Bài 35. Hoocmôn thực vật

Kính chào quý thầy cô và các em!
Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Thế nào là sinh trưởng, sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp ở thực vật ?
Câu 2: Nêu các yếu tố ảnh hưởng tới sinh trưởng của thực vật ?
Người ta tạo các loại quả không hạt như nho, dâu tây, cam, dưa hấu, hồng,... bằng cách nào?
HOOCMÔN THỰC VẬT
BÀI 35:
I - KHÁI NIỆM:
- Khái niệm: Hoocmôn thực vật ( Phitôhoocmôn ) là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động sống của cây.
Hoocmôn thực vật là gì?
Hoocmôn thực vật có đặc điểm như thế nào?
- Đặc điểm:
+ Được tạo ra ở một nơi, nhưng gây ra phản ứng ở một nơi khác trong cây và được vận chuyển theo mạch gỗ và mạch rây.
+ Nồng độ thấp, nhưng gây ra những biến đổi mạnh trong cây.
+ Tính chuyên hoá tháp hơn hooc môn đông vật
Hoocmôn thực vật có những loại nào?
Phân loại: Gồm hai nhóm
Xitôkinin
Auxin,
Gibêrêlin,
Axít axixíc,
Êtylen,
+ Nhóm kích thích ST:
+ Nhóm ức chế ST:
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Đỉnh bao lá mầm có auxin
Miếng thạch chưa có auxin
Miếng thạch có auxin
1 - AUXIN:
Nêu nguồn gốc và tác động sinh lí của auxin?
Nguồn gốc: Sinh ra ở đỉnh của thân và cành.
Phân bố nhiều trong chồi, hạt đang nảy mầm, lá đang sinh trưởng. Có trong nhị hoa, tầng phân sinh bên đang hoạt động.
- Tác động sinh lí:
+ Mức TB: Kích thích quá trình nguyên phân và ST dãn dài của TB.
+ Mức cơ thể: Tham gia vào quá trình sống của cây: Như hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, chồi….
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
auxin được vận chuyển đến bên không được chiếu sáng, kích thích sự kéo dài tế bào, phần được chiếu sáng sinh trưởng chậm hơn  cây hướng về phía có ánh sáng
tương tự, auxin được vận chuyển xuống phần ở thấp hơn và kích thích sinh trưởng vùng này. Một số thí nghiệm cho thấy cây có thể nhận biết được trọng lực để phân bố auxin
* Tính hướng động:
1 - AUXIN:
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
* Kìm hãm sự rụng lá, hoa, quả
* Gây hiện tượng ưu thế ngọn
Auxin kích thích tổng hợp êtylen và chính chất này đã ức chế sự ST của chồi bên.
1 - AUXIN:
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
* Kích thích ra rễ
1 - AUXIN:
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Chính auxin trong hạt đã kích thích bầu phát triển thành quả.
1 - AUXIN (AIA ):
* Sinh trưởng quả
Qủa loại bỏ hạt và xử lí AIA
Qủa loại bỏ hạt và không xử lí AIA
Quả được tạo ra do thụ tinh bình thường
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
2 - GIBÊRÊLIN:
Gibêrêlin có nguồn gốc và tác động sinh lí như thế nào?
- Nguồn gốc: Ở các cơ quan còn non, Được sinh ra chủ yếu ở lá và rễ.
- Tác động sinh lí:
+ Mức TB: Tăng số lần nguyên phân và tăng ST kéo dài của mọi TB.
+ Mức cơ thể: Kích thích nảy mầm cho hạt, chồi, củ, kích thích ST chiều cao cây, tạo quả không hạt, tăng tốc độ phân giải tinh bột.
Gibêrelin được ứng dụng như thế nào?
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
2 - GIBÊRÊLIN:
Kích thích sự ra hoa
Kích thích sự nảy mầm của hạt, củ
Tăng kích thước quả và tạo quả không hạt: GA kích thích cuống nho sinh trưởng, tạo không gian cho quả phát triển
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
3 - XITÔKININ:
Xitôkinin được hình thành từ đâu, tác dụng sinh lí như thế nào?
- Nguồn gốc: Được hình thành ở rễ vận chuyển hướng lên ngọn.
- Tác động sinh lí:
+ Mức TB: Kích thích sự phân chia tế bàm chậm quá trình già của TB.
+ Mức cơ thể: Kích thich sự phát triển chồi bên trong nuôi cấy mô callus khi kết hợp vơi Auxin.
- Ứng dụng: Xitôkinin nhân tạo dùng trong nuôi cấy mô TB và mô thực vật, tạo cơ quan sinh dưỡng ( Rễ mới, cành mới )
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
3 - XITÔKININ:
Kìm hãm sự già hoá của cây

