Bài 35. Benzen và đồng đẳng. Một số hiđrocacbon thơm khác

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
CÙNG VỚI TẬP THỂ LỚP 11A3
CHƯƠNG 7
HIĐROCACBON THƠM
NGUỒN HIĐROCACBON THIÊN NHIÊN
HỆ THỐNG HOÁ VỀ HIĐROCACBON
Một số hidrocacbon thơm
Hidrocacbon thơm là gì?
Hiđrocacbon thơm được chia làm mấy loại?
- Hiđrocacbon thơm được chia thành hai loại:
+ Loại có một vòng benzen:



+ Loại có nhiều vòng benzen



VD:
- Hiđrocacbon thơm là những hiđrocacbon trong phân tử chứa một hay nhiều vòng benzen.
VD
Bài 35:
BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG.
MỘT SỐ HIĐROCACBON THƠM KHÁC
BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
I. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP, CẤU TẠO
1. Dãy đồng đẳng của benzen
- Benzen:
C6H6
- Đồng đẳng:
C7H8,
- CT chung:
CnH2n-6 (n ≥ 6)
C8H10,
C9H12,…
BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG

1. Dãy đồng, đẳng của benzen
2. Đồng phân, danh pháp
a. Đồng phân:
+ Từ C8H10 trở đi mới có đồng phân về :
+ Vị trí tương đối của các nhóm ankyl xung quanh vòng thơm
+ Cấu tạo mạch cacbon của mạch nhánh
I. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP, CẤU TẠO
b. Danh pháp:
- Tên hệ thống:
Tên nhóm ankyl (tên gốc R) + benzen
* Dạng 1 nhánh
Ví dụ
metylbenzen
etylbenzen
propylbenzen
b. Danh pháp:
- Tên hệ thống:
* Dạng nhiều nhánh
Số chỉ vị trí nhánh + tên nhóm ankyl + benzen
Chú ý:
Đánh số các nguyên tử cacbon của vòng benzen sao cho tổng chỉ số trong tên gọi là nhỏ nhất.
Gọi tên nhánh theo thứ tự chữ cái
Ví dụ cách đánh số:
Cách đánh số nào đúng? Cách đánh số nào sai?
Đúng
Sai
1,2,4-trimetylbenzen
Tên gọi của chất này là gì?
Nếu vòng benzen có 2 nhóm ankyl ở vị trí
+ Vị trí 1,2 – gọi là vị trí ortho (o)
+ Vị trí 1,3 – gọi là kí hiệu meta (m)
+ Vị trí 1,4 – gọi là kí hiệu para (p)
1-etyl- 2-metylbenzen
1 – etyl – 3 - metylbenzen
o-etylmetylbenzen
m-etylmetylbenzen
1
2
1
3
Ví dụ: Gọi tên các chất có CTCT sau :
o - đimetylbenzen
1,3 - đimetylbenzen
m – đimetylbenzen
1,2 - đimetylbenzen
1,4 - đimetylbenzen
p - đimetylbenzen
O
O
m
m
P
BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
I. ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP, CẤU TẠO
1. Dãy đồng đẳng của benzen
2. Đồng phân, danh pháp
3. Cấu tạo
Dạng rỗng
Dạng đặc
Mô hình phân tử benzen

Dựa vào mô hình phân tử benzen. Hãy cho biết:
Benzen có cấu trúc như thế nào?
Sự phân bố nguyên tử C và H ?
- 6 nguyên tử C và 6 nguyên tử H cùng nằm trên một mặt phẳng
- Cấu trúc phẳng, hình lục giác đều
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ.
Các hiđrocacbon thơm đều là chất lỏng hoặc rắn.

Benzen l� ch?t l?ng, khơng m�u, cĩ m�i d?c trung. Khơng tan trong nu?c, nh? hon nu?c, cĩ kh? nang hịa tan nhi?u h?p ch?t h?u co.

- Nhi?t d? sơi c?a c�c hidrocacbon thom tang theo chi?u tang c?a ph�n t? kh?i.
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Ankyl benzen
Tính chất của mạch nhánh ankyl
Tính chất của vòng benzen
III/ Tính chất hoá học
1/ Phản ứng thế.
a) Thế nguyên tử H của vòng benzen.
- Phản ứng với halogen.
+ Br2
+ HBr
Brombenzen
III/ Tính chất hoá học
1/ Phản ứng thế.
a) Thế nguyên tử H của vòng benzen.
- Phản ứng với halogen.
+ Br2, Fe
- HBr
2-bromtoluen
(o-bromtoluen)
4-bromtoluen
(p-bromtoluen)
(41%)
(59%)
Các ankylbenzen ưu tiên nhóm thế gắn vào vòng benzen ở vị trí o,p
(o)
(p)
III/ Tính chất hoá học
1/ Phản ứng thế.
a) Thế nguyên tử H của vòng benzen.
Phản ứng với halogen.
Phản ứng với HNO3

+ HNO3(đ)
+ HO-NO2
Nitrobenzen
+ H2O

HNO3(đ), H2SO4 đặc
- H2O
2-nitrotoluen
(o-nitrotoluen)
4-nitrotoluen
(p-nitrotoluen)
III/ Tính chất hoá học
1/ Phản ứng thế.
a) Thế nguyên tử H của vòng benzen.
Phản ứng với halogen.
Phản ứng với HNO3
Quy tắc thế: Các ankylbezen dễ tham gia phản ứng thế nguyên tử H của vòng bezen hơn benzen và sự thế ưu tiên ở vị trí ortho và para với nhóm ankyl
Câu 1: Ứng với công thức phân tử C8H10 có bao nhiêu đồng phân chứa vòng benzen?
A. 2
B. 3
C. 4
D. 5
CỦNG CỐ:
C
Câu 2: Hợp chất nào sau đây không phải là
đồng đẳng của benzen
A.
C.
D.
B.
C
Câu 3: Gọi tên chất sau đây?
1
2
4
Toluen (hoặc metylbenzen)
Đúng
Câu 4: Cách đánh số sau đúng hay sai?
Câu 5: Chọn đáp án đúng:
Ankylbenzen tham gia phản ứng thế với Brom khi có mặt của chất xúc tác, sẽ ưu tiên thế vào vị trí:
A.     Ortho, meta.
B.     Ortho, para.
C.     Meta, para.
D.    Para.
B
Hướng dẫn học ở nhà
- Viết các đồng phân và gọi tên các hidrocacbon thơm có công thức phân tử C8H10, C9H12?
Xem phần tư liệu trang 161.
Làm các bài tập trong sách bài tập.
Chuẩn bị các nội dung còn lại của bài học( bỏ phần II của B(Naphtalen)).
Chúc các em luôn luôn học tốt !
Cảm ơn sự có mặt của các thầy cô