Bài 35. Hoocmôn thực vật

HOOCMÔN THỰC VẬT
BÀI 35
Câu 2:Chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau đây:
T? b�o ngo�i cựng c?a v? cõy thõn g? du?c sinh ra t? dõu?
A. Mụ phõn sinh lúng B. T?ng sinh b?n
C. T?ng sinh m?ch D. T?ng phỏt sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Thế nào là sinh trưởng, sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp ở thực vật ?
Sinh trưởng của thực vật là quá trình:
tăng về kích thước (chiều dài, bề mặt, thể tích) của cơ thể do tăng số lượng và kích thước của tế bào.
Sinh trưởng sơ cấp
- Ở đỉnh (thân, rễ), chồi nách
- Làm tăng chiều dài ở thân, rễ do sự nguyên phân của MPS đỉnh tạo ra
- Có ở cây 1 lá mầm và cây 2 lá mầm
Sinh trưởng thứ cấp
- Làm tăng đường kính của thân và rễ do hoạt động nguyên phân của mô phân sinh bên tạo ra
- Có ở cây gỗ 2 lá mầm
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Thế nào là sinh trưởng, sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp ở thực vật ?
Trả lời:
Nguyên nhân do đâu mà thân cây lại cong về phía có ánh sáng?
Do hoocmôn auxin.
Trong cơ thể TV ngoài hoocmon auxin còn nhiều hoocmon khác tác động đến nhiều quá trình khác nhau trong đời sống của TV.
HOOCMÔN THỰC VẬT
BÀI 35
Qua vd này và n/c sgk em hãy cho biết hoocmôn TV là gì?
A B C
Hãy quan sát sự sinh trưởng của cây trong các trường hợp:
A- Hoocmon bình thường
B- Hoocmon không đầy đủ
C- Thiếu hoocmon
1. Khái niệm: Hoocmôn thực vật (phitôhoocmôn)
+ là các chất hữu cơ do thực vật tiết ra
+ điều tiết hoạt động sống của cây .
I - KHÁI NIỆM:
2. Đặc điểm:
N/c sgk cho biết hoocmôn thực vật có những đặc điểm gì?
- Tạo ra ở một nơi → gây ra phản ứng tại một nơi khác
- Nồng độ rất thấp → biến đổi mạnh
- Tính chuyên hoá thấp so với hooc môn ở động vật bậc cao
Hoocmôn thực vật có những loại nào?
3. Phân loại:
+ Nhóm kích thích ST:

+ Nhóm ức chế ST:
Auxin,Gibêrêlin,Xitôkinin
Axít abxixíc, Êtylen Chất làm chậm ST và chất diệt cỏ.
Gồm hai nhóm có tác động sinh lí đối kháng nhau
BÀI 35: HOOCMÔN THỰC VẬT
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG
Loại Hoocmôn
Nơi tạo ra
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
(AIA)
Gibêrelin
Xitôkinin
Đọc SGK phần II và hoàn thành bảng sau
(GA)
Tổ 1
Tổ 2
Tổ 3
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
auxin tự nhiên – IAA (phổ biến)
auxin tổng hợp
1 - AUXIN
Có ở hầu hết các loại cây. Trong tự nhiên phổ biến là AIA
Auxin tổng hợp có cấu trúc và tính chất tương tự như auxin tự nhiên
Loại Hoocmôn
Nơi tạo ra
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Đỉnh của thân, cành, rễ,
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
(AIA)
KÍCH THÍCH QÚA TRÌNH NGUYÊN PHÂN
KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG DÃN DÀI CỦA TẾ BÀO
Auxin
Auxin
Tác động ở mức tế bào
Loại Hoocmôn
Nơi tạo ra
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Đỉnh của thân, cành, rễ, lá mầm
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
(AIA)
Chính auxin trong hạt đã kích thích bầu phát triển thành quả. SD auxin ngoại sinh cũng có td tương tự
1 - AUXIN (AIA ): Tác động ở mức cơ thể
Qủa loại bỏ hạt và xử lí AIA
Qủa loại bỏ hạt và không xử lí AIA
Quả được tạo ra do thụ tinh bình thường
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Quan sát hình và cho biết ảnh hưởng của auxin đến sự sinh trưởng của quả dâu tây?