II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
3 - XITÔKININ:
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG:
1 - AXÍT ABXIXÍC ( AAB):
AAB sinh ra ở bộ phận nào của cây, có tác động sinh lí như thế nào?
Nguồn gốc: Có ở cơ quan đang hoá già.
Tác động sinh lí: Là chất gây ngủ của chồi, hạt, kìm hãm ST của cành, lóng, làm khí khổng đóng, làm chậm sự kéo dài của rễ, giúp cây biến đổi với môi trường bất lợi…
- Ứng dụng: Bảo vệ hạt giống, củ giống…
III - HOOCMÔN ỨC CHẾ SINH TRƯỞNG:
Bên trái: cây được phun 50ppm ethylene trong 3 ngày


Bên phải: cây đối chứng
2 - ÊTILEN ( H2C = CH2 ):
Nguồn gốc: Thường gặp ở quả chín.
Tác động sinh lí:
- Kích thích quả chóng chín, rụng lá
- Ức chế phân chia của TB, làm tăng quá trình già của TB.
Êtilen được hình thành từ đâu, tác dụng sinh lí như thế nào?
IV – TƯƠNG QUAN HOOCMÔN THỰC VẬT:
- T­¬ng quan gi÷a hoocm«n ®iÒu tiÕt sinh tr­ëng vµ hoocm«n ®iÒu tiÕt ph¸t triÓn cña thùc vËt gåm:
+ T­¬ng quan gi÷a hoocm«n kÝch thÝch vµ øc chÕ sinh tr­ëng.
VD: T­¬ng quan gi÷a chÊt kÝch thÝch vµ chÊt øc chÕ lµ GA/AAB ®iÒu tiÕt tr¹ng th¸i sinh lÝ cña h¹t. Trong h¹t kh«, GA rÊt thÊp, AAB ®¹t trÞ sè cùc ®¹i. Trong h¹t n¶y mÇm, GA t¨ng nhanh vµ ®¹t trÞ sè cùc ®¹i, cßn AAB gi¶m xuèng rÊt m¹nh.
+ T­¬ng quan gi÷a c¸c hoocm«n kÝch thÝch víi nhau.
VD: T­¬ng quan gi÷a auxin vµ xic«kinin ®iÒu tiÕt sõ ph¸t triÓn cña m« callus. Khi ­u thÕ nghiªng vÒ auxin, m« callus ra rÔ. Khi ­u thÕ nghiªng vÒ xic«kinin, chåi xuÊt hiÖn.
V - ỨNG DỤNG TRONG NÔNG NGHIỆP:
Trong nông nghiệp sử dụng chất điều hoà sinh trưởng đã mang lại kết quả như thế nào, cho ví dụ ở địa phương em?
Củng cố :
Hãy hoàn thành bảng: Ghép loại hormon với tác dụng của chúng
A- Đóng khí khổng, ức chế nảy chồi
B- Làm quả nhanh chín
C- Kích thích sinh trưởng của chồi ngọn, rễ
D- Kích thích tăng chiều dài lóng
G- Tăng phân chia tế bào, dùng trong nuôi cấy mô.
1- C
2- D
3- G
4- A
5- B
Bài tập về nhà

Học và làm bài theo câu hỏi trong sách giáo khoa, sách bài tập.
Trong nông nghiệp, người nông dân phải sử dụng hooc môn thực vật như thế nào để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm?