Bài 34. Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình

Chào mừng quý thầy cô tới dự giờ với lớp
0155 0157
Tiết 59 CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I/- CHẤT RẮN KẾT TINH :
Quan sát các hình ảnh …. sau !
Sở dĩ các chất rắn trên có dạng hình học như vậy vì chúng có cấu trúc tinh thể .Vậy cấu trúc tinh thể là gì ??
0158 0201
Tiết 59 CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I/- CHẤT RẮN KẾT TINH :
1/- Cấu trúc tinh thể
Cấu trúc tinh thể hay tinh thể là cấu trúc tạo bởi các hạt ( nguyên tử , phân tử , ion ) liên kết chặt với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định gọi là mạng tinh thể , trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó . Chất rắn có cấu trúc tinh thể được gọi là chất rắn kết tinh
Tinh thể NaCl
Na+
Cl-
Kích thước tinh thể có thể thay đổi từ vài centimet đến cỡ phần mười nanomet (1 nm =10-9 m) . Tốc độ kết tinh càng nhỏ thì tinh thể càng lớn !
Lệnh C1 : Tinh thể của một chất được hình thành trong qua trình nóng chảy hay đông đặc của chất đó ?
Trả lời C1 : Tinh thể hình thành trong quá trình đông đặc của chất ấy !
0201 0206
Tiết 59 CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I/- CHẤT RẮN KẾT TINH :
1/- Cấu trúc tinh thể
2/-Các đặc tính của chất rắn kết tinh :
a/- Các chất rắn kết tinh được cấu tạo từ cùng một loại hạt , nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì tính chất vật lý của chúng cũng rất khác nhau .
Cấu trúc tinh thể của kim cương
Cấu trúc tinh thể của than chì
Ví dụ : Kim cương và than chì là các chất rắn được cấu tạo từ các nguyên tử cacbon , nhưng do cấu trúc tinh thể khác nhau nên tính chất của chúng khác nhau :
Kim cương cứng và không dẫn điện
Than chì mềm và dẫn điện !
b/- Mỗi chất rắn kết tinh ( ứng với một cấu trúc tinh thể ) có nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi với mỗi áp suất cho trước .
Ví dụ : Ở áp suất chuẩn 1 atm , nước đá nóng chảy ở OoC , thiếc nóng chảy ở 232oC sắt nóng chảy ở 1530oC
Bằng thí nghiệm nào để chứng tỏ nước đá là chất kết tinh ??
C
0206 0212
Tiết 59 CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I/- CHẤT RẮN KẾT TINH :
1/- Cấu trúc tinh thể
2/-Các đặc tính của chất rắn kết tinh :
a/- Các chất rắn kết tinh được cấu tạo từ cùng một loại hạt , nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì tính chất vật lý của chúng cũng rất khác nhau .
Cấu trúc tinh thể của kim cương
Cấu trúc tinh thể của than chì
b/- Mỗi chất rắn kết tinh ( ứng với một cấu trúc tinh thể ) có nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi với mỗi áp suất cho trước .
c/- Chất rắn đơn tinh thể hoặc chất rắn đa tinh thể :
Chất rắn đơn tinh thể : Cấu tạo chỉ từ một tinh thể
Vd : Muối ăn , thạch anh , kim cương …
 Có tinh dị hướng
Chất rắn đa tinh thể : cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ sắp xếp hỗn độn với nhau .
Vd : Hầu hết kim loại ( sắt , đồng …) hợp kim là chất rắn đa tinh thể
 Có tính đẳng hướng
Lệnh C2 :Vì sao chất rắn đa tinh thể lại có tính đẳng hướng , mặc dù chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng ?
C
Mặc dù mỗi tinh thể có tính dị hướng nhưng do sự sắp xếp hỗn độn của các tinh thể  tính dị hướng bị bù trừ nên chất rắn đa tinh thể có tính đẳng hướng !
0212 0216
0216 0217
Tiết 59 CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I/- CHẤT RẮN KẾT TINH :
1/- Cấu trúc tinh thể
2/-Các đặc tính của chất rắn kết tinh :
a/- Các chất rắn kết tinh được cấu tạo từ cùng một loại hạt , nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì tính chất vật lý của chúng cũng rất khác nhau .
b/- Mỗi chất rắn kết tinh ( ứng với một cấu trúc tinh thể ) có nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi với mỗi áp suất cho trước .
c/- Chất rắn đơn tinh thể hoặc chất rắn đa tinh thể :
Chất rắn đơn tinh thể : Cấu tạo chỉ từ một tinh thể
Vd : Muối ăn , thạch anh , kim cương …
 Có tinh dị hướng
Chất rắn đa tinh thể : cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ sắp xếp hỗn độn với nhau .
Vd : Hầu hết kim loại ( sắt , đồng …) hợp kim là chất rắn đa tinh thể
 Có tính đẳng hướng
3/-Ứng dụng của chất rắn kết tinh :
Chất rắn đơn tinh thể : Si ,Ge làm linh kiện bán dẫn . Kim cương làm mũi khoan , dao cắt kính , đồ trang sức …
Chất rắn đa tinh thể Kim loại và hợp kim  Luyện kim , xây dựng , đóng tàu , sản xuất đồ gia dụng …. !
0217 0219
Tiết 59 CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
I/- CHẤT RẮN KẾT TINH :
II/- CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH:
1/- Chất rắn vô định hình :
Là những chất rắn không có cấu trúc tinh thể và do đó không có dạng hình học xác định .
Ví dụ : Thủy tinh , nhựa đường , các chất dẻo … là các chất rắn vô định hình .
2/- Đặc điểm chất rắn vô định hình :
Có tính đẳng hướng , không có điểm nóng chảy xác định
3/- Ứng dụng của chất rắn vô định hình :
Thủy tinh , nhựa , cao su … dùng phổ biến trong các ngành công nghệ khác nhau vì ( dễ tạo hình , không bị gỉ , giá thành rẻ … )
Lệnh C3 : Chất rắn vô định hình có tính dị hướng không ?
Có nhiệt độ nóng chảy xác định không ? Tại sao ?
TL : Do chất rắn vô định hình không có cấu trúc tinh thể nên nó có tính đẳng hướng ( không có tính dị hướng ) và không có nhiệt độ nóng chảy xác định
0219 0226
Chú ý :
Một số chất như lưu huỳnh, đường kính ( nấu chè) … có thể là chất rắn kết tinh, có thể là chất rắn vô định hình tuỳ theo điều kiện kết tinh .
Ví dụ:
0226 0227
Tiết 59 CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
CHẤT RẮN
CHẤT RẮN KẾT TINH
CHẤT RẮN VÔ ĐỊNH HÌNH
-Có cấu trúc tinh thể
-Có nhiệt độ nóng chảy xác định
Chất rắn đơn tinh thể
Chất rắn đa tinh thể
Có tính dị hướng
Có tính đẳng hướng
-Không có cấu trúc tinh thể
-Không có nhiệt độ nóng chảy xác định
Có tính đẳng hướng
0227 0233
0233 0234
0234 0235
0235 0236
0236 0237
0237 0238
Dặn dò
Giải các bài tập 1  9 trang 186 ,187 SGK
Đọc trước bài “ Sự nở vì nhiệt của Vật rắn” trang 194  197 sgk
0238 0239
Một số dạng thù hình của CACBON
0239 0240