Bài 35. Những điều kiện cần cho hạt nảy mầm

Tại sao?
Đồ sôi
Đem trồng
Nhiệt độ cao làm vỏ hạt mềm, dễ thấm nước
Vỏ hạt dày
Hạt dễ nảy mầm
HÂN HOAN CHÀO ĐÓN
VÀ
Giáo viên dạy: Nguyễn Thị Thanh Nhàn
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÓNG CÁI
Quả và hạt có những cách phát tán nào? Cho ví dụ ?
Phát tán nhờ gió: Hạt hoa sữa, Quả Trò .
Phát tán nhờ động vật: Hạt thông, quả ké đầu ngựa .
Tự phát tán: Quả đậu bắp, quả bằng lăng ..
- Ngoài ra quả và hạt còn có một vài cách phát tán
khác như: phát tán nhờ nước, hoặc nhờ con người .

Kiểm tra bài cũ
Khả năng nảy mầm của các loại hạt rất khác nhau:
Hạt cà phê chỉ giữ được khả năng nảy mầm trong vài giờ.

Khả năng nảy mầm của các loại hạt rất khác nhau:
Hạt lạc, hạt vừng giữ được khả năng nảy mầm khoảng 7 – 8 tháng.
Khả năng nảy mầm của các loại hạt rất khác nhau:
Có những hạt sen được cất giữ tới 2000 năm vẫn còn khả năng nảy mầm.
Người ta đã tìm thấy trong quan tài bằng đá dưới kim tự tháp cổ Ai Cập mấy hạt lúa mì, tính đến nay đã mấy nghìn năm, thế mà khi ngâm vào nước chúng vẫn còn khả năng nảy mầm.
Khả năng nảy mầm của các loại hạt rất khác nhau:
Khai quật di tích ở thành Dền
Các nhà khoa học đã phát hiện rất nhiều thóc và gạo cháy xém ở tầng đất có niên đại 3.000 năm. 10 hạt nảy mầm khi ngâm trong nước bảo quản.
LÚA
NGÔ
ĐẬU ĐỎ
Hạt giống sau khi thu hoạch được phơi khô và bảo quản cẩn thận, có thể giữ trong một thời gian dài mà không có gì thay đổi . Nhưng nếu đem gieo hạt đó vào đất thoáng và ẩm hoặc tưới ít nước thì hạt nảy mầm .
Vậy: - Tại sao sau khi được phơi khô và cất giữ cẩn thận thì hạt lại không nảy mầm?
Tại sao khi gieo hạt xuống đất ẩm hạt lại nảy mầm?
a.Thí nghiệm 1:
1.Thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
Cốc 1
Cốc 2
Cốc 3
a.Thí nghiệm 1:
Em hãy trình bày lại thí nghiệm 1?
▼Chọn một số hạt đỗ tốt, khô bỏ vào 3 cốc thủy tinh, mỗi cốc 10 hạt: Cốc 1 không bỏ gì thêm, cốc 2 đổ nước cho ngập hạt khoảng 6-7cm, cốc 3 lót xuống dưới những hạt đỗ một lớp bông ẩm rồi để cả 3 cốc ở chỗ mát.
Sau 3-4 ngày, đếm số hạt nảy mầm ở mỗi cốc.

Cốc 1
Cốc 2
Cốc 3
a. Thí nghiệm 1:
Viết kết quả của thí nghiệm
vào bảng sau:

Không nảy mầm
Không nảy mầm
Nảy mầm
Cốc 1
Cốc 2
Cốc 3
a.Thí nghiệm 1:
không nảy mầm
không nảy mầm
nảy mầm
Giải thích vì sao hạt đỗ ở cốc 1 & 2 không nảy mầm được?
Vì sao hạt đỗ ở cốc 3 lại nảy mầm được?
Vì thiếu nước
Vì thiếu không khí
Vì có đủ nước và không khí
Kết quả của thí nghiệm cho biết hạt nảy mầm cần những điều kiện nào?
Hạt nảy mầm cần đủ nước và không khí.
a. Thí nghiệm 1:
b. Thí nghiệm 2:
+Hạt đỗ trong cốc thí nghiệm này không nảy mầm được vì nhiệt độ quá thấp.
Em hãy trình bày thí nghiệm 2?
▼Làm một cốc thí nghiệm có những điều kiện giống cốc 3 trong thí nghiệm 1, rồi để trong hộp xốp đựng đá. Quan sát kết quả sau 3-4 ngày.
-Hạt đỗ trong cốc thí nghiệm này có nảy mầm được không? Vì sao?
-Thí nghiệm: SGK/114
-Nhận xét: hạt đỗ không nảy mầm;
-Kết luận: Hạt nảy mầm cần có điều kiện nhiệt độ thích hợp

