Bài 35. Hoocmôn thực vật

PHẦN BỐN – SINH HỌC CƠ THỂ
CHƯƠNG III: SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN
Bài 35 – HOOCMON THỰC VẬT
Giáo viên trình bày: NGUYỄN THANH TÙNG
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Nêu những điểm khác nhau giũa sinh trương sơ cấp với sinh trưởng thứ cấp
Thân của cây 2 lá mầm
Sinh trưởng theo chiều ngang của thân (rễ), làm cho thân hoặc rễ cây to ra.
Do hoạt động của mô phân sinh bên.
Sinh trưởng theo chiều dài (chiều cao) của thân và rễ, làm cho thân (rễ) cao lên, hoặc dài ra.
Do hoạt động của mô phân sinh đỉnh, mô phân sinh lóng
Cây một lá mầm, phần non của cây hai lá mầm
Khác nhau giữa sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp
I. KHÁI NIỆM:
Bài 35 – HOOCMON THỰC VẬT
Hoocmôn thực vật (phitôhoocmôn) là chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động sống của cây.
1. Khái niệm:
I. KHÁI NIỆM:
Bài 35 – HOOCMON THỰC VẬT
Đặc điểm chung của hoocmôn thực vật:
+ Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng ở một nơi khác trong cây. Vận chuyển theo mạch gỗ và mạch rây.
+ Với nồng độ rất thấp gây ra những biến đổi mạnh trong cơ thể.
+ Tính chuyên hoá thấp hơn nhiều so với hoocmôn ở động vật bậc cao.
2. Đặc điểm:
Hoocmon thực vật được phân thành 2 nhóm nhỏ là hoocmon kích thích và hoocmon ức chế
II. HOOCMON KÍCH THÍCH:
Bài 35 – HOOCMON THỰC VẬT

