Bài 34. Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình

CÂU HỎI: Nêu các đặc điểm về tương tác phân tử, chuyển động phân tử của thể rắn?
NHẮC LẠI KIẾN THỨC
TRẢ LỜI:
-Các phân tử ở gần nhau ( khoảng cách giữa các phân tử chỉ vào cỡ kích thước của chúng )(10-10 m)
Lực tương tác giữa các phân tử chất rắn rất mạnh
Phân tử ở các vị trí xác định và chỉ có thể dao động xung quanh các vị trí cân bằng xác định.
Có thể tích và hình dạng xác định.
Chương VII:
CHẤT RẮN VÀ CHẤT LỎNG.
SỰ CHUYỂN THỂ
Bài 34:
CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể:
Quan sát và nêu đặc điểm về dạng hình học?
Thạch anh
Muối
Có dạng hình học xác định
Có cấu trúc tinh thể

I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể:
Cấu trúc tinh thể kim cương
Cấu trúc tinh thể muối ăn
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể:
Cấu trúc tinh thể thạch anh(SiO2)
Cấu trúc tinh thể than chì
Cấu trúc tinh thể kim cương
Cấu trúc tinh thể muối ăn
Cấu trúc tinh thể thạch anh(SiO2)
Cấu trúc tinh thể than chì
Hãy nhận xét
cấu trúc các tinh
thể này
có điểm
nào giống
nhau?
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể:
- Định nghĩa cấu trúc tinh thể:
+ Là cấu trúc tạo bởi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt với nhau bằng những lực tương tác
+ Các hạt sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định  mạng tinh thể
+ Mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh VTCB
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể  chất rắn kết tinh
Cấu trúc tinh thể muối ăn
Tinh thể muối (NaCl)
Tinh thể thạch anh,
là một dạng của oxit silic(SiO2)
Hình ảnh tinh thể của một số chất:
Tinh thể kim
cương
Tinh thể than chì(graphit)
Hình ảnh tinh thể của một số chất:
Tinh thể Gallium có màu sáng bạc
Hình ảnh tinh thể của một số chất:
Tinh thể Borax (hàn the),
có công thức Na2B4O7·10H2O hay Na2[B4O5(OH)4]·8H2O
Hình ảnh tinh thể của một số chất:
Tinh thể đường thẻ, đường phèn
Tinh thể đường mía.
Hình ảnh tinh thể của một số chất:
Lưu huỳnh
Hình ảnh tinh thể của một số chất:
Tinh thể vàng
Hình ảnh tinh thể của một số chất:
Ngọc topaz (Al2SiO4(F,OH)2), có cấu trúc tinh thể hệ thoi trực giao, là một loại đá quý có màu vàng, trong suốt
Hình ảnh tinh thể của một số chất:
Quan sát cấu trúc tinh thể kim cương và than chì?
I. Chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh:
Kim cương
Than chì
Điểm giống và khác nhau nhau của chúng là gì?
TL: Cùng nguyên tử C, khác nhau về cấu trúc tinh thể
I. Chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh:
Kim cương
Than chì
T/c vật lý của kim cương và than chì là gì?
T/c: rất cứng, có tính không dẫn điện.
T/c:khá mềm và có tính dẫn điện.
T/c vật lý của kim cương và than chì là gì?
18
Ví dụ: Ở áp suất chuẩn 1atm:
+ Nước đá nóng chảy ở 00C
+ Thiếc nóng chảy ở 2320C
+ Sắt nóng chảy ở 15300C

=>Từ đó rút ra nhận xét gì?
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh:
I. Chất rắn kết tinh
Thảo luận : so sánh chất đơn tinh thể với chất đa tinh thể ?
+ Cấu tạo chỉ từ 1 tinh thể (muối, thạch anh, kim cương,…)

+ Có tính dị hướng: t/c vật lý không giống nhau theo các hướng khác nhau
+ Cấu tạo từ vô số các tinh thể rất nhỏ liên kết hỗn độn với nhau (kim loại và hợp kim)
+ Có tính đẳng hướng: t/c vật lý giống nhau theo mọi hướng
Chất đơn tinh thể
Chất đa tinh thể
I. Chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh:
Cấu trúc của vài chất rắn đơn tinh thể:
Muối (NaCl)
Kim cương
Thạch anh(SiO2)
Gemani
Cấu trúc của các đơn tinh thể Ge và Si:
Silic
Cấu trúc của kẽm
Cấu trúc kim loại
Cấu trúc của sắt
Cấu trúc của vàng
Cấu trúc chất đa tinh thể:
3. Ứng dụng của chất rắn kết tinh:
I. Chất rắn kết tinh
Nêu 1 số ứng dụng của chất rắn đơn tinh thể?
Kim cương dùng
làm đồ trang sức
Mũi khoan bằng kim cương
Dao cắt kính bằng kim cương
II. Chất rắn vô định hình
Nhựa thông
Hắc ín
Thủy tinh
Cho biết tính chất của chất rắn vô định hình?
Nêu các ứng dụng của chất rắn vô định hình?
Quan sát và cho biết cấu trúc tinh thể của các chất ở hình trên?
II-CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH:
Một số chất như lưu huỳnh, đường … có thể là chất rắn kết tinh , có thể là chất rắn vô định hình
Ví dụ:
Dạng tinh thể thứ ba của cacbon gọi là fulơren: cấu trúc giống như
quả bóng tròn:
Dạng tinh thể thứ tư của cacbon: ống nanô cacbon(đường kính vài
nanômét), chiều dài cỡ micrômét
C60
C70
Các tinh thể mới phát hiện:
Graphene: Tấm carbon siêu mỏng (dày 1 nguyên tử) trông như một sợi dây phân tử nhỏ.
Hệ thống hóa kiến thức
Chất rắn
Chất rắn kết tinh
Chất rắn vô định hình
- Có cấu trúc tinh thể - Có nhiệt độ nóng chảy xác định
- Không có cấu trúc tinh thể - Không có nhiệt độ nóng chảy xác định
Chất rắn đơn tinh thể
Chất rắn đa tinh thể
Có tính dị hướng
Có tính đẳng hướng
Có tính đẳng hướng
Bài tập Củng cố:
Câu 1: Phân loại chất rắn theo cách nào dưới đây là đúng?

A. Chất rắn tinh thể và chất rắn vô định hình
B. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình
C. Chất rắn đa tinh thể và chất rắn vô định hình
D. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể
Củng cố:
Câu 2: Tinh thể chất rắn được cấu tạo nên bởi các loại vật chất nào?
A. iôn
B. Nguyên tử
C. Phân tử
D. Các hạt A, B, C.
Học bài và trả lời câu hỏi: 1,2,3,7,8(SGK/186)
Bài mới: chuẩn bị bài 35: “Biến dạng cơ của vật rắn”
Dặn dò: