Bài 35. Tính chất và cấu tạo hạt nhân

BÀI CŨ:
- Nêu mô hình nguyên tử của Rô-đơn-pho và Bo?
*Lịch sử nghiên cứu nguyên tử “phạm vi kích thước rất nhỏ” cấu tạo của các hạt cấu tạo nên vật chất tóm tắt như sau:
- Năm 1908, Pê-rin chứng minh được sự tồn tại của nguyên tử và lúc đó người ta nghĩ rằng nguyên tử là phần tử nhỏ nhất cấu tạo nên vật và nguyên tử không thể chia nhỏ được nữa.
Tuy nhiên, năm 1911, Rơ-dơ-pho lại tìm ra hạt nhân chứng tỏ nguyên tử được cấu tạo từ hạt nhân và các e.
Đến năm 1932, khi Chadwick tìm ra hạt nơtron thì mô hình nguyên tử mới hoàn thiện.
Bài 35: TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO
HẠT NHÂN
CHƯƠNG VII:
HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ
TIẾT 58- Bài 35:TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
- Kích thước hạt nhân rất nhỏ đường kính
d(10-15 m -> 10-14 m), nhỏ hơn kích thước nguyên tử 104  105 lần
Hạt nhân tích điện dương +Ze. “Z là số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn Mendef”
I. CẤU TẠO HẠT NHÂN
1. ĐIỆN TÍCH VÀ KÍCH THƯỚC HẠT NHÂN
NGUYÊN TỬ = SVĐ bán kính 100 m

HẠT NHÂN = QUẢ NHO bán kính 1 cm

2. CẤU TẠO HẠT NHÂN



- Hạt nhân được tạo thành bởi 2 loại hạt:
+ Prôtôn (p), có điện
tích (+e), và có khối
lượng 1,67262.10-27Kg.
+ Nơtrôn (n), không mang điện,và có khối lượng 1,67493.10-27Kg.
TIẾT 58- Bài 35:TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN



với Z gọi là nguyên tử số.
- Số prôtôn trong hạt nhân bằng Z
Tổng số nuclôn trong hạt nhân kí hiệu A
với A: gọi là Số khối
- Số nơtrôn trong hạt nhân là: A – Z.
2. CẤU TẠO HẠT NHÂN
TIẾT 58- Bài 35:TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
3. KÍ HIỆU HẠT NHÂN
- Hạt nhân của nguyên tố được kí hiệu:
X
A
Z
Kí hiệu hoá học của nguyên tố
VD:
Số khối
Số prôtôn
TIẾT 58- Bài 35:TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
Bài tập vận dụng:
Hãy xác định số prôtôn, số nơtrôn của các hạt nhân trong ví dụ sau?
1
1
0
6
6
12
8
30
92
8
37
146
16
67
238
4. ĐỒNG VỊ
Các hạt nhân đồng vị là những hạt nhân có cùng số Z , khác nhau số A
Các đồng vị khác nhau có tính chất hóa học giống nhau nhưng tính chất vật lí khác nhau.
- Ví dụ: Hiđrô có 3 đồng vị
TIẾT 58- Bài 35:TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
Có N = 1 – 1 = 0
Có N= 2 – 1 = 1
Đơtêri
Có N= 3 – 1 = 2
Triti
Hyđrô có 3 đồng vị :
Hydro thường
II. KHỐI LƯỢNG HẠT NHÂN
1. ĐƠN VỊ KHỐI LƯỢNG HẠT NHÂN
- Đơn vị khối lượng nguyên tử kí hiệu : u
- Đơn vị u có giá trị bằng khối lượng nguyên tử của đồng vị .
1u = 1,66055.10-27kg
TIẾT 58- Bài 35:TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
Ví dụ : khối lượng tính ra u của e,p,n, và He
II. KHỐI LƯỢNG HẠT NHÂN
1. ĐƠN VỊ KHỐI LƯỢNG HẠT NHÂN
TIẾT 58- Bài 35:TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
2. KHỐI LƯỢNG VÀ NĂNG LƯỢNG
- Theo Anh-xtanh, năng lượng E và khối lượng m tương ứng của cùng một vật luôn luôn tồn tại đồng thời và tỉ lệ với nhau, hệ số tỉ lệ là c2.
- Hệ thức Anh-xtanh:
E = mc2
MeV/c2 được coi là 1 đơn vị khối lượng hạt nhân
Nếu m = 1u thì: E = 1uc2 ≈ 931,5 MeV
 1u ≈ 931,5 MeV/c2.
II. KHỐI LƯỢNG HẠT NHÂN
TIẾT 58- Bài 35:TÍNH CHẤT VÀ CẤU TẠO HẠT NHÂN
Câu C2/SGK –Tr179
1,67262.10-27kg
1,67493.10-27 kg
9,1.10-31kg
Tính khối lượng các hạt (p.n,e) MeV/C2 ra Kg
Chú ý :
+ Một vật có khối lượng m0 khi ở trạng thái nghỉ thì khi chuyển động với vận tốc v, khối lượng sẽ tăng lên thành m với:
Trong đó: m0 là khối lượng nghỉ
m là khối lượng động.
+ Năng lượng toàn phần:
Với: Eo = moc2 là năng lượng nghỉ
+ Hiệu E – Eo = (m - mo)c2 chính là động năng Wđ của vật.
CỦNG CỐ
TÓM TẮT
Câu 1 : Hạt nhân có cấu tạo gồm:
C. 92p và 146n
A. 235p và 92n
D. 143p và 92n
B.92p và 235n
C
Bài tập vận dụng:
CỦNG CỐ
Câu 2 : Hạt nhân nguyên tử chì có 82 prôtôn và 125 nơtron. Hạt nhân này có kí hiệu :
Câu 3 : Trong hạt nhân nhôm Có bao nhiêu số nuclôn & nơtron :
A. 13 & 27
B. 27 & 13
C. 27 & 14
D. 40 & 14
Giao nhiệm vụ:
Tìm công thức liên hệ
giữa năng lượng và động năng của một vật đang chuyển động.
Chuẩn bị bài 36:Năng lượng liên kết của hạt nhân.Phản ứng hạt nhân.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
+ CÁC BÀI TẬP: tr 180 SGK
+ HỌC BÀI: Cấu tạo hạt nhân.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ THAM DỰ TIẾT DẠY NÀY!