Bài 34. Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG BÁC ÁI
GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ HẰNG
CHƯƠNG VII
CHẤT RẮN VÀ CHẤT LỎNG
SỰ CHUYỂN THỂ
TIẾT 58: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
1. Cấu trúc tinh thể
Quan sát hạt muối ăn tinh khiết và nêu nhận xét về hình dạng của nó? Nếu đập hạt muối thành nhiều mảnh nhỏ khác nhau thì chúng có hình dạng như thế nào?
- Các hạt muối ăn có dạng khối lập phương hoặc khối hình hộp.Các mảnh nhỏ có kích thước khác nhau cũng có dạng khối lập phương hoặc khối hình hộp.
Bài 34 CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH

1. Cấu trúc tinh thể
I.CHẤT RẮN KẾT TINH













Đá thạch anh có dạng khối lăng trụ sáu mặt, hai đầu là hình chóp…

Muối ăn và đá thạch anh có dạng hình học xác định vì chúng có cấu trúc tinh thể.
Ví dụ: ĐáThạch anh
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
,
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
1. Cấu trúc tinh thể
*Quan sát và phân tích cấu trúc tinh thể của muối ăn:
Na+
Cl-
 Tinh thể Muối ăn có dạng hình lập phương được cấu trúc bởi các ion Cl- và Na+ . Mỗi ion luôn dao động nhiệt quanh một vị trí cân bằng trùng với mỗi đỉnh của khối lập phương.
- Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tạo bởi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó.
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
1. Cấu trúc tinh thể
- Câu trúc tinh thể hay tinh thể được cấu trúc bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học khômg gian xác định, gọi là mạng tinh thể trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó.
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh
 Các tinh thể của cùng một chất thì có chung một dạng hình học nhưng có thể có kích thước khác nhau phụ thuộc vào quá trình hình thành tinh thể diễn biến nhanh hay chậm, tốc độ kết tinh càng nhỏ tinh thể càng có kích thước lớn.
 Tinh thể của một chất được hình thành trong quá trình đông đặc của chất đó.
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
1. Cấu trúc tinh thể
- Câu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tao bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định, goi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó.
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
Quan sát và mô tả mạng tinh thể Kim cương và Than chì?
* Kim cương ( C )


1530 0C
Than chì ( C)
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy..) của chúng cũng rất khác nhau.
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước
Xét nhiệt độ nóng chảy của các chất sau
ở p =1atm - nước đá nóng chảy ở
00C
- Thiếc nóng chảy ở

232 0C
- sắt nóng chảy ở
Tính chất vật lí khác nhau
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể.
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
1. Cấu trúc tinh thể
- Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó.
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể.
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy..) của chúng cũng rất khác nhau.
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước
Chất đơn tinh thể

- chất đa tinh thể: có tính đẳng hướng( tức là tính chất vật lí của nó đều giống nhau theo mọi hướng trong tinh thể).
- ví dụ: muối, thạch anh, kim cương
- chất đơn tinh thể: có tính dị hướng( tức là các tính chất vật lí của nó không giống nhau theo các hướng khác nhau trong tinh thể).
Chất đa tinh thể
- ví dụ : như các kim loại sắt, đồng…
- là chất được cấu tạo chỉ từ một tinh thể duy nhất, tức là tất cả các hạt được sắp xếp trong cùng một mạng tinh thể chung.
- là chất được cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ liên kết hỗn độn với nhau
C 2: Tại sao chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng, còn chất rắn đa tinh thể lại có tính đẳng hướng ?
Cấu trúc của vài chất rắn đơn tinh thể:
Muối (NaCl)
Kim cương
Thạch anh(SiO2)
Cấu trúc tinh thể kẽm
Cấu trúc tinh thể sắt
Cấu trúc tinh thể vàng
Cấu trúc chất đa tinh thể:
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
1. Cấu trúc tinh thể
- Cấu truc tinh thể hay tinh thểl à cấu trúc bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó.
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
? Hãy cho biết một số ứng dụng của chất rắn kết tinh
Các chất đơn tinh thể silic (Si) và gemani(Ge) được dùng làm linh kiện bán dẫn
Kim cương dùng làm mũi khoan, dao cắt kính,làm đồ trang sức..
Các loại kim loại dùng trong các ngành công nghệ như xây dựng, chế tạo máy……
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy…) của chúng cũng khác nhau.
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể.
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
1. Cấu trúc tinh thể
- Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tạo bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó.
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể.
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy…) của chúng cũng khác nhau.
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy…) của chúng cũng khác nhau.
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy…) của chúng cũng khác nhau.
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước
Kim cương, vàng dùng
làm đồ trang sức
Tinh thể Telua trắng bạc,
có ánh kim, giòn, là chất bán dẫn
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH. CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I.CHẤT RẮN KẾT TINH
1. Cấu trúc tinh thể
- Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tạo bỡi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) liên kết chặt chẽ với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định,gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó.
- Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh
2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh
- Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể hoặc đa tinh thể.
- Các chất rắn có cấu tạo cùng một loại hạt nhưng cấu trúc mạng tinh thể khác nhau thì tính chất vật lý (dẫn điện, nhiệt nóng chảy…) của chúng cũng khác nhau.
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh.
II.CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
Thế nào là chất rắn vô định hình? Cho ví dụ?
-Chất rắn vô định hình là những chất rắn không có cấu trúc tinh thể.
Ví dụ: thủy tinh, nhựa đường, polime…
C 3: Chất vô định hình có tính dị hướng không? Có nhiệt độ nóng chảy xác định không?vì sao?
-Chất rắn vô định hình có tính đẳng hướng
- Chất rắn vô định hình không có nhiệt độ nóng chảy xác định.
Nêu một số ứng dụng của chất rắn vô định hình?
- Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với một cấu trúc tinh thể) có một nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước
Chú ý: một số chất rắn có thể tồn tại ở dạng tinh thể hoặc vô định hình tuỳ theo điều kiện làm rắn.ví dụ: lưu huỳnh, đường …
Củng cố
Câu1:Đặc tính nào dưới đây là của chất rắn đa tinh thể?
CỦNG CỐ
Trong trường hợp nào dưới đây thì chuyển động nhiệt của các hạt cấu tạo chất là dao động xung quanh vị trí cân bằng xác định.
Trong tinh thể kim cương
Trong thuỷ tinh rắn
Trong thuỷ ngân lỏng
Trong hơi nước
ĐÚNG
SAI
SAI
SAI
Câu 2:
SGK trang 187
4.
B
5.
C
6.
D
BUỔI HỌC KẾT THÚC
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