Bài 35. Hoocmôn thực vật

Bài 35: HOOCMÔN THỰC VẬT
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Nêu những điểm khác nhau giữa sinh trương sơ cấp với sinh trưởng thứ cấp
Khác nhau giữa sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp
Thân của cây 2 lá mầm
Sinh trưởng theo chiều ngang của thân (rễ), làm cho thân hoặc rễ cây to ra.
Do hoạt động của mô phân sinh bên.
Sinh trưởng theo chiều dài (chiều cao) của thân và rễ, làm cho thân (rễ) cao lên, hoặc dài ra.
Do hoạt động của mô phân sinh đỉnh, mô phân sinh lóng
Cây một lá mầm, phần non của cây hai lá mầm
Khái niệm
- Hoocmôn thực vật là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động sống của cây.
- Đặc điểm chung:
+ Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng ở một nơi khác trong cây.
+ Với nồng độ rất thấp nhưng gây ra những biến đổi mạnh trong cơ thể.
+ Tính chuyên hoá thấp hơn nhiều so với hoocmôn ở động vật bậc cao.
=> Hoocmon thực vật được chia làm 2 nhỏ: hoocmon kích thích và hoocmon ức chế
Hoocmon thực vật là gì?
Nêu các đặc điểm chung của hoocmon thực vật?
Hoocmon kích thích
Auxin
- Auxin phổ biến trong hầu hết các loại cây là axit inđôl axetic (AIA)
- Auxin chủ yếu được sinh ra ở đỉnh của thân và cành. Auxin có nhiều trong chồi, hạt đang nảy mầm, lá đang sinh trưởng, trong tầng phân sinh bên đang hoạt động, trong nhị hoa.
Auxin phổ biến ở đâu?
Auxin được sinh ra và chứa nhiều trong đâu?
Tác động sinh lí của AIA:
+ Ở mức tế bào, AIA kích thích quá trình nguyên phân và sinh trưởng dãn dài của tế bào.
Quả được tạo ra do thụ tinh bình thường
Quả bị loại bỏ hạt và xử lý AIA
Quả bị loại bỏ hạt và không xử lý AIA
Hình 35.1. Hạt là nguồn cung cấp AIA cho quả phát triển
Tác động sinh lí của AIA ở mức tế bào ?
+ Ở mức cơ thể, AIA tham gia vào nhiều hoạt động sống của cây như hướng động, ứng động, kích thích nảy mầm của hạt, của chồi, kích thích ra rễ phụ, thể hiện tính ưu thế đỉnh
Kích thích ra rễ
Tác động sinh lí của AIA ở mức cơ thể ?
Các auxin tổng hợp nhân tạo như ANA, AIB… sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp. Không nên dùng các auxin nhân tạo này cho nông phẩm được sử dụng trực tiếp làm thức ăn vì chúng không có enzim tự phân giải nên tích luỹ gây độc cho người và động vật.
2) Gibêrelin
Trong cây, giberelin (GA) được sinh ra chủ yếu ở lá và rễ
GA có nhiều trong lá, hạt, củ, chồi đang nảy mầm, trong hạt và quả đang hình thành, trong các lóng thân, cành đang sinh trưởng.
- Tác động sinh lý của GA:
+ Ở mức tế bào, GA tăng số lần nguyên phân và tăng sinh trưởng dãn dài của mỗi tế bào.
Tác động sinh lí của GA ở mức tế bào ?
Giberelin sinh ra và có nhiều trong đâu ?
+ Ở mức cơ thể, GA kích thích sự nảy mầm của hạt, chồi, củ; kích thích sinh trưởng chiều cao của cây; tạo quả không; tăng tốc độ phân giải tinh bột.
Kích thích sự nảy mầm của hạt, củ
Ảnh hưởng của GA đến sinh trưởng của thân cây ngô lùn
Tác động sinh lí của AIA ở mức cơ thể ?
2) Xitôkinin
- Xitôkinin là một nhóm các chất tự nhiên và nhân tạo có tác dụng gây ra sự phân chia tế bào.
