4. Ở đây ngành dịch vụ có vai trò gì?
Nhóm 4
Sự phát triển của ngành dịch vụ du lịch
………………………………………………
Các di sản thiên nhiên, lịch sử, văn hoá
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
Hoàn thành sơ đồ sau bằng việc sắp xếp những nội dung cho
trước vào vị trí thích hợp?
1. Thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.
2. Thu ngoại tệ, tăng nguồn thu cho nền kinh tế.
3. Sử dụng có hiệu quả những di sản thiên nhiên, lịch sử, văn hoá.
4. Bảo vệ và cải tạo những di sản thiên nhiên, lịch sử, văn hoá.

Sự phát triển của ngành dịch vụ du lịch
Thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.
Các di sản thiên nhiên, lịch sử, văn hoá
Thu ngoại tệ, tăng nguồn thu cho nền kinh tế
Sử dụng có hiệu quả những di sản thiên nhiên, lịch sử, văn hoá
Bảo vệ và cải tạo những di sản thiên nhiên, lịch sử, văn hoá.
2. Vai trò của các ngành dịch vụ
Ngành dịch vụ phát triển có tác dụng thúc đẩy các ngành sản xuất vật chất.
Góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Sử dụng tốt hơn nguồn lao động, tạo việc làm cho người dân.
Khai thác tốt các nguồn tài nguyên,các di sản văn hoá, lịch sử..
II. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của các ngành dịch vụ
Nhóm 1:
Trình độ phát triển kinh tế, năng suất lao động xã hội.
Quy mô, cơ cấu dân số.
Nhóm 2:
Phân bố dân cư và mạng lưới quần cư.
Truyền thống văn hoá và phong tục tập quán
Nhóm 3:
Mức sống, thu nhập thực tế
Tài nguyên thiên nhiên, di sản văn hoá, lịch sử, cơ sở hạ tầng…
Sơ đồ các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của các ngành dịch vụ
Ảnh hưởng
Nhân tố
Trình độ phát triển kinh tế.
Năng suất lao động xã hội
- Quy mô, cơ cấu dân số
Phân bố dân cư và
mạng lưới quần cư
Truyền thống văn hoá và
phong tục tập quán
Mức sống và thu nhập thực tế
TNTN, di sản văn hoá, lịch sử,
cơ sở hạ tầng
Đầu tư, bổ sung lao động
cho ngành dịch vụ
Nhịp độ phát triển và cơ cấu
ngành dịch vụ
Mạng lưới ngành dịch vụ
Hình thức tổ chức mạng lưới
ngành dịch vụ
Sức mua, nhu cầu dịch vụ
Sự phát triển và phân bố
ngành dịch vụ du lịch
III. Đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ trên thế giới
Dựa vào lược đồ, tìm các nước, các khu vực tương ứng với các mức tỉ trong dịch vụ trong cơ cấu GDP?
Hoa Kỳ, Ôxtraylia, Anh, Pháp, Đức…
Canada, Acghentina, Pê ru, các nước Tây Âu, Thổ Nhĩ Kì, Nam Phi…
Nga, các nước Nam Mỹ, các nước Nam Phi, các nước thuộc Liên Xô cũ…
Trung Quốc, Ấn Độ, Tây Á, Đông Nam Á, Bắc Phi…
Lào, Trung Phi, Uzobekixtan…
Em có nhận xét gì về phân hoá tỉ trọng ngành dịch vụ trong cơ cấu GDP của các nước trên thế giới?
Dưới đây là hình ảnh về những thành phố nổi tiếng
nào trên thế giới?
Thành phố Newyork - Mĩ
Thủ đô Tokyo của Nhật Bản
Thủ đô London - Anh
Thủ đô Paris - Cộng Hoà Pháp

Trên thế giới, các thành phố lớn đồng thời là các
trung tâm dịch vụ lớn, nhất là các ngành dịch vụ có
vai trò to lớn trong nền kinh tế toàn cầu như dịch vụ
về tiền tệ, giao thông vận tải, viễn thông, sở hữu trí
tuệ…Các trung tâm lớn nhất là Newyork, London,
Tokio.Các trung tâm lớn đứng hàng thứ hai là
Lot – an – giơ – let, Si – ca – gô, Xao Pao Lô,
Bruc xen, Paris, Xingapore…


Hãy cho biết hoạt động dịch vụ chính của các thành phố sau?
Ở mỗi nước lại có các thành phố chuyên môn hóa về một số loại dịch vụ nhất định, chẳng hạn các thành phố trước đây là những trung tâm công nghiệp chế biến lớn, thì nay đã biến đổi thành những trung tâm dịch vụ kinh doanh lớn. Một số đô thị nổi tiếng là những trung tâm du lịch, giải trí. Lại có các đô thị là các trung tâm về giáo dục, đào tạo…
Sòng bạc lớn của thế giới - Dịch vụ giải trí
Thành phố Cambris - Anh
Trung tâm giáo dục, đào tạo
Phố Wall – Mỹ
Trung tâm tài chính, chứng khoán
Thành phố Haoai – Mỹ
Thành phố du lịch
Ở nhiều nước phát triển, các ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu GDP (trên 60%). Còn ở các nước đang phát triển, tỉ trọng của dịch vụ thường chỉ dưới 50%.
Trên thế giới, các thành phố cực lớn đồng thời cũng là những trung tâm dịch vụ lớn.
Ở mỗi nước lại có các thành phố chuyên môn hoá về một số loại dịch vụ nhất định.
Trong các thành phố thường hình thành những trung tâm giao dịch, thương mại…


Đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ trên thế giới