Kích thích sự hình thành rễ
Kìm hãm sự rụng lá, hoa, quả
Gây hiện tượng ưu thế ngọn
Sinh học 11
Tính hướng động:
Hướng sáng
Hướng trọng lực
AUXIN (AIA ): Tác động ở mức cơ thể
Hãy quan sát tranh và cho biết tác động của AIA?
Loại Hoocmôn
Nơi sản sinh
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Đỉnh của thân và cành
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ, thể hiện ưu thế đỉnh.
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Kích thích sự hình thành rễ
Kìm hãm sự rụng lá, hoa, quả
Gây hiện tượng ưu thế ngọn
Sinh học 11
Hãy nêu các Ứng dụng của AIA?
Tạo quả không hạt
Loại Hoocmôn
Nơi sản sinh
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Đỉnh của thân và cành
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ thể hiện ưu thế đỉnh.
Kích thích ra rễ ở cành giâm, cành chiết, tăng tỉ lệ thụ quả, tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật.
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
auxin tự nhiên – IAA (phổ biến)
auxin tổng hợp
1 - AUXIN
Có ở hầu hết các loại cây. Trong tự nhiên phổ biến là AIA
Sau khi tác động xong auxin tự nhiên bị phân hủy bởi enzim AIA oxidaza
Khi sử dụng auxin tổng hợp có hạn chế gì? Cần lưu ý như thế nào khi sử dụng auxin tổng hợp để có hiệu quả cao và an toàn cho người sử dụng nông sản?
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Loại Hoocmôn
Nơi tạo ra
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Đỉnh của thân, cành, rễ, lá mầm
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ, thể hiện ưu thế đỉnh…
Kích thích ra rễ ở cành giâm, cành chiết, tăng tỉ lệ thụ quả, tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật.
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
(AIA)
Lýu ý: Auxin nhân tạo được dùng làm chất kích thích sinh trưởng trong nông nghiệp, nhưng không có Enzim phân huỷ nên tích luỹ trong sản phẩm, gây độc cho người, động vật. Vì vậy không dùng cho các sản phẩm sử dụng trực tiếp như lá rau, quả,..
Nồng độ thích hợp: Kích thích
Nồng độ cao quá: ức chế
Loại Hoocmôn
Nơi tạo ra
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Đỉnh của thân, cành, rễ, lá mầm
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ, thể hiện ưu thế đỉnh…
Kích thích ra rễ ở cành giâm, cành chiết, tăng tỉ lệ thụ quả, tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật.
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
(AIA)
Gibêrelin
(GA)
Loại Hoocmôn
Nơi sản sinh
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Gibêrelin
(GA)
Đỉnh của thân và cành
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ thể hiện ưu thế đỉnh.
Kích thích ra rễ ở cành giâm, cànhchiết, tăng tỉ lệ thụ quả, tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật.
Lá và rễ
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
2 - GIBÊRÊLIN:
Kích thích sự sinh trưởng kéo dài của thân
Kích thích sự nảy mầm của hạt, củ
A – Cây bình thường
B – Cây được xử lý Hoocmôn GA
Nhận xét gì về sự khác biệt giữa A và B ở các cây trên?
Tác động
Tăng sinh trưởng dãn dài của TB
Gibêrelin
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Loại Hoocmôn
Nơi sản sinh
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Gibêrelin
(GA)
Đỉnh của thân và cành
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ thể hiện ưu thế đỉnh.
Kích thích ra rễ ở cành giâm, cànhchiết, tăng tỉ lệ thụ quả, tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật.
Lá và rễ
Tăng số lần nguyên phân và tăng sinh trưởng dãn dài của TB
Kích thích nảy mầm của hạt, chồi,củ,kích thích sinh trưởng chiều cao của cây, tạo quả không hạt, tăng tốc độ phân giải tinh bột.