- Tác động sinh lí của xitôkinin:
+ Ở mức tế bào, xitokinin kích thích sự phân chia tế bào, làm chậm quá trình già hoá của tế bào.
Tác động sinh lí của xitokinin ở mức tế bào là gì ?
Xitokinin là gì ?
+ Ở mức cơ thể, xitokinin kích thích sự hình thành cơ quan mới, kích thích phát triển chồi bên. Xitôkinin nhân tạo như Kinêtin được dùng trong nuôi cấy tế bào và mô thực vật.
Tác động sinh lí của xitokinin ở mức cơ thể ?
Hoocmon ức chế
Êtilen
- EÂtilen ñöôïc saûn sinh ra trong haàu heát caùc phaàn khaùc nhau cuûa haàu heát TV.
- Toác ñoä hình thaønh eâtilen phuï thuoäc vaøo loaïi moâ vaø giai ñoaïn phaùt trieån cuûa cô theå.
- EÂtilen cuõng ñöôïc saûn ra nhieàu trong thôøi gian ruïng laù, khi hoa giaø, khi moâ bò toån thöông hoaëc bò taùc ñoäng cuûa ñieàu kieän baát lôïi. Ñaëc bieät quaû ñang chín saûn ra nhieàu eâtilen.
- Vai trò cuûa eâtilen: thuùc quaû choùng chín vaø ruïng laù.
Tốc độ hình thành Êtilen phụ thuộc vào gì và phân bố thế nào ?
Nêu vai trò của êtilen?
2) Axit abxixic:
- Axit abxixic (AAB) laø chaát öùc cheá sinh tröôûng töï nhieân.
- Axit abxixic lieân quan ñeán söï chín vaø nguû cuûa haït, söï ñoùng môû cuûa khí khoång vaø loaïi boû hieän töôïng sinh con.
AAB coù trong moâ cuûa TV coù maïch.
ÔÛ thực vật coù hoa, AAB ñöôïc sinh ra ôû trong laù (luïc laïp), choùp reã. AAB ñöôïc tích luyõ ôû cô quan ñang hoaù giaø.
- Töông quan AAB/GA ñieàu tieát traïng thaùi nguû vaø hoaït ñoäng cuûa haït.
Axit abxixic là gì ? Tác dụng của nó đối với thực vật ?
Ở thực vật có hoa, AAB được sinh ra ở đâu ? Và được tích lũy trong cơ quan nào?
Nêu vai trò của AAB ?
Tương quan hoocmon thực vật:
Tương quan giữa hoocmon điều tiết sinh trưởng và hoocmon điều tiết phát triển của thực vật gồm:
+ Töông quan giöõa hoocmoân kích thích vaø hoocmoân öùc cheá sinh trưởng
Vd: töông quan giöõa chaát kích thích vaø chaát öùc cheá laø GA/AAB ñieàu tieát traïng thaùi SL (nguû, thöùc) cuûa haït.
+ Töông quan giöõa caùc hoocmoân kích thích vôùi nhau.
Vd: töông quan giöõa auxin vaø xitoâkinin ñieàu tieát söï phát triển cuûa moâ callus. Khi öu theá nghieân veà auxin, moâ callus ra reã. Khi öu theá nghieân veà xitoâkinin, choài xuaát hieän.
Hãy nêu sự tương quan giữa hoocmon điều tiết sinh trưởng và hoocmon điều tiết phát triển của thực vật ?
Cho ví dụ của tương quan giữa hoocmon kích thích và hoocmon ức chế sinh trưởng
Cho ví dụ của tương quan giữa hoocmon kích thích với nhau ?
Bài tập củng cố
Câu 1:Hoocmoon có vai trò thúc quả nhanh chín?
a. Axit abxixic b. Xitokinin
c. Êtilen d. Auxin
Câu 2:Điều nào không đúng khi nói đến vai trò của auxin?
a. Là chất ức chế sinh trưởng
b. Kích thích quá trình dài của thân
c. Kích thích ra rễ phụ
d. Thể hiện ưu thế đỉnh
HOOCMÔN
ỨNG DỤNG

Thúc quả chóng chín,
rụng lá

b. Kích thích sự phân chia,
Làm chậm QT già của TB

c. Kích thích sinh trưởng
chiều cao

d. Thể hiện ưu thế đỉnh

e. Liên quan đến đóng mở
khí khổng
1. AUXIN
2. GIBERELIN
3. XYTOKININ
4. ETYLEN
5. AXIT ABXIXIC
(Ghép tên hoocmôn với ứng dụng của nó)
Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe