Bài 35. Hoocmôn thực vật

HOOCMÔN THỰC VẬT
Bài 35







Nội dung bài học


I. KHÁI NIỆM
II. HOOCMON KÍCH THÍCH
III. HOOCMON ỨC CHẾ
IV. TƯƠNG QUAN HOOCMON THỰC VẬT
1. KHÁI NIỆM:
Hoocmôn thực vật ( còn gọi là phitôhoocmôn) là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động sống của cây.
2. Đặc điểm chung
- Được tạo ra ở 1 nơi nhưng gây ra phản ứng ở 1 nơi khác.
Vận chuyển theo mạch gỗ và mạch rây.
- Nồng độ rất thấp biến đổi mạnh.
- Tính chuyên hoá thấp.
Hoocmon thực vật
Hoocmon
Kích thích
Hoocmon
ức chế
Auxin
Giberelin
Xitokinin
Axit abxixic
Êtilen
Nơi sản sinh


Nơi phân bố


Tác dụng sinh lí


Ứng dụng
II - HOOCMÔN KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG:
Nghiên cứu SGK kết hợp với hình ảnh trên màn hình hãy hoàn thành phiếu học tập sau?
Quan sát hình và trình bày vai trò của auxin đối với hoạt động sinh trưởng của quả dâu tây ?
A
B
C
Quan sát những hình ảnh sau và cho biết auxin có tác động như thế nào?
KÍCH THÍCH SINH TRƯỞNG DÃN DÀI CỦA TẾ BÀO
Kích thích sự hình thành rễ phụ
Tác động đến tính hướng sáng và hướng đất
Kích thích sự ra quả
tạo quả không hạt
Auxin ( AIA)
Kìm hãm sự rụng lá, hoa, quả
Một số ứng dụng của auxin
Một số ứng dụng của auxin
Ở đỉnh thân và cành.
-TB: kích thích NP và sinh trưởng dãn dài của tế bào.
- Tham gia vào quá trình sống của cây: ưu thế đỉnh, cảm ứng, ra rễ,đậu hoa.
Tạo quảkhông hạt, nuôi cấy mô tế bào, diệt cỏ,…
Lá non
Quả non
Phôi đang ST
Hạt nảy mầm
Tổng hợp tại cơ quan
đang sinh trưởng
Giberelin
Gibêrelin (GA).
Tiếp tục quan sát những hình ảnh và cho biết Gibêrelin có những tác động sinh lí như thế nào?
A – Cây bình thường
B – Cây được xử lý Hoocmôn GA
Kích thích sự sinh trưởng kéo dài của thân, kích thích ra hoa, tạo quả sớm và quả ko hạt
Kích thích sự nảy mầm của hạt, củ và thân ngầm

Một số ứng dụng của Giberelin ( GA )
Ở lá và rễ, cơ quan đang sinh trưởng: quả non, phôi, hạt đang nảy mầm,...
- TB: Tăng số lần NP, tăng ST dãn dài TB theo chiều dọc.
- Kích thích nảy mầm của hạt, chồi, củ,...Kích thích tăng chiều cao của cây, tạo quả không hạt, tăng tốc độ phân giải tinh bột.
Sản xuất mạch nha và công nghiệp đồ uống
Làm yếu ưu thế ngọn, kích thích ST chồi bên
Kích thích nở hoa
Kích thích nảy mầm
Kìm hãm già hóa
Xitokinin
Xitokinin cao: Kích thích ra rễ
Xitokinin thấp: kích thích ra chồi
Xitokinin
Hình 35.3.Ảnh hưởng của kinêtin đến sự hình thành chồi ở mô callus (xitokinin được dùng trong nuôi cấy tế bào và mô thực vật)
Các tế bào đang phân chia trong rễ, lá non, quả non
- Kích thích phân chia tế bào mạnh mẽ
- Làm yếu ưu thế ngọn, kích thích sinh trưởng chồi bên, kích thích nảy mầm, nở hoa
- Kìm hãm hóa già
Trong nuôi cấy mô và bảo tồn giống cây quý
III. HOOCMÔN ỨC CHẾ
Hooc môn ức chế
Êtilen
Axit abxixic
Quan sát hình 35.4, kết hợp với nghiên cứu nội dung SGK/141, thảo luận và hoàn thành phiếu học tập số 2 trong 5 phút:
Quan sát hình 35.4 và cho biết người ta đặt quả chín cùng với quả xanh để làm gì?
Trong sự chín quả



Ứng dụng của etilen

Etilen
Êtilen
Êtilen
Các mô của quả chín, lá già
- Thúc đẩy quá trình chín của quả
- Ức chế sinh trưởng của cây non, mầm thân củ
- Gây rụng lá, quả
- Tạo quả trái vụ ở dứa
- Sử dụng để dấm hoa quả
- Ức chế hoa nở vào đúng dịp lễ, tết
Đậu nành
Lúa
Bắp
Sự đóng khí khổng
Tác động sinh lý của AAB?
Chủ yếu ở lá, tích luỹ trong các cơ quan già, cơ quan đang ngủ, nghỉ hoặc sắp rụng.
- Ức chế sinh trưởng mạnh.
- Gây rụng lá, quả.
- Kích thích đóng khí khổng trong điều kiện khô hạn.
- Kích thích trạng thái ngủ, nghỉ của hạt.
Kéo dài thời gian ngủ nghỉ của hạt => bảo quản (khoai tây, hành, tỏi,…)
III. TƯƠNG QUAN HOOCMÔN THỰC VẬT
Tại sao lá già
lại rụng?
Lá xanh hàm lượng Auxin lớn, do đó ức chế hình thành tầng rời của cuống lá.
Khi lá già thì hàm lượng Auxin giảm dần, đồng thời thì hoocmon Etylen tăng. Khi HM etylen tăng hoạt hoá sự hình thành tầng rời của cuống→Lá rụng.
Kết luận: sự rụng lá phụ thuộc vào tỉ lệ auxin/etylen.
Sự tương quan giữa các hoocmôn kích thích
Khi ưu thế nghiêng về Auxin, mô callus ra rễ
Khi ưu thế nghiêng về Xitôkinin, chồi xuất hiện.
IV. TƯƠNG QUAN HOOC MÔN THỰC VẬT
Tương quan
Giữa hooc môn kích thích sinh trưởng và hooc môn ức chế sinh trưởng của thực vật
Giữa các hooc môn kích thích với nhau
Chất diệt cỏ
* Nguồn gốc: Tổng hợp nhân tạo
*Tác dụng sinh lý: Phá vỡ trạng thái cân bằng của các hooc môn => ức chế sinh trưởng của cỏ => diệt cỏ nhưng không ảnh hưởng đến cây trồng
Nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam
Hoocmon
ứng dụng
1. Auxin
a. Diệt cỏ dại
2. Chất diệt cỏ
b. Thúc quả xanh chóng chín và cảm ứng ra hoa ở cây họ dứa.
3. Xitokinin
c. Kích thích ra rễ của cành giâm, chiếtvà kích thích tạo quả không hạt.
4. Êtilen
d. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật ( nhân giống vô tính)và kích thich sinh trưởng của chồi non.
5. Axit abxixic
d. Pha ngủ cho mầm hạt, củ khoai tây và tạo quả không hạt
Ghép tên hoocmon với ứng dụngcủa nó
CỦNG CỐ:
1.
3.
4.
5.
2.

- Học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài
- Đọc phần" Em có biết "
- Chuẩn bị bài 36.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Bài học kết thúc
Xin chân thành cám ơn
các thầy cô và các em
GSTT: Nguyễn Thị Thảo
Năm học 2015-2016