Bài 35. Biến dạng cơ của vật rắn

Bài 35:

BIẾN DẠNG CƠ
CỦA VẬT RẮN
ĐẶT VẤN ĐỀ VÀO BÀI
Bình thường vật rắn luôn giữ nguyên kích thước và hình dạng của nó.
Nhưng khi vật rắn chịu tác dụng của ngọai lực đủ lớn thì kích thước và hình dạng của nó bị thay đổi.
Sự thay đổi này có những đặc điểm gì và tuân theo những quy luật nào?
I. Biến dạng đàn hồi:
1. Thí nghiệm:
a. Mức độ biến dạng của thanh rắn xác định bởi độ biến dạng tỉ đối:
I. Biến dạng đàn hồi:
1. Thí nghiệm:
b. Sự thay đổi kích thước và hình dạng của vật rắn do tác dụng của ngoại lực gọi là biến dạng cơ.
Nếu vật rắn lấy lại được kích thước và hình dạng ban đầu khi ngoại lực ngừng tác dụng thì biến dạng của vật rắn là biến dạng đàn hồi và vật rắn đó có tính đàn hồi.
I. Biến dạng đàn hồi:
C1: Em hãy đọc nội dung của C1

 Nếu thanh thép chịu tác dụng của lực nén đủ lớn để gây ra biến dạng thì thanh bị co ngắn và có độ dài l nhỏ hơn độ dài ban đầu l0, đồng thời tiết diện S ở phần giữa của thanh hơi bị phình to ra.
I. Biến dạng đàn hồi:
C2: Em hãy đọc nội dung của C2

 Lần đầu kéo nhẹ để lò xo hơi dãn rồi buông tay ra thì lò xo bị biến dạng đàn hồi.
I. Biến dạng đàn hồi:
2. Giới hạn đàn hồi:

* Khi vật rắn chịu tác dụng của lực quá lớn thì nó bị biến dạng mạnh, không thể lấy lại kích thước và hình dạng ban đầu biến dạng này là biến dạng không đàn hồi (hay biến dạng dẻo).
* Giới hạn trong đó vật rắn còn giữ được tính đàn hồi của nó gọi là giới hạn đàn hồi.
II. Định luật Hooke:
C3: Em hãy đọc nội dung của C3
 Một thanh thép chịu tác dụng của lực F, nếu tiết diện ngang S của thanh càng to thì mức độ biến dạng của thanh càng nhỏ, và ngược lại.
II. Định luật Hooke:
1. Ứng suất:
ε phụ thuộc vào lực F và tiết diện ngang của thanh S.
nếu F càng lớn và S càng nhỏ thì ε càng lớn
Vậy ε phụ thuộc vào thương số:
II. Định luật Hooke:
Đại lượng б gọi là ứng suất.
Đơn vị của ứng suất là paxcan (Pa).
1Pa = 1N/m2
II. Định luật Hooke:
2. Định luật Hooke về biến dạng cơ của vật rắn:
Trong giới hạn đàn hồi, độ biến dạng tỉ đối của vật rắn (hình trụ đồng chất) tỉ lệ thuận với ứng suất tác dụng vào nó.
 = l/l0 = αб
 là hệ số tỉ lệ phụ thuộc vhất liệu của vật rắn.
II. Định luật Hooke:
C4: Em hãy đọc nội dung C4
 Theo định luật III Newton lực đàn hồi Fđh phải cùng phương, ngược chiều và có độ lớn bằng ngọai lực F tác dụng làm vật rắn biến dạng.
II. Định luật Hooke:
3. Lực đàn hồi:

 = F/S = E.l/l0
E = 1/α gọi là suất đàn hồi hay suất Young, đơn vị của E là paxcan (Pa).

II. Định luật Hooke:
Độ lớn lực đàn hồi:
Fđh = E.S/l0 l.= k l, với k = E.S/l0.
Hệ số k là độ cứng (hay hệ số đàn hồi) của vật rắn, đơn vị: N/m.
3. Lực đàn hồi:

Củng cố bài học
Biến dạng đàn hồi của vật rắn là gì?
 Sự thay đổi kích thước và hình dạng của vật rắn do tác dụng của ngoại lực gọi là biến dạng cơ.
Nếu vật rắn lấy lại được kích thước và hình dạng ban đầu khi ngoại lực ngừng tác dụng thì biến dạng của vật rắn là biến dạng đàn hồi và vật rắn đó có tính đàn hồi.
Củng cố bài học
Phát biểu và viết biểu thức của định luật Hooke về biến dạng cơ của vật rắn.

 Trong giới hạn đàn hồi, độ biến dạng tỉ đối của vật rắn (hình trụ đồng chất) tỉ lệ thuận với ứng suất tác dụng vào nó.
 = l/l0 = .
 là hệ số tỉ lệ phụ thuộc vhất liệu của vật rắn.
Giao nhiệm vụ về nhà:
* Học sinh làm các bài tập 4,5,6,7,8,9 trang 192.
* Học sinh chuẩn bị bài:
Sự nở vì nhiệt của vật rắn.