Bài 34. Sự phát sinh loài người

SỰ PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI
BÀI 34
**Nội dung:
I. SỰ PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI
1. Bằng chứng về nguồn gốc động vật của loài người
2. Các dạng vượn người hóa thạch và quá trình phát sinh loài người
a. Quá trình phát sinh loài người
b. Địa điểm phát sinh loài người

II. NGƯỜI HIỆN ĐẠI VÀ TIẾN HÓA VĂN HÓA
I. SỰ PHÁT SINH LOÀI NGƯỜI
1. Bằng chứng về nguồn gốc động vật của loài người

Bằng chứng giải phẫu so sánh
Bộ xương gồm những phần tương tự nhau:
X đầu, x thân, x chi
Kể tên các hệ cơ quan có ở cả người và thú?
Sự sắp xếp các nội quan giống nhau
Người có cơ quan thoái hoá:
Nếp thịt nhỏ ở khoé mắt.
Ruột thừa.
Mấu tai
Bằng chứng cơ quan thoái hóa
-Băng chứng phôi sinh học
+Khe mang
(phôi 18-20 ngày)
+Đuôi dài
(phôi 2 tháng)
+Lớp lông mịn
(tháng thứ 6)
Mức độ giống nhau về ADN và Prôtêin giữa Người và các loài thuộc bộ Khỉ
Dựa trên mức độ tương đồng về nhiều đặc điểm =====> cây phát sinh chủng loại loài người

20 t năm
30 t năm
10 t năm
0
Khỉ
Vượn Gibbon
Đười ươi
Gorila
Tinh tinh
?
Khỉ Rhesut
Vượn Gibbon
Galago
Khỉ Capuchin
Khỉ Vervet
Những bằng chứng trên có ý nghĩa gì trong việc xác định mối quan hệ họ hàng giữa loài người và những loài khác?
Từ những bằng chứng hình thái, giải phẫu và sinh lý --> vẽ được cây chủng loại phát sinh loài người
chỉ ra các đặc điểm nào của loài người được hình thành trước trong quá trình tiến hóa hay mới xuất hiện
chứng minh rằng người có nguồn gốc từ động vật có xương sống và đặc biệt gần gũi với các loài linh trưởng .
2. Các dạng vượn người hóa thạch và quá trình phát sinh loài người
Loài người hiện đại, chính là chúng ta ngày nay có nguồn gốc từ đâu và họ hàng của chúng ta là những loài nào? Điều đó được khái quát ở phần 2.
Phần này chúng ta sẽ nghiên cứu 2 nội dung:
-  quá trình phát sinh loài người
- địa điểm phát sinh loài người
a. Quá trình phát sinh loài người
Các loài vượn người ngày nay
Tinh tinh
gôrila
Vượn
Đười ươi
Tinh tinh
Người
Cấu tạo giải phẫu
Bộ NST của người (H) và của tinh tinh (C)


a. Quá trình phát sinh loài người
- Người và các loài vượn người ngày nay tách nhau ra cách đây khoảng 5-7 triêu năm và tiến hóa theo 2 hướng khác nhau.
- Một hướng tiến hóa thành chi Homo với loài đầu tiên là Homo habilis (người khéo léo): bộ não khá phát triển, biết sử dụng công cụ đá
- Từ H. habilis tiến hóa thành nhiều loài khác trong đó có H.rectus (người đứng thẳng) tồn tai lâu nhất
- Từ H. erectus hình thành nên một số loài nhưng đến nay chỉ còn người hiện đại H. sapiens tồn tại và phát triển trong 8 loài của chi Homo
HOMO HABILIS
HOMO ERECTUS
HOMO SAPIENS
Quan sát hình ảnh hộp sọ và nhận xét sự thay đổi thể tích hộp sọ của các loài?
HOMO ERECTUS
HOMO HABILIS
HOMO SAPIENS
b. Địa điểm phát sinh loài người
Nhiều quan điểm ủng hộ Châu Phi là cái nôi đầu tiên cho quá trình phát sinh loài người.
Có nhiều giả thiết khác nhau về địa điểm phát sinh loài người, trong SGK đã đề cấp đến hai giả thiết phổ biến nhất.

Loài người hiên đại có những đặc điểm nổi trội
--> Não phát triển
--> dáng đứng thẳng –---> thanh quản ---->tiếng nói
--> tay ngày càng linh hoạt---> chế tạo công cụ
--> ngày càng sử dụng các công cụ phức tạp
Con người có được khả năng tiến hóa văn hóa
Nhân tố xã hội : lao động, tiếng nói, chữ viết
chi phối mạnh mẽ quá trình hình loài người hiện nay(?)
II. TIẾN HÓA VĂN HÓA:

Tiến hóa văn hóa đã tạo cho con người có những điểm gì khác hẳn với động vật ?
Ít phụ thuộc vào thiên nhiên
Kích thước cơ thể lớn hơn
Tuổi thọ cao hơn
Trở thành loài thống trị tự nhiên
Có ảnh hưởng đến sự tiến hóa các loài khác (?)
Có khả năng điều chỉnh hướng tiến hóa của chính mình
 làng mạc, đô thị: đó là tiến hóa văn hóa. Vậy tiến hóa văn hóa là sản phẩm của tiến hóa sinh học
- Nhờ có tiến hóa văn hóa mà con người đã nhanh chóng trở thành loài thống trị trong tự nhiên, có ảnh hưởng rất lớn đến sự tiến hóa của loài khác.
** Củng cố:

** Dặn dò :
- Chuẩn bị câu hỏi và bài tập SGK, đọc trước bài mới
- Học bài cũ
- Xem lại phần sinh thái học đã học ở cấp THCS