Nghiên cứu SGK trang 139-141 để thảo luận nhóm và ghi nội dung vào bảng phụ theo yêu cầu của phiếu học tập
Mỗi tổ chia thành 02 nhóm thảo luận:
Tổ 1: Nhóm 1, 2 – Auxin + câu lệnh
Tổ 2: Nhóm 3, 4 – Giberelin + câu lệnh
Tổ 3: Nhóm 5, 6 – Xitokinin + câu lệnh
(Thời gian thực hiện 5 phút)
PHIẾU HỌC TẬP
BÀI 35 – HOOCMON THỰC VẬT
Nghiên cứu SGK tr. 139, 141 thảo luận nhóm và ghi nội dung vào bảng phụ theo yêu cầu của phiếu học tập.
Mỗi tổ chia thành 02 nhóm thảo luận:
Tổ 1: Nhóm 1, 2 – Auxin + câu lệnh
Tổ 2: Nhóm 3, 4 – Giberelin + câu lệnh
Tổ 3: Nhóm 5, 6 – Xitokinin + câu lệnh
(Thời gian thực hiện 5 phút)
Phổ biến là AIA.
- Được sinh ra ở đỉnh thân và cành.
- Có nhiều trong chồi, hạt đang nảy mầm, lá đang sinh trưởng, trong tầng phân sinh bên đang hoạt động, trong nhị hoa.
Kích thích quá trình nguyên phân, dãn dài ra của tế bào.
Tham gia quá trình hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt và chồi, ra rễ phụ, phát triển quả, tạo quả không hạt, thể hiện ưu thế đỉnh,...
- Auxin nhân tạo có ANA, AIB... tích luỹ nhiều trong nông phẩm sẽ gây độc hại cho người và động vật.
- Auxin tự nhiên và nhân tạo được sử dụng để kích thích ra rễ, tăng tỉ lệ thụ quả... tạo quả không hạt, nuôi cấy mô và tế bào thực vật, diệt cỏ.
Quan sát hình 35.1 và nêu nhân xét về ảnh hưởng của auxinđến sự sinh trưởng của quả dâu tây.
Hình 35.1. Hạt là nguồn cung cấp AIA cho quả phát triển: Nếu hạt (quả bế) của dâu tây loại bỏ sau khi thụ tinh, có thể thay thế nó bằng cách xử lí AIA ngoại sinh
Được viết tắt là GA.
- Được sinh ra ở lá và rễ.
- Có nhiều trong lá, hạt, củ, chồi đang nảy mầm, trong hạt và quả đang hình thành, trong lóng thân, cành đang sinh trưởng.
Tăng số lần nguyên phân và dãn dài ra của tế bào.
Kích thích sự nảy mầm của hạt, chồi, củ; kích thích sinh trưởng chiều cao của cây; tạo quả không hạt; ảnh hưởng đến QH, HH, trao đổi ni tơ, tăng tốc độ phân giải tinh bột.
Quan sát hình 35.2 và trình bày tác động của giberelin đối với sự sinh trưởng của thân cây ngô lùn.
Hình 35.2. Ảnh hưởng của GA đến sinh trưởng của thân cây ngô lùn
- Nơi sản sinh: các TB đang phân chia của rễ, lá, quả.
- Có nguồn gốc tự nhiên (zeatin) hay nhân tạo (kinetin).
Kích thích sự phân chia tế bào, làm chậm quá trình già của tế bào.
Hoạt hoá sự phân hoá phát sinh chồi thân trong nuôi cấy mô callus;
Làm yếu ưu thế ngọn, kích thích sinh trưởng chồi bên
-KT nẩy mầm, nở hoa.
Quan sát hình 35.3 và cho nhân xét về vai trò của xitokinin với sự hình thành chồi trong mô callus (trong nuôi cấy mô thực vật)
Hình 35.3. Ảnh hưởng của kinetin đến sự hình thành chồi ở mô callus (xitokinin được dùng trong nuôi cấy tế bào và mô thực vật)
Callus: Thể chai, thể sần ; Mô sẹo
III. HOOCMON ỨC CHẾ:
Bài 35 – HOOCMON THỰC VẬT
Etilen được sản sinh ở đâu, sản sinh nhiều vào giai đoạn nào và tốc độ hình thành? Vai trò?
1. Etilen.
- Được sinh ra ở hầu hết các phần khác nhau của thực vật. Sản sinh nhiều trong thời gian rụng lá, khi hoa già, khi mô bị tổn thương, quả đang chín,…
Tốc độ hình thành etilen phụ thuộc vào loại mô và giai đoạn phát triển của cơ thể.
Vai trò thúc quả chóng chín, rụng lá, ức chế sinh trưởng cây non, mầm thân củ
Quan sát hình 35.4 và cho cho biết người ta xếp quả chín cùng với quả xanh để làm gì?
III. HOOCMON ỨC CHẾ:
Bài 35 – HOOCMON THỰC VẬT
Axit abxixic được sản sinh, tích lũy ở đâu, vai trò? Tương quan AAB/GA ?
2. Axit abxixic.
Viết tắt là AAB
Được sinh ra trong lá, chóp rễ
Tích lũy trong các cơ quan già, cơ quan ngủ nghỉ hoặc sắp rụng
Ức chế sinh trưởng mạnh, gây rụng lá, quả; đóng khí khổng, kt trạng thái ngủ nghỉ của hạt.
IV. TƯƠNG QUAN HOOCMON THỰC VẬT:
Bài 35 – HOOCMON THỰC VẬT
Tương quan giữa H. kích thích và H ức chế sinh trưởng.
Ví dụ: Tương quan giữa GA/AAB điều tiết trạng thái sinh lý của hạt. Trong hạt khô, GA rất thấp, AAB đạt trị số cực đại. Trong hạt nẩy mầm, GA tăng nhanh và đạt trị số cựa đại, còn AAB giảm xuống rất mạnh
Tương quan giữa các H kích thích với nhau.
Ví dụ: Tương quan giữa auxin và xitokinin điều tiết sự phát triển của mô callus. Khi ưu thế nghiêng về auxin, mô callus ra rễ. Khi ưu thế nghiêng về xitokinin, chồi xuất hiện.
CỦNG CỐ
HOOCMÔN
ỨNG DỤNG
a. Thúc quả chóng chín, rụng lá


b. Kích thích sự phân chia,
Làm chậm QT già của TB


c. Kích thích sinh trưởng chiều cao


d. Thể hiện ưu thế đỉnh


e. Liên quan đến đóng mở khí khổng
1. AUXIN
2. GIBERELIN
3. XYTOKININ
4. ETYLEN
5. AXIT ABXIXIC
(Ghép tên hoocmôn với ứng dụng của nó)
DẶN DÒ:
Giải các câu hỏi trong SGK và đọc kỹ bài mới: “PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA”, nghiên cứu và trả lời các lệnh:
- Khái niệm về sự phát triển của thực vật.
- Sự xen kẽ thế hệ trong chu trình sống của thực vật.
- Các nhân tố chi phối sự ra hoa.
- Vai trò của phitohoocmôn trong sự phát triển của thực vật.
- Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển, ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển.
Chúc các em học tập
ngày càng tiến bộ!