Bài 34. Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình

Giáo viên hướng dẫn: Trịnh Thị Nhung
Giáo sinh thực tập: Nguyễn Thị Minh
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG THPT SÔNG CÔNG
VẬT LÝ 10
BAN CƠ BẢN
ÔN TẬP KIẾN THỨC
Trả lời: Ở thể rắn, các phân tử ở gần nhau ( khoảng cách giữa các phân tử chỉ vào cỡ kích thước của chúng ). Lực tương tác giữa các phân tử chất rắn rất mạnh nên giữ được các phân tử này ở các vị trí xác định và làm cho chúng chỉ có thể dao động xung quanh các vị trí cân bằng xác định.
Câu hỏi: Nêu các đặc điểm về tương tác phân tử, chuyển động phân tử của thể rắn?
CHƯƠNG VII
CHẤT RẮN VÀ CHẤT LỎNG
SỰ CHUYỂN THỂ
BÀI 34
CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG
I. Chất rắn kết tinh


1. Cấu trúc tinh thể
Hạt muối ăn
 Kết cấu rắn có dạng hình học xác định của muối ăn được gọi là cấu trúc dạng tinh thể.
Quan sát hạt muối ăn tinh khiết và nêu nhận xét về hình dạng của nó? Nếu đập hạt muối thành nhiều mảnh nhỏ khác nhau thì chúng có hình dạng như thế nào?


I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG
I. Chất rắn kết tinh


1. Cấu trúc tinh thể


I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể
Ví dụ: Đá thạch anh
Đá thạch anh có dạng khối lăng trụ sáu mặt, hai đầu là hình chóp
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
Tinh thể có cấu trúc như thế nào?
*Quan sát và phân tích cấu trúc tinh thể của muối ăn
 Tinh thể của một chất được hình thành trong quá trình đông đặc của chất đó.
NỘI DUNG



I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
Quan sát và mô tả mạng tinh thể Kim cương và Than chì? Nhận xét gì về cấu trúc tinh thể và tính chất vật lý của 2 chất này?
* Kim cương
Than chì
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
-Cấu tạo từ cùng một loại hạt. Nhưng cấu trúc tinh thể khác nhau thì tính chất vật lí khác nhau.
-Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở áp suất cho trước.

-Được cấu tạo từ một tinh thể.
-Có tính dị hướng.
-ví dụ: muối, thạch anh, kim cương…
-Được cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ, liên kết hỗn độn với nhau.
-Có tính đẳng hướng
-Ví dụ: sắt, đồng, hợp kim.
Đơn tinh thể
Đa tinh thể
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



Tại sao chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng, còn chất rắn đa tinh thể lại có tính đẳng hướng?
- Chất rắn đa tinh thể được cấu tạo bởi vô số các tinh thể nhỏ sắp xếp hỗn độn nên tính dị hướng của mỗi tinh thể nhỏ được bù trừ trong toàn khối chất ,vì thế chất rắn đa tinh thể không có tính dị hướng như chất rắn đơn tinh thể.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
Nêu một số ứng dụng của chất rắn đơn tinh thể và đa tinh thể?
- Linh kiện bán dẫn:
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
- Kim cương dùng làm mũi khoan, dao cắt kính
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
- Kim cương dùng làm đồ trang sức
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
- Kim loại, hợp kim trong máy xây dựng:
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
II.Chất rắn vô định hình.
II. Chất rắn vô định hình:
Thế nào là chất rắn vô định hình? Cho ví dụ?
- Định nghĩa: Chất rắn vô định hình là các chất không có cấu trúc tinh thể và do đó không có dạng hình học xác định.
- Tính chất: Chất rắn vô định hình có tính đẳng hướng và không có nhiệt độ nóng chảy (hoặc đông đặc) xác định.
- Ứng dụng: Thủy tinh, các loại nhựa, cao su… dùng trong các ngành công nghệ.
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
II.Chất rắn vô định hình.
- Ứng dụng của cao su: Lốp xe, đệm…
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
II.Chất rắn vô định hình.
Ứng dụng củ lưu huỳnh: Pháo hoa
Ứngng dụng của thủy tinh
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
CHẤT RẮN
Chất rắn vô định hình
Chất rắn kết tinh
Có cấu trúc tinh thể.
Có nhiệt độ nóng chảy xác định.
Chất rắn đơn tinh thể
Chất rắn đa tinh thể
Có tính dị hướng
Có tính đẳng hướng
Có tính đẳng hướng
Không có cấu trúc tinh thể.
Không có nhiệt độ nóng chảy xác định.
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
II.Chất rắn vô định hình.
Củng cố
Câu 1. Phân loại chất rắn theo cách nào dưới đây là đúng:
A. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn vô định hình
C. Chất rắn đa tinh thể và chất rắn vô định hình
D. Chất rắn đa tinh thể và chất rắn đơn tinh thể
B. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH



Củng cố
Câu 2. Đặc tính nào dưới đây là của chất rắn đơn tinh thể?
A. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định
C. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định
D. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định
B. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH



Củng cố
Câu 3. Đặc tính nào dưới đây là của chất rắn đa tinh thể?
A. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định
C. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định
D. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định
B. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH



Củng cố
Câu 4. Đặc tính nào dưới đây là của chất rắn vô định hình?
A. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định
C. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định
D. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định
B. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
Yêu cầu C3: Chất vô định hình có tính dị hướng không? Có nhiệt độ nóng chảy xác định không? Tại sao?

Trả lời:
- Chất rắn vô định hình không có tính dị hướng vì không có cấu trúc tinh thể nên tính chất vật lí theo mọi hướng đều như nhau.
- Chất rắn vô định hình không có nhiệt độ nóng chảy xác định.
Bài học hôm nay đến đây là kết thúc.
Xin chân thành cảm ơn!
CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
NỘI DUNG



3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
I. Chất rắn kết tinh
1. Cấu trúc tinh thể

2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
II.Chất rắn vô định hình.
Nhựa thông
Nhựa đường