Bài 34. Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình

chào mừng quý thầy cô và các em đến tham gia buổi học hôm nay!
G sh: Nguyễn xuân phương
Chương VII:
CHẤT RẮN VÀ CHẤT LỎNG
SỰ CHUYỂN THỂ
Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình
Biến dạng cơ của vật rắn
Sự nở vì nhiệt của vật rắn
Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng
Sự chuyển thể của các chất
Độ ẩm của không khí
Bài 34:
CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I. Chất rắn kết tinh
Các tinh thể
có hình dạng
như thế nào?
Tinh thể mỗi chất có hình dạng hình học tự nhiên xác định
Cl-

Na+
I. Ch?t r?n k?t tinh
1. C?u trỳc tinh th?
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
Chất rắn kết tinh là chất rắn có dạng hình học xác định.
Cấu tạo từ đâu?
Do đâu chúng liên kết được với nhau?
Trật tự sắp xếp như thế nào?
Các hạt dao động ra sao?
Cấu tạo từ các ion Na+ và Cl-
Liên kết nhau nhờ lực tương tác
Sắp xếp theo trật tự không gian xác định
Dao động quanh vị trí cân bằng
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH

Ch?t r?n k?t tinh
1.C?u trỳc tinh th?
L� c?u trỳc t?o b?i cỏc h?t (nguyờn t?, phõn t?, ion) liờn k?t ch?t v?i nhau b?ng nh?ng l?c tuong tỏc v� s?p x?p theo m?t tr?t t? hỡnh h?c khụng gian xỏc d?nh g?i l� m?ng tinh th?, trong dú m?i h?t luụn dao d?ng nhi?t quanh v? trớ cõn b?ng c?a nú.
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
Chất rắn có cấu trúc
tinh thể gọi là gì?
- Chất rắn có cấu trúc
tinh thể gọi là chất rắn kết tinh
(chất rắn tinh thể)
Kích thước tinh thể của một chất tuỳ thuộc
quá trình hình thành tinh thể diễn biến nhanh
hay chậm (tốc độ kết tinh càng nhỏ,
tinh thể có kích thước càng lớn).
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
C1: Tinh thể của một
chất được hình thành
trong quá trình nóng chảy
hay đông đặc của chất đó?
Hình thành trong quá trình đông đặc.
Vì quá trình đông đặc chất rắn mới có hình
dạng xác đinh, khi đó chất rắn mới có
cấu trúc tinh thể
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH

Ch?t r?n k?t tinh
1.C?u trỳc tinh th?
2. Cỏc d?c tớnh c?a ch?t r?n k?t tinh


Chúng cấu tạo từ nguyên tử gì?
Cấu trúc tinh thể của chúng có giống nhau không?
Tính chất vật lý như thế nào?
?
Cacbon
Không giống nhau
Khác nhau
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH

2. Cỏc d?c tớnh c?a ch?t r?n k?t tinh
- Cỏc ch?t r?n k?t tinh c?u t?o t? cựng m?t lo?i h?t nhung cú c?u trỳc tinh th? khỏc nhau thỡ tớnh ch?t v?t lớ cung khỏc nhau.
Bảng nhiệt độ nóng chảy của một số chất
Quan sát bảng,
em có nhận
xét gì?
Ở mỗi áp suất cho trước, mỗi chất rắn
kết tinh có nhiệt độ nóng chảy xác định
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH

2. Cỏc d?c tớnh c?a ch?t r?n k?t tinh
Cỏc ch?t r?n k?t tinh c?u t?o t? cựng m?t lo?i h?t nhung cú c?u trỳc tinh th? khỏc nhau thỡ tớnh ch?t v?t lớ cung khỏc nhau.
? m?i ỏp su?t cho tru?c, m?i ch?t r?n k?t tinh cú m?t nhi?t d? núng ch?y xỏc d?nh khụng d?i.
Ch?t r?n k?t tinh cú th? l� don tinh th? ho?c da tinh th?


Hãy so sánh cấu tạo,
đặc điểm của chất rắn
đơn tinh thể và chất rắn
đa tinh thể. Cho ví dụ?
Các tính chất vật lí (độ bền, độ nở dài…) không giống nhau theo các hướng khác nhau
các tính chất vật lí (độ bền, độ nở dài…) giống nhau theo các hướng khác nhau
C2: Tại sao chất rắn đơn tinh thể
có tính dị hướng còn chất rắn
đa tinh thể có tính đẳng hướng?
Chất rắn đơn tinh thể cấu tạo từ 1 tinh thể sắp xếp thành một mạng tinh thể, sắp xếp theo các hướng khác nhau nên tính chất vật lí cũng theo hướng khác nhau=> dị hướng
Chất rắn đa tinh thể được cấu tạo bởi vô số các tinh thể nhỏ sắp xếp hỗn độn nên tính dị hướng của mỗi tinh thể nhỏ được bù trừ trong toàn khối chất vì thế chất rắn đa tinh thể không có tính dị hướng như chất rắn đơn tinh thể.
M?t s? don tinh th? nhu Si, Ge. du?c dựng l�m cỏc linh ki?n bỏn d?n: Trandito, Di?t.
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh
Kim cương rất cứng, quí và đẹp nên được dùng làm đồ trang sức mũi khoan, dao cắt kính, đá mài, ….
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh
- Kim loại và hợp kim được dùng phổ biến trong các ngành công nghiệp khác nhau như luyện kim, chế tạo máy, xây dựng, điện và điện tử, sản xuất đồ gia dụng….
- Một số chất rắn kết tinh được dùng làm vật liệu nanô trong công nghệ nanô.
- Vật liệu nanô thể hiện ưu điểm vượt trội: các tính chất cơ, điện, từ, quang, tính siêu dẫn…đều có kích thước tới hạn từ 1 – 1000 nm được ứng dụng rộng rãi trong các nghành điện tử, cơ khí, y sinh học, quân sự, đồ gia dụng…
W
3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
II. Chất rắn vô định hình
Chất rắn vô định hình là chất rắn không có cấu trúc tinh thể. Do đó không có dạng hình học xác định.
C3: Chất rắn vô định hình
có tính dị hướng không?
Có nhiệt độ nóng chảy xác định không?
Tại sao?
- Chất rắn vô định hình không có tính dị hướng vì không có cấu trúc tinh thể nên tính chất vật lí theo mọi hướng đều như nhau. - Chất rắn vô định hình không có nhiệt độ nóng chảy xác định, khi bị đun nóng chúng mềm dần và chuyển sang thể lỏng
Bài 34: CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
II. Chất rắn vô định hình
Chất rắn vô định hình là chất rắn không có cấu trúc tinh thể. Do đó không có dạng hình học xác định.
Ví dụ: lưu huỳnh, nhựa đường, thủy tinh....
- Chất rắn vô định hình có tính đẳng hướng và không có nhiệt độ nóng chảy xác định, khi bị đun nóng chúng mềm dần và chuyển sang thể lỏng.
- Một số chất rắn như đường, lưu huỳnh có thể tồn tại ở dạng tinh thể hoặc vô định hình.
- Chất rắn vô định hình có nhiều ưu điểm như dễ tạo hình, không bị gỉ, không bị ăn mòn, giá thành rẻ… nên được dùng trong nhiều ngành công nghệ khác nhau.
Chất rắn vô định hình có những ứng dụng nào?
=>Dựa vào tính chất của chất rắn vô định hình dùng để sản xuất thủy tinh, nhựa, cao su,...
Tóm tắt bài học:
Chất rắn
Chất rắn vô định hình
Chất rắn đơn tinh thể
Có tính dị hướng
Chất rắn đa tinh thể
Có tính đẳng hướng
Có cấu trúc tinh thể
Có nhiệt độ nóng chảy xác định
-Không có cấu trúc tinh thể
-Không có nhiệt độ nóng chảy xác định
Có tính đẳng hướng
Chất rắn kết tinh
Củng cố kiến thức

Câu 1:Phân loại chất rắn theo cách nào dưới đây là đúng.
A. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn vô định hình
B. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình
C. Chất rắn đa tinh thể và chất rắn vô định hình
D. Chất rắn đa tinh thể và chất rắn đơn tinh thể
Câu 2:Vật rắn nào sau đây là vật rắn vô định hình:
Băng phiến
Thủy tinh
Kim loại
Hợp kim Fe-Si
Củng cố kiến thức
Câu 3:Chất rắn kết tinh có không đặc điểm nào sau đây?
A.Dị hướng
B.Đẳng hướng
C. Không có hình dạng xác định
D.nóng chảy ở nhiệt độ xác định
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT !!!