Bài 35. Benzen và đồng đẳng. Một số hiđrocacbon thơm khác

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ
VỀ DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
Bài giảng : Benzen và đồng đẳng
GV : NGUYỄN THỊ KIM HƯƠNG
Trường THPT Hàn Thuyên
CHƯƠNG 7: HIĐROCACBON THƠM
NGUỒN HIĐROCACBON THIÊN NHIÊN
HỆ THỐNG HOÁ VỀ HIĐROCACBON
Hiđrocacbon thơm là những hiđrocacbon trong phân tử có chứa một hay nhiều vòng benzen.
Các hiđrocacbon thơm được chia thành : 2 loại
+ Hiđrocacbon thơm có một vòng benzen (aren đơn vòng)
+ Hiđrocacbon thơm có nhiều vòng benzen (aren đa vòng).


Thế nào là hiđrocacbon thơm? Hiđrocacbon thơm được chia thành mấy loại?
benzen
toluen
stiren
naphtalen
biphenyl
điphenylmetan
Câu hỏi : Cho các hiđrocacbon sau :
1- Những chất nào là hiđrocacbon thơm? Tại sao?
Đáp án: Hiđrocacbon thơm gồm các công thức: (1), (2), (4), (5), (6).Vì chúng là hiđrocacbon có chứa vòng benzen trong phân tử.
2- Các công thức (4) và (5) có được xếp cùng một loại hiđrocacbon thơm không?
Đáp án: Không, vì hiđrocacbon thơm (4) là loại có nhiều vòng benzen còn (5) là loại hiđrocacbon thơm có một vòng benzen.
Hiđrocacbon
thơm
Ứng dụng
Thuốc nổ
Dược phẩm
Cao su tổng hợp
Phẩm nhuộm
Chất dẻo
Và rất nhiều ứng dụng khác.
BÀI 35:TIẾT 50 : BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG.
A/ BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
I/ Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp, cấu tạo.
1. Đồng đẳng
Nêu khái niệm đồng đẳng?
C6H6
C7H8
C8H10
…..
CnH
2. Đồng phân
Trong dãy đồng đẳng của benzen từ chất nào có đồng phân hiđrocacbon thơm?
Viết đồng phân hiđrocacbon thơm của C8H10
Nhận xét :
+ Từ C8H10 trở đi mới có đồng phân về :
+ Vị trí tương đối của nhánh ankyl
+ Cấu tạo mạch cacbon của mạch nhánh
2n-6
+ Hai chất đầu dãy đồng đẳng chưa có đồng phân hiđrocacbon thơm
A/ BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
3.Danh pháp
Quy tắc :
* Tên hệ thống : Tên thay thế
Nếu vòng benzen liên kết với hai hay nhiều nhánh ankyl thì trong tên gọi cần chỉ rõ vị trí các nhóm ankyl trong vòng benzen.
+ Đánh số các nguyên tử C của vòng benzen sao cho tổng chỉ số trong tên gọi là nhỏ nhất, gọi theo thứ tự chữ cái đầu tiên tên gốc ankyl.
VD:
1
2
2
4
3
5
6
1,2-đimetylbenzen
1,6-đimetylbenzen
+ Dùng chữ : o-(ortho); m-(meta); p-(para)
(o-đimetylbenzen)
A/ BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
3.Danh pháp
Quy tắc :
* Tên hệ thống : Tên thay thế
Nếu vòng benzen liên kết với hai hay nhiều nhánh ankyl thì trong tên gọi cần chỉ rõ vị trí các nhóm ankyl trong vòng benzen.
+ Đánh số các nguyên tử C của vòng benzen sao cho tổng chỉ số trong tên gọi là nhỏ nhất.
+ Dùng chữ : o-(ortho); m-(meta); p-(para)
- Các nhóm thế được gọi theo thứ tự chữ cái đầu tên gốc ankyl
* Tên thường
Benzen
toluen
o-xilen
m-xilen
p-xilen
A/ BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
I/ Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp, cấu tạo.
4. Cấu tạo
Kê-ku-lê
Người tìm ra công thức cấu tạo của benzen
- Mô hình phân tử benzen (C6H6)
+ Cấu trúc phẳng, có hình lục giác đều
+ Cả 6 nguyên tử C và 6 nguyờn t? H cùng nằm trên một mặt phẳng
+ Góc liên kết CCC=HCC=120O
- Biểu diễn cấu tạo của benzen
A/ BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
II/ Tính chất vật lí
Quan sát và nhận xét trạng thái, màu sắc của benzen?
- Benzen là chất lỏng, không màu, đồng đẳng là chất lỏng hoặc rắn
- Benzen và các hiđrocacbon thơm lỏng không tan trong nước, tan được trong dung môi hữu cơ
- Nhiệt độ sôi tăng theo chiều tăng của phân tử khối
- Khối lượng riêng của aren nhỏ hơn 1g/cm3 nên các aren nhẹ hơn nước
- Đều là những chất có mùi, nhưng rất độc
CỦNG CỐ
1 – C8H10 có tất cả mấy đồng phân hiđrocacbon thơm?
A. 3
B. 4
C. 5
D. 6
2 – Benzen có thể tan trong chất nào dưới đây?
A. Nước
B. Dung dịch HCl
C. Dung dịch NaOH
D. Xăng
CỦNG CỐ
3 - Gọi tên aren sau
propylbenzen
1-etyl-2,4-đimetylbenzen
CỦNG CỐ
4 - Vi?t cơng th?c c?u t?o c?a c�c ch?t sau
isopropropylbenzen b. 1,3,5 – trimetylbenzen .
c. o – Clotoluen d. m- Clotoluen .
a. propylbenzen b. 1,3,5 – trimetylbenzen . c. o – Clotoluen d. m- Clotoluen .
Đáp án bài 4
BTVN : + Viết đồng phân C9H12 và gọi tên
+ 7.1; 7.2(SBT)
Nghiên cứu trước phần tính chất hoá học của benzen và đồng đẳng
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
propyl benzen
isopropyl benzen
(cumen)
* Đồng phân về mạch cacbon của nhánh ankyl
* Đồng phân về vị trí tương đối của các nhóm ankyl xung quanh vòng benzen
1
6
2
4
5
3
(m-)
(p-)
(m-)
(o-)
(o-)
vị trí trong vòng benzen
a. propylbenzen b. 1,3,5 - trimetylbenzen . c. o - Clotoluen d. m- Clotoluen .
Đáp án bài 4
benzen
metylbenzen
etylbenzen
1,2-đimetylbenzen
(o-đimetylbenzen)
1,3-đimetylbenzen
(m-đimetylbenzen)
1,4-đimetylbenzen
(p-đimetylbenzen)