Bài 35. Benzen và đồng đẳng. Một số hiđrocacbon thơm khác

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY
Hình ảnh sau nói về chất gì?
1
2
3
4
Hút ẩm
B
Câu 1: Để xua đuổi những con vật như gián, muỗi…. trong tủ quần áo thì người ta thường để cái gì vào?
Nước hoa
A
Băng Phiến
C
Thuốc muỗi
D
polime
Câu 2: Vật liệu làm nên kính ô tô, máy bay….là?

Vật liệu compozit
Chất dẻo
Thủy tinh
A
B
D
C
Hóa chất
Câu 3:Khi muốn quần áo hay đồ dùng có những màu đặc sắc chúng ta phải dùng đến chất gì?
Nước màu
Chất tạo nàu

Phẩm nhuộm
A
B
D
C
Thuốc thử
B
Câu 4:Ankan có ứng dụng làm…….. trong một số chất hữu cơ?

Nguyên liệu
A
Nhiên liệu
C
Dung môi
D
Chương VII:
HIDROCACBON THƠM
NGUỒN HIDROCACBON THIÊN NHIÊN
HỆ THỐNG HÓA VỀ HIDROCACBON
ke-ku-le Benzen
Benzen
CHƯƠNG 7: HIĐROCACBON THƠM, NGUỒN HIĐROCACBON THIÊN NHIÊN, HỆ THỐNG HÓA VỀ HIĐROCACBON.
Hiđrocacbon thơm là những hiđrocacbon trong phân tử chứa một hay nhiều vòng benzen.
Ví dụ:



Hidrocacbon thơm là nguồn nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp tổng hợp polime, dược phẩm, phẩm nhuộm
Bài 35
BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG.
MỘT SỐ HIDROCACBON THƠM KHÁC
A.BENZEN VÀ ĐỒNG ĐẲNG
NỘI DUNG BÀI HỌC :
I.Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp
III.Tính chất hóa học
II.Tính chất vật lý
Phản ứng thế
Dãy đồng đẳng của benzen

I.Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp, cấu tạo :
C6H6, ….
C6H6, C7H8, C8H10, C9H12,….
C6H6, C7H8, C8H10... lập thành
dãy đồng đẳng
CTPT chung: CnH2n-6 (n>=6)
2. Đồng phân, danh pháp :
- Từ C8H10 trở lên mới có đồng phân :
+ Đồng phân về vị trí tương đối của
nhóm ankyl xung quanh vòng benzen
+ Đồng phân về cấu tạo mạch cacbon
ở mạch nhánh
a.Đồng phân :
- Hai chất đầu dãy không có đồng phân hidrocacbon thơm.
b.Danh pháp :
*Quy tắc gọi tên :
+Chọn mạch chính : vòng benzen
+Đánh số thứ tự các nhóm thế : tổng số chỉ vị trí nhánh là
nhỏ nhất.
Gọi tên : số chỉ vị trí nhánh + tên nhóm ankyl+benzen
benzen
toluen
p-xilen
o-xilen
m-xilen
benzen
Etyl benzen
Metyl benzen
1,2-đimetylbenzen
1,3-đimetylbenzen
1,4-đimetylbenzen
(o-đimetylbenzen)
(m-đimetylbenzen)
(p-đimetylbenzen)
4-etyl- 1,2- dimetylbenzen
Phiếu học tập số 1
Gọi tên hidrocacbon sau theo danh pháp IUPAC
3. Cấu tạo