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Loại Hoocmôn
Nơi sản sinh
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Gibêrelin
(GA)
Đỉnh của thân và cành
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của TB
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ thể hiện ưu thế đỉnh.
Kích thích ra rễ ở cành giâm, cànhchiết, tăng tỉ lệ thụ quả, tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật.
Lá và rễ
Tăng số lần nguyên phân và tăng sinh trưởng dãn dài của TB
Kích thích nảy mầm của hạt, chồi,củ,kích thích sinh trưởng chiều cao của cây, tạo quả không hạt, tăng tốc độ phân giải tinh bột.
Kích thích nảy mầm cho khoai tây,kích thích sinh trưởng chiều cao cây lấy sợi, sản xuất mạch nha, đồ uống…
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Xitôkinin
3 - XITÔKININ:
Nhóm các chất tự nhiên vd: zeeatin và nhân tạo vd: kinetin
Được tổng hợp trong các loại hạt và quả đang lớn, chồi, lá non, quả non, tầng phát sinh, chủ yếu ở đỉnh rễ.
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Loại Hoocmôn
Nơi sản sinh
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Gibêrelin
Đỉnh của thân và cành
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của tế bào
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ thể hiện ưu thế đỉnh.
Kích thích ra rễ ở cành giâm, cành chiết, tăng tỉ lệ thụ quả, tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật, diệt cỏ
Lá và rễ
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của tế bào
Kích thích nảy mầm của hạt, chồi, củ,kích thích sinh trưởng chiều cao của cây, tạo quả không hạt, tăng tốc độ phân giải tinh bột.
Kích thích nảy mầm cho khoai tây,kích thích sinh trưởng chiều cao cây lấy sợi,tăng tốc độ phân giải tinh bột để sản xuất mạch nha, đồ uống…
Ở rễ.
Kích thích sự phân chia của TB, làm chậm quá trình già của tế bào
Xitôkinin
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
3 - XITÔKININ: Tác động
.
Nhận xét về vai trò của xitôkinin đối với sự hình thành chồi trong mô callus?
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Hoạt hóa sự phân hóa phát sinh chồi thân (khi có mặt auxin)

Kích thích sinh trưởng của cây do kích thích phân chia tế bào.

- Kìm hãm sự già hoá của cây
A
B
A- Cây bình thường
B- Cây thiếu Xitôkinin
A
B
Quan sát hình và cho biết tác động của xitokinin ở mức cơ thể?
Sử dụng xitokinin
Loại Hoocmôn
Nơi sản sinh
Ứng dụng
Tác động
Ở mức tế bào
Ở mức cơ thể
Auxin
Gibêrelin
Đỉnh của thân và cành
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của tế bào
Hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi, kích thích ra rễ phụ thể hiện ưu thế đỉnh.
Kích thích ra rễ ở cành giâm, cành chiết, tăng tỉ lệ thụ quả, tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật, diệt cỏ
Lá và rễ
Kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của tế bào
Kích thích nảy mầm của hạt, chồi, củ,kích thích sinh trưởng chiều cao của cây, tạo quả không hạt, tăng tốc độ phân giải tinh bột.
Kích thích nảy mầm cho khoai tây,kích thích sinh trưởng chiều cao cây lấy sợi,tăng tốc độ phân giải tinh bột để sản xuất mạch nha, đồ uống…
Đỉnh rễ
Kích thích sự phân chia của TB, làm chậm quá trình già của tế bào
- Hoạt hoá sự phân hoá, phát sinh chồi. Làm chậm sự già hoá của cây
- Dùng trong nuôi cấy tế bào và mô thực vật
Xitôkinin
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG
BÀI 35: HOOCMÔN THỰC VẬT
Trong cơ thể TV, Êtilen được sinh ra ở đâu?
Êtilen
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG
- Có nhiều ở quả đang chín
Bên trái: cây được phun 50ppm etylen trong 3 ngày
Bên phải: cây đối chứng
1. Êtilen
Tác động sinh lí:
-Thúc quả chóng chín
- Hình thành tầng rời ở cuống lá gây rụng lá, hoa, quả .
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG
Quan sát hình và cho biết Êtilen có tác động sinh lí như thế nào?
Cho biết người ta sắp xếp quả chín cùng với quả xanh để làm gì?
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG
-Vi?t t?t l� AAB ch?t ?c ch? sinh tru?ng tu nhiờn
Du?c t?ng h?p trong l?c l?p c?a t? b�o lỏ, chúp r?
Du?c tớch luy ? nh?ng co quan gi�, dang ng? ngh?, s?p r?ng.
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG
2. Axit abxixic:
Liên quan đến sự ngủ nghỉ của chồi, hạt (ức chế nảy chồi), sự đóng mở khí khổng, loại bỏ hiện tượng sinh con
- Tương quan AAB/GA điều tiết trạng thái ngủ và hoạt động của hạt
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG
D?c sỏch giỏo khoa, cho bi?t tỏc d?ng c?a Axit abxixic d?i v?i sinh tru?ng c?a cõy?
2- Axit abxixic:
Tác động :
- Mọi hoạt động sinh trưởng đều được điều chỉnh bởi tác động của các hoocmon thực vật.
- Trạng thái cân bằng hoocmon thực vật sẽ tạo điều kiện cho sự sinh trưởng hài hòa của cây.
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG
Em có nhận xét gì về vai trò của hoocmon trong quá trình sinh trưởng của TV?
BÀI 35: HOOCMÔN THỰC VẬT
IV – TƯƠNG QUAN HOOCMÔN
THỰC VẬT
IV – TƯƠNG QUAN HOOCMÔN THỰC VẬT
Qua đó cho biết tương quan giữa các hooc môn điều tiết sinh trưởng và hoocmon điều tiết phát triển thể hiện như thế nào?
* Các hooc môn kích thích với nhau.
* Hooc môn kích thích và hoocmon ức chế
Được thể hiện giữa:
Hãy khoanh tròn vào câu có nội dung đúng:
Trong hạt khô: GA thấp còn AAB cao cực đại
Trong hạt khô: AAB thấp còn GA cao cực đại
Trong hạt nảy mầm: GA cao cực đại còn AAB thấp
Trong hạt nảy mầm: AAB cao cực đại còn GA thấp
Khi auxin cao hơn xitokinin thì callus ra rễ
Khi auxin thấp hơn xitokinin thì callus ra rễ
Khi auxin cao hơn xitokinin thì callus ra chồi
Khi auxin thấp hơn xitokinin thì callus ra chồi
Hãy nêu một số nguyên tắc cần chú ý khi sử dụng các hoocmoon tổng hợp trong nông nghiệp?
- Nồng độ thích hợp
Chú ý đến tính chất đối kháng, hỗ trợ giữa các hoocmon
Cần phối hợp hoocmon thực vật với thỏa mãn nhu cầu dinh dưỡng cho cây trồng.
BÀI 35: HOOCMÔN THỰC VẬT
Củng cố
Hãy hoàn thành bảng: Ghép loại hoocmon với tác dụng của chúng
A- Đóng khí khổng, ức chế nảy chồi
B- Làm quả nhanh chín
C- Kích thích sinh trưởng của chồi ngọn, rễ
D- Kích thích tăng chiều dài lóng
G- Tăng phân chia tế bào, dùng trong nuôi cấy mô.
1- C
2- D
3- G
4- A
5- B
Câu 1:Hoocmoon có vai trò thúc quả nhanh chín?
a. Axit abxixic b. Xitokinin
c. Êtilen d. Auxin
Câu 2:Điều nào không đúng khi nói đến vai trò của auxin?
a. Là chất ức chế sinh trưởng
b. Kích thích quá trình dài của thân
c. Kích thích ra rễ phụ
d. Thể hiện ưu thế đỉnh
Củng cố

- Học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài
- Đọc phần" Em có biết "
- Chuẩn bị bài 36.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Bài học kết thúc
Xin chân thành cám ơn
các thầy cô và các em