*Ngoài điều kiện đủ nước, đủ không khí, hạt nảy mầm còn cần điều kiện nào nữa?
+Nhiệt độ thích hợp
1.Thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
-Thí nghiệm: SGK/113
-Nhận xét: Cốc 1& 2 hạt không nảy mầm; cốc 3 hạt nảy mầm
-Kết luận: Hạt nảy mầm cần đủ nước và không khí.





























































































Trường hợp nào hạt có thể nảy mầm?
Hạt không nảy mầm được -> Vì mất phôi
Hạt có thể nảy mầm được nhưng chất lượng cây giống kém
Hạt mang mầm bệnh hoặc bị ẩm mốc trong bảo quản -> Cây giống bị bệnh hoặc hạt sẽ không nảy mầm.
Hạt giống tốt
Trường hợp nào hạt có thể nảy mầm?
1
2
3
*Ngoài các điều kiện trên, sự nảy mầm của hạt còn phụ thuộc vào yếu tố nào nữa?
+ Chất lượng hạt giống.
1.Thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
a. Thí nghiệm 1:
b. Thí nghiệm 2:
-Thí nghiệm: SGK/114
-Nhận xét: hạt đỗ không nảy mầm;
-Kết luận: Hạt nảy mầm cần có điều kiện nhiệt độ thích hợp

-Thí nghiệm: SGK/113
-Nhận xét: Cốc 1& 2 hạt không nảy mầm; cốc 3 hạt nảy mầm
-Kết luận: Hạt nảy mầm cần đủ nước và không khí.
Để chọn được hạt giống tốt cần phải đảm bảo những yêu cầu nào?
Hạt giống tốt, dạng hạt động đều, vỏ hạt sáng
Hạt không đồng đều, không nguyên vẹn
Hạt giống mang nguồn bệnh trên vỏ hạt
KHÔNG KHÍ
NHIỆT ĐỘ
ĐỘ ẨM
-Như vậy, những điều kiện bên ngoài và bên trong nào cần cho sự nảy mầm của hạt?
+Điều kiện bên trong: Chất lượng hạt giống
+Điều kiện bên ngoài: Đủ nước, không khí và nhiệt độ thích hợp.
1.Thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
*Những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
+ Điều kiện bên trong: Chất lượng hạt giống
+ Điều kiện bên ngoài: Đủ nước, không khí và nhiệt độ thích hợp.
Vậy: - Tại sao sau khi được phơi khô và cất giữ cẩn thận thì hạt lại không nảy mầm?
Tại sao khi gieo hạt xuống đất ẩm hạt lại nảy mầm?
Không
Có
Đối với những loài vỏ hạt cứng, không thấm nước thì có thể mài hoặc chặt 1 góc nhỏ của vỏ hạt để nước thấm vào phôi -> kích hoạt Enzym, chuyển hóa các tinh bột, kích thích hạt nảy mầm. (Hạt Lim xanh, hạt gấc, ...)
Một số loài có thể dùng nhiệt: đốt, xử lý ở nhiệt độ cao: Đốt hạt xoan ta...
Một số loại hạt giống do đặc điểm sinh học riêng nên phải ngâm nước ấm mới nẩy mầm được. Nước ngâm hạt giống nên pha cho nhiệt độ vừa phải không nóng quá sẽ làm chín mầm cây. Ngâm hạt vào nước ấm sẽ làm cho vỏ hạt dễ tách và nẩy mầm nhanh hơn. Ngoài ra, khi ngâm hạt vào nước ấm sẽ diệt một số loại nấm mốc và mầm bệnh giúp cây phát triển tốt hơn.
KHÁM PHÁ KHOA HỌC
Trường hợp hiếm gặp: Hạt đậu nảy mầm trong phổi người (VTC News) - Một người đàn ông ở Mỹ khi đi xét nghiệm ung thư đã vô tình phát hiện thấy một hạt đậu đã nẩy mầm trong phổi của mình.
Phim chụp X-quang có hình hạt đậu nảy mầm trong phổi ông Sveden
Ảnh chụp hạt đậu sau khi được lấy ra (cao 1,5cm)
1.Thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
*Những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
+Điều kiện bên trong: Chất lượng hạt giống
+Điều kiện bên ngoài: Đủ nước, không khí và nhiệt độ thích hợp.
2.Vận dụng kiến thức vào sản xuất:
Nhiều ruộng lúa đông xuân mới vừa gieo sạ bị ngập úng.
Cây đậu nành thời vụ canh tác thích hợp nhất là Đông Xuân và Xuân Hè.
Phải làm đất thật tơi xốp trước khi gieo trồng
-Khi trời rét phải phủ rơm, rạ cho hạt đã gieo
-Phải bảo quản tốt hạt giống

Gieo trồng đúng thời vụ.
D- Làm cho đất thoáng, khi hạt gieo xuống có đủ không khí để hô hấp mới nảy mầm tốt
A.Để bảo đảm cho hạt giống không bị mối, mọt, nấm mốc phá hoại, hạt mới có sức nảy mầm cao
C.Giúp hạt gặp những điều kiện thời tiết phù hợp nhất, hạt sẽ nảy mầm tốt hơn
E.Tránh nhiệt độ thấp, bất lợi, tạo điều kiện nhiệt độ thuận lợi cho hạt nảy mầm
1.Sau khi gieo hạt gặp trời mưa to, nếu đất bị úng thì phải tháo nước ngay
B. Bảo đảm cho hạt có đủ không khí để hô hấp, hạt mới không bị thối, chết
2.Phải làm đất thật tơi xốp trước khi gieo hạt
3.Khi trời rét phải phủ rơm, rạ cho hạt đã gieo
4.Phải gieo hạt đúng thời vụ
5.Phải bảo quản tốt hạt giống
1.Thí nghiệm về những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
*Những điều kiện cần cho hạt nảy mầm:
+Điều kiện bên trong: Chất lượng hạt giống
+Điều kiện bên ngoài: Đủ nước, không khí và nhiệt độ thích hợp.
2.Vận dụng kiến thức vào sản xuất:
Để cho hạt giống nảy mầm tốt, khi gieo hạt người ta thường sử dụng các biện pháp kĩ thuật nào?
Khi gieo hạt cần phải làm đất tơi xốp, phải chăm sóc hạt gieo: chống úng, chống hạn, chống rét, phải gieo hạt đúng thời vụ.
Tại sao?
Đồ sôi
Đem trồng
Nhiệt độ cao làm vỏ hạt mềm, dễ thấm nước
Vỏ hạt dày
Hạt dễ nảy mầm
Sau khi thu hoạch cần phải bảo quản hạt giống như thế nào?
Hạt giống sau khi thu hoạch phải phơi khô và tuỳ thời tiết, tuỳ loại hạt mà bảo quản theo nhiều cách khác nhau:
a) Kiểu thông thoáng: Thường áp dụng cho hạt cốc (lúa, ngô, …
b) Kiểu kín:Thường áp dụng cho loại hạt khó bảo quản như lạc, đậu tương, đậu xanh, ngô hạt, hạt rau cải, dưa, bí. Hạt phải phơi khô hơn, cho vào thùng nhựa, chum, vại, thùng phi..., bên dưới lót tro bếp, trên cùng phủ tro hoặc trộn tro với hạt để hút ẩm, đóng nắp
c) Bảo quản lạnh: Xây dựng kho lạnh đúng quy cách, trang bị máy làm lạnh và máy hút ẩm; kết hợp bảo quản lạnh và bảo quản kín đối với hạt giống để không làm giảm sức nảy mầm.
Bảo quản hạt giống trong kho lạnh
Bảo quản thông thoáng ở ngô
Phơi và làm sạch thóc sau khi thu hoạch
Đóng bao, để nơi khô, thoáng
Bảo quản không tốt
Hạt bị mốc, mối mọt
Hạt giống tốt
Nhiệt độ và độ ẩm không khí cao
Nấm mốc và sâu mọt hoạt động, làm tăng hô hấp, hạt mất sức nảy mầm nhanh
Tại sao?
Phương pháp xử lí hạt giống:
“2 SÔI 3 LẠNH”
1
2
3
4
5
6
Ô chìa khóa
*Muốn cho hạt nảy mầm ngoài
chất lượng của hạt còn có đủ nước,
không khí và nhiệt độ thích hợp.
*Khi gieo hạt phải làm đất tơi xốp,
phải chăm sóc hạt gieo:
Chống úng, chống hạn, chống rét,
phải gieo hạt đúng thời vụ.
GHI NHỚ:
1. Những điều kiện bên ngoài và bên trong nào cần cho Hạt nảy mầm?
Đủ nước, không khí, nhiệt độ thích hợp, hạt chắc mẩy, không mối mọt, không sâu bệnh.
B. Hạt phải khô.
C. Hạt chắc mẩy, không mối mọt, không sâu bệnh.
D. Đủ nước, không khí, nhiệt độ thích hợp.
A

2.Trong nông nghiệp, sau khi gieo hạt gặp trời mưa kéo dài, đất bị ngập úng ta phải:
Phủ rơm rạ nhằm tránh nhiệt độ thấp, hạt không nảy mầm được.
B. Tiến hành làm đất tơi xốp để tạo điều kiện thông thoáng cho hạt hô hấp.
C. Phun thuốc phòng trừ các loại sâu bệnh cơ hội.
D. Tháo hết nước để hạt có đủ không khí hô hấp.
D

3.Hạt lạc, hạt vừng giữ được khả năng nảy mầm trong khoảng thời gian:
A. 2000 năm.
B. 7 - 8 tháng.
C. Vài nghìn năm.
D. Vài giờ
B
ĐÚNG RỒI!
Dặn dò:
1. Về nhà học bài trả lời tất cả các câu hỏi (SGK) bài 35.
2. Soạn bài theo các câu hỏi bài 36.
3. Mỗi nhóm chuẩn bị mẫu vật tảo xoắn ở nước ruộng lúa.