Dựa vào mô hình phân tử benzen. Hãy cho biết:
Benzen có cấu trúc như thế nào?
Bộ khung Cacbon trong phân tử benzen có hình gì ?
Vị trí của các nguyên tử C, H trong benzen?
- 6 nguyên tử C và 6 nguyên tử H cùng nằm trên một mặt phẳng
- Cấu trúc phẳng, hình lục giác đều
Hoặc
Làm dung môi hòa tan nhiều chất, có mùi đặc
trưng và độc
Không tan trong nước, tan trong dung môi hữu
cơ, nhẹ hơn nước
Là chất lỏng hoặc chất rắn ở điều kiện thường, nhiệt dộ sôi tăng theo chiều tăng của phân tử khối
II/ Tính chất vật lý
III.Tính chất hoá học :
Dễ tham gia phản ứng thế
Khó tham gia phản ứng cộng
Tính thơm
Vòng benzen
Nhóm ankyl
Có hai trung tâm phản ứng
Vòng benzen
Nhóm ankyl
Ankyl benzen
THẢO LUẬN NHÓM
Nhóm 1:
1. Benzen phản ứng với brom ở điều kiện nào? Nêu hiện tượng và viết PTPƯ?
2. Toluen phản ứng với brom ở điều kiện nào? Sản phẩm tạo ra là gì?
Nhóm 2,3:
Benzen và toluen có phản ứng với dd HNO3 không? Nêu hiện tượng và viết PTPƯ. Sản phẩm tạo ra từ toluen có tương tự như phản ứng với brom không?
Nhóm 4:
Để thu được sản phẩm thế ở mạch nhánh tương tự các ankan khi cho toluen phản ứng với brom cần điều kiện gì? Viết phương trình phản ứng.
Benzen phản ứng với Brom.
Rót hỗn hợp vào
cốc nước lạnh
H2SO4 đ
HNO3 đ
C6H6
Lắc mạnh hỗn hợp
từ 5 – 7 phút
Chất lỏng màu vàng
lắng xuống
C6H5NO2
- Phản ứng với axit nitric
Phản ứng thế
- Phản ứng với halogen:
+ Br2
Fe
Brombenzen
+ HBr
a. Thế nguyên tử hiđro của vòng bezen:
+ Benzen chỉ phản ứng với brom khan khi có xúc tác Fe.
+Br2
Bột Fe
2- bromtoluen
(o – bromtoluen)
4- bromtoluen
(p – bromtoluen)
ortho
para
+ Ankyl benzen phản ứng với Br2(bột Fe) thì sản phẩm thế chủ yếu ở vị trí para và orto so với nhóm ankyl.
nitrobenzen
2-nitrotoluen
4-nitrotoluen
(58%)
(42%)



Quy tắc thế: các ankylbenzen dễ tham gia phản
ứng thế nguyên tử H của vòng benzen hơn benzen
và sự thế ưu tiên ở vị trí ortho và para so với nhóm
ankyl.
+ Br2
+ HBr
Br-Br
Benzylbromua
Nếu không dùng Fe mà chiếu sáng thì Br thế cho H ở nhánh
b) Thế nguyên tử hidro của mạch nhánh
Lưu ý :
Câu 3
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Câu1
Câu 2
Câu 4
Câu 1
Phát biêủ nào sau đây không đúng :
A
C
B
D
Trong phản ứng thế hidro vào vòng benzen, các ankylbenzen sẽ ưu tiên thế hidro ở vị trí ortho, meta so với nhóm ankyl
Trong phản ứng thế hidro vào vòng benzen, các ankylbenzen sẽ ưu tiên thế hidro ở vị trí ortho, para so với nhóm ankyl
Phân tử benzen có cấu trúc phẳng và có hình lục giác đều .
Tất cả các nguyên tử trong phân tử benzen đều cùng nằm trên một mặt phẳng
Câu 2
Số đồng phân của hidrocacbon thơm có công thức phân tử C8H10 là:
A
C
B
D
4
7
5
6
Câu 3
Gọi tên Hidrocacbon có công thức sau:
Câu 4
Toluen tác dụng với dung dịch brom, xúc tác bột sắt tạo mấy sản phẩm?
A
C
B
D
2
3
4
1
VẬN DỤNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
Viết đồng phân C9H10 và gọi tên các đồng phân đó
Tìm hiểu ứng dụng của benzen đối với công nghiệp như thế nào? Nguồn cung cấp benzen từ đâu

CẢM ƠN THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP