Bài 35. Học thuyết tiến hoá cổ điển

PHẦN 1: CÁC HỌC THUYẾT
HỌC THUYẾT TIẾN HOÁ CỔ DIỂN
I. THUYẾT TIẾN HOÁ LAMARCK

Jean Baptide Lamarck (1744-1829) là nhà
tự nhiên học người Pháp - người đầu tiên

* Đưa ra từ biologie (sinh học)
* Phân loại động vật có xương và không
xương
* Tác giả về sự chuyển đổi loài

Thành công lớn nhất của Lamarck là xây
dựng một học thuyết có hệ thống về sự
tiến hoá của sinh giới.

Tiến hóa không đơn thuần là sự biến đổi mà là sự phát triển có kế thừa lịch sử.
MỘT TÁC PHẨM CỦA LAMARCK
J. B. LAMARCK
THUYẾT TIẾN HOÁ LAMARCK

Điều kiện ngoại cảnh không đồng nhất và thường xuyên thay đổi là nguyên nhân làm các loài biến đổi dần dà và liên tục.

Tác động ngoại cảnh lên sinh vật làm thay đổi tập quán sống của chúng


- Một vài cơ quan hoạt động nhiều hơn làm cho nó phát triển hoặc biế�n đổi.

- Ngược lại, những cơ quan không hoạt động sẽ bị thoái hoá hoặc tiêu biến đi.

- Những thay đổi trong đời sống cá thể sẽ được di truyền và tích lũy qua các thế hệ.
MINH HỌA TIẾN HÓA CỦA LAMARCK
GIẢI THÍCH VỀ SỰ HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI THEO LAMARCK
MỘT TRƯỜNG HỢP GIẢI THÍCH VỀ SỰ HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI THEO LAMARCK
THUYẾT TIẾN HOÁ LAMARCK

Ưu điểm

- Nêu lên được khái niệm tiến hoá một cách có hệ thống
- Nhấn mạnh đến vai trò của môi trường

Khuyết điểm

- Cho rằng ngoại cảnh thay đổi dần dà nên sinh vật luôn thích nghi kịp thời với thay đổi của môi trường và không bị đào thải.
- Cơ chế thích nghi là do ý thức tự hoàn thiện của sinh vật, đây là quan điểm duy tâm.
- Các biến đổi trong đời cá thể đều di truyền lại cho đời sau, di truyền tạp nhiễm là không đúng.

TƯỢNG CỦA LAMARCK
II. THUYẾT TIẾN HOÁ DARWIN


Charles Darwin (1809-1882) là nhà tự nhiên
học người Anh.

Là người đầu tiên dùng khái niệm biến dị
cá thể.

Nhờ Henslow, nhà thực vật học, và là người
đã trang bị cho Darwin kiến thức về phân loại,
đồng thời giới thiệu cho ông theo tàu thám hiểm
Eagle để đi vòngquanh trái đất trong 5 năm.


Qua chuyến đi Darwin tích lũy nhiều kiến thức và bằng chứng về tiến hoá.


Khi trở về, kiểm tra lại những nhận định của mình, ông đã bỏ ra
20 năm để làm công tác chọn giống vật nuôi và cây trồng.


Với sự động viên của bè bạn, Darwin đã cho xuất bản quyển:
"nguồn gốc các loài" năm 1830.
QUYỂN NGUỒN GỐC CÁC LOÀI CỦA DARWIN
Charles Darwin
HÀNH TRÌNH CỦA DARWIN TRÊN TÀU EAGLE
THUYẾT TIẾN HOÁ DARWIN

Đơn vị tiến hoá là cá thể

Cơ chế tiến hoá

- Biến dị cá thể : sai khác của con sinh ra so cha mẹ
hoặc cá thể cùng loài. Đây là biến dị không xác định.

- Chọn lọc nhân tạo : hai mặt song song giữ lại biến dị
có lợi và đào thải biến dị bất lợi cho nhu cầu con người.

- Chọn lọc tự nhiên : hai mặt song song giữ lại biến dị
có lợi và đào thải biến dị bất lợi cho sinh vật, là kết quả
của dạng thích nghi nhất.
THUYẾT TIẾN HOÁ DARWIN

- Chọn lọc tự nhiên tác động thông qua đặc tính biến dị và di truyền đã là nhân tố chính trong quá trình hình thành đặc điểm thích nghi trên cơ thể sinh vật.

- Loài mới được hình thành dần dần qua nhiều dạng trung gian, dưới tác dụng của chọn lọc tự nhiên theo con đường phân ly tính trạng.

