Bài 34. Các nước tư sản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa

KIỂM TRA BÀI CŨ
Em hãy trình bày nguyên nhân dẫn đến
cuộc nội chiến ở Mĩ?
Nguyên nhân sâu xa: Kinh tế Mĩ phát triển…bị chế độ nô lệ ở Miền Nam kìm hãm -> mâu thuẫn giữa tư sản, trại chủ Miền bắc với chủ nô Miền Nam.
- Nguyên nhân trực tiếp: A.Lin-côn trúng cử tổng thống, đe doạ quyền lợi của chủ nô Miền Nam, 11 bang MN tách khỏi liên bang chuẩn bị lực lượng tấn công chín phủ. 12/4/1862, nội chiến bùng nổ.
BÀI 34:
CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHUYỂN SANG GIAI ĐOẠN CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC
1. Những thành tựu về khoa học – kĩ thuật cuối thế kỈ XIX đầu thế kỉ XX:
2. Sự hình thành các tổ chức độc quyền:
1. Những thành tựu về khoa học – kĩ thuật cuối thế kỈ XIX đầu thế kỉ XX:
a. Thành tựu:
HOẠT ĐỘNG NHÓM
Nhóm 1: Tìm hiểu những thành tựu trong
lĩnh vực Vật lý?
Nhóm 2: Tìm hiểu những thành tựu trong
lĩnh vực Hóa học, Sinh học?
Nhóm 3: Tìm hiểu những thành tựu KH-KT
ứng dụng trong sản xuất?
G.Ôm (D?c)
G. P.Giun (Anh)
E.K.Lenxơ (Nga)
M.Pharađây (Anh)
- Những phát minh về điện -> mở ra khả năng ứng dụng một nguồn năng lượng mới.
Nhóm 1:
Tìm hiểu những thành tựu trong lĩnh vực Vật lý?
- Phát hiện về những hiện tượng phóng xạ -> đặt nền tảng cho việc tìm kiếm nguồn năng lượng hạt nhân.
Pi-e Qui-ri là Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Pa-ri, đã cùng vợ là Ma-ri Qui-ri nghiên cứu hiện tượng phóng xạ và phát minh ra chất Pônôli và Radi .
Ma-ri Qui-ri là một nhà hóa học xuất sắc, bà có nhiều công trình nghiên cứu với chồng và công trình nghiên cứu riêng. Bà là người phụ nữ đầu tiên được cử làm giáo sư trường Đại học tổng hợp Xooc-bon, một trường nổi tiếng trên thế giới.
Năm 1903, bà được tặng giải thưởng Nô-ben về vật lý. Năm 1911, bà lại được tặng thưởng Nô-ben về Hóa Học. Bà là người duy nhất được tặng giải thưởng Nô-ben 2 lần thuộc 2 lĩnh vực khoa học khác nhau.
Thuyết tiến hóa
Chế tạo Văc-xin phòng bênh.
Nhóm 2:
Tìm hiểu những thành tựu trong lĩnh vực Hóa học, Sinh học?
* Công nghiệp:
Kĩ thuật luyện kim được cải tiến
Tuốc bin phát điện được sử dụng để cung cấp điện năng.
Dầu hỏa được khai thác
Công nghiệp hóa học ra đời.
* Trong giao thông vận tải:
Phát minh ra điện tín
Ô tô được sử dụng nhờ phát minh về động cơ đốt trong.
Chiếc máy bay đầu tiên được chế tạo.
* Trong nông nghiệp:
Sử dụng máy móc, phân bón hóa học.
Nhóm 3:
Tìm hiểu những thành tựu KH-KT ứng dụng trong sản xuất?
Máy điện tín
Lò Bét-xme
Anh em Wright chế tạo máy bay
b. Vai trò:
Những tiến bộ về KH-KH cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX đã làm thay đổi cơ bản nền sản xuất và cơ cấu kinh tế TBCN
Đánh dấu bước tiến mới của CNTB giai đoạn này.
2. Sự hình thành các tổ chức độc quyền:
a. Bối cảnh ra đời:
Cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX, nhờ những tiến bộ KH-KT, sản xuất công nghiệp ở các nước tư bản Âu-Mĩ tăng nhanh, dẫn tới tập trung sản xuất, tích tụ tư bản.
Để tập trung vốn lớn đủ sức cạnh tranh, các nhà tư bản đã thành lập các công ty độc quyền, các công ty nhỏ bị thu hút vào các công ty lớn.
Nhiều tổ chức độc quyền ra đời dưới nhiều hình thức: Cac-ten, xanh-di-ca, Tờ-rớt.
-> Đây là đặc trưng xác định CNTB chuyển sang CNĐQ
Ví dụ: Trong ngành dệt may
Công ty a
Công ty b
Công ty d
Công ty M
Công ty c
Các công ty a,b,c,d bị thu hút vào công ty M
Công ty M
Công ty M độc quyền
Trong ngân hàng:
+ Một vài ngân hàng lớn khống chế mọi hoạt động kinh doanh của cả nước, tạo nên tầng lớp tư bản tài chính.
+ Các nhà tư bản tài chính đẩy mạnh xuất khẩu tư bản.
- Trong công nghiệp: sự tập trung sản xuất -> các công ty độc quyền ra đời
b. Đặc điểm:
- Các nước đế quốc đẩy mạnh xâm lược và tranh giành thuộc địa.
c. Các mâu thuẫn xã hội:
Đế quốc >< Đế quốc
Tư sản>< Công nhân, nhân dân lao động
Đế quốc >< Nhân dân thuộc địa
- Mỗi đế quốc có đặc điểm riêng: Anh “Đế quốc thực dân”, Pháp “Đế quốc cho vay lãi”…
ĐQ >< ĐQ
Thủ tiêu áp bức, bóc lột (Chính nghĩa)
Công nhân bị bóc lột nặng nề
Các thuộc địa bị vơ vét, thống trị
Tranh giành thuộc địa
Các cuộc chiến tranh nổ ra.
Phong trào đấu tranh của công nhân.
Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc.
ĐQ >< Thuộc địa
TS >< CN
Tổn thất nặng nề (Phi nghĩa)
CỦNG CỐ
Bài này các em cần nắm vững:
Những thành tựu chủ yếu về KH-KT ( lĩnh vực, tên phát minh, người phát minh, tác dụng).
Vai trò của thành tựu KH-KT.
Sự hình thành các công ty độc quyền.
Đặc điểm của CNTB ở giai đoạn ĐQCN: Đặc điểm cơ bản, đặc điểm riêng, các mâu thuẫn xã hội.
Dặn dò:
Học bài, trả lời các câu hỏi trong sgk.
Sưu tầm những mẩu chuyện về cuộc đời và sự nghiệp một số nhà Bác học nổi tiếng thời kì này.
Tìm hiểu nội dung bài 35.