- Toàn bộ sinh giới ngày nay là kết quả quá trình tiến hóa từ một gốc chung.
SỰ THÍCH NGHI CỦA CÔN TRÙNG
GIẢI THÍCH SỰ TIẾN HÓA MỎ CHIM THEO DARWIN
MINH HỌA VỀ SỰ ĐA DẠNG Ở MÀO GÀ
MINH HỌA SỰ ĐA DẠNG Ở LOÀI CHIM
MINH HỌA SỰ ĐA DẠNG Ở LOÀI CHÓ
GIẢI THÍCH SỰ TIẾN HÓA LOÀI NGỰA THEO DARWIN
GIẢI THÍCH VỀ SỰ TIẾN HÓA CỦA LOÀI NGƯỜI
THUYẾT TIẾN HOÁ DARWIN

Ưu điểm

- Giải thích khá thành công sự hình thành đặc điểm thích nghi của sinh vật.
- Thành công trong việc xây dựng luận điểm về nguồn gốc thống nhất của các loài.

Khuyết điểm

- Chưa thể giải thích được nguyên nhân phát sinh biến dị và cơ chế quá trình di truyền.
TRANH BIẾM HOẠ PHẢN ĐỐI DARWIN
SO SÁNH QUAN ĐIẾM TIẾN HÓA CỦA LAMARCK VÀ DARWIN
HỌC THUYẾT TIẾN HOÁ HIỆN ĐẠI
III. THUYẾT TIẾN HOÁ TỔNG HỢP


- Được thiết lập trên cơ sở những thành tựu của các ngành khoa học khác, như: phân loại học, cổ sinh vật học, di truyền học, sinh thái học.

- Phân biệt 2 loại tiến hóa:

* Tiến hóa nhỏ: tiến hóa trong loài để tạo ra loài mới.
* Tiến hóa lớn: tiến hóa trên loài, tạo ra họ, bộ, lớp.
THUYẾT TIẾN HOÁ TỔNG HỢP

1. Tiến hóa nhỏ

- Đơn vị tiến hóa: Quần thể

- Nguyên nhân :

* Quá trình phát sinh đột biến
* Quá trình phát tán đột biến qua giao phối.
* Sự chọn lọc các đột biến có lợi
* Sự cách ly sinh sản giữa quần thể biến đổi với quần
thể gốc.

- Tiến hóa nhỏ diễn ra trong phạm vi phân bố tương đối
hẹp, trong thời gian lịch sử tương đối ngắn, có thể
nghiên cứu bằng thực nghiệm.

TIẾN HOÁ NHỎ

- Đơn vị tiến hóa: Quần thể

- Nguyên nhân : Đột biến gen lặn
Biến dị tổ hợp
- Bao gồm:
* Quá trình phát sinh đột biến
* Quá trình phát tán đột biến qua giao phối.
* Sự chọn lọc các đột biến có lợi
* Sự cách ly sinh sản giữa quần thể biến đổi với quần
thể gốc.

- Tiến hóa nhỏ diễn ra trong phạm vi phân bố tương đối
hẹp, trong thời gian lịch sử tương đối ngắn, có thể
nghiên cứu bằng thực nghiệm.

THUYẾT TIẾN HOÁ TỔNG HỢP

2. Tiến hóa lớn

- Là quá trình hình thành các nhóm phân loại trên loài

- Tiến hóa lớn diễn ra trên qui mô rộng lớn, qua thời gian
địa chất rất dài, nên không thể thực nghiệm.

- Tiến hóa lớn là hệ quả của tiến hóa nhỏ và cả hai đều
theo cơ chế chung.

IV. THUYẾT TIẾN HOÁ BẰNG CÁC ĐỘT BIẾN TRUNG TÍNH


- M. Kimura {1971) dựa trên các nghiên cứu về những biến
đổi trong cấu trúc protein cho rằng đại đa số các đột biến
ở cấp độ phân tử là trung tính.

- Thí dụ: phân tích 59 mẫu Hemoglobin, trong đó sai khác 1
acid amin nào đó, thì có tới 43 mẫu không gây ảnh hưởng
lên cơ thể.

- Kimura đề ra thuyết tiến hóa bằng các đột biến trung tính,
sự tiến hóa diễn ra bằng sự củng cố ngẫu nhiên những đột
biến trung tính, không liên quan với tác dụng của chọn lọc
tự nhiên.

- Thuyết của Kimura không phủ nhận mà chỉ bổ sung thuyết
tiến hóa của Darwin.