Bài 33. Sự phát triển của sinh giới qua các đại địa chất

Tiết 33:SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA ĐẤT
MỤC TIÊU
Hoá thạch
và
vai trò
Của
hoá thạch
Lịch sử
phát sinh
Của
sinh giới
Qua
Các đại
Địa chất
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
I/. HOÁ THẠCH
1- Khái niệm:
- Hoá thạch là những di tích của sinh vật sống trong các thời đại trước để lại trong các lớp đất đá.
Xem các hình ảnh sau về hoá thạch và cho biết:
Hoá thạch là gì?
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
I/. HOÁ THẠCH
1- Khái niệm:
- Hoá thạch là những di tích của sinh vật sống trong các thời đại trước để lại trong các lớp đất đá.
2- Các dạng hoá thạch, con đường hình thành hoá thạch:
Sắp xếp các hoá thạch
sau thành nhóm?
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
I/. HOÁ THẠCH
1- Khái niệm:
- Hoá thạch là những di tích của sinh vật sống trong các thời đại trước để lại trong các lớp đất đá.
2- Các dạng hoá thạch, con đường hình thành hoá thạch:
- Khi sinh vật chết, phần mềm bị phân huỷ, còn lại phần cứng: xương, vỏ đá vôi.
Khi sinh vật chết, được giữ trong điều kiện đặc biệt ( băng, nhựa hổ phách, không khí khô …), nên còn nguyên vẹn.
Khi sinh vật chết, cả cơ thể bị phân huỷ và được thay bằng đá ( khuôn trong) hoặc chỉ còn dấu vết in lại trên đất đá ( khuôn ngoài).
3- Vai trò của hoá thạch:
- Hoá thạch là tài liệu trực tiếp để nghiên cứu lịch sử xuất hiện, phát triển, diệt vong của sinh vật
- Nghiên cứu lịch sử khí hậu, địa chất của trái đất.
- Nghiên cứu tuổi thọ của các lớp đất, đá.
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
I/. HOÁ THẠCH
1- Khái niệm:

2- Các dạng hoá thạch, con đường hình thành hoá thạch:
3- Vai trò của hoá thạch:
- Hoá thạch là tài liệu trực tiếp để nghiên cứu lịch sử xuất hiện, phát triển, diệt vong của sinh vật
- Nghiên cứu lịch sử khí hậu, địa chất của trái đất.
- Nghiên cứu tuổi thọ của các lớp đất, đá.
*). Xác định tuổi hoá thạch:
Căn cứ vào sự phân rã của các nguyên tố phóng xạ:
- Cácbon14 trong hoá thạch ( chu kì bán rã 5700 năm)
Urani238 trong lớp đất đá chứa hoá thạch ( chu kì bán rã 4,5 tỉ năm)
? Khi nghiên cứu thấy có nhiều hoá thạch là đv biển có tuổi hàng triệu năm ở vùng núi. Kết luận nào sau đây là đúng?
Con người mang từ biển lên sử dụng.
Nơi đây trước kia là biển
Động đất đã di chuyển đv từ biển lên
A và B đúng
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
I/. HOÁ THẠCH
1- Khái niệm:

2- Các dạng hoá thạch, con đường hình thành hoá thạch:
3- Vai trò của hoá thạch:
II/. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
1- Những căn cứ để phân chia thời gian địa chất:
Căn cứ vào các hoá thạch: loại hoá thạch và số lượng.
Căn cứ vào những biến động lớn về địa chất, khí hậu của trái đất.
2- Hiện tượng trôi dạt lục địa:
Là: Sự di chuyển của các phiến kiến tạo vỏ trái đất ( lục địa) do lớp dung nham nóng chảy bên trong trái đất chuyển động.
Diễn biến:
Vai trò: Những biến đổi về kiến tạo của vỏ trái đất ( trôi dạt lục địa) dẫn đến những thay đổi rất mạnh về điều kiện khí hậu Những đợt đại tuyệt chủng của hàng loạt các loài và sau đó là thời kì bùng nổ phát sinh những loài mới để chiếm cứ các ổ sinh thái còn trống.
Hiện tượng trôi dạt lục địa:
+ 250 triệu năm trước: 1 khối siêu lục địa
+ 180 triệu năm trước: 2 khối: Lục địa Bắc, lục địa Nam
+ 65 triệu năm trước: Các lục địa gần giống ngày nay (Ấn Độ tách khỏi Lục địa Âu- Á ).
+ 10 triệu năm trước: Lục địa Ấn Độ sát nhập với Lục địa Âu- Á.
250 triệu năm trước
180 triệu năm trước
65 triệu năm trước
Các lục địa ngày nay
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
I/. HOÁ THẠCH
1- Khái niệm:

2- Các dạng hoá thạch, con đường hình thành hoá thạch:
3- Vai trò của hoá thạch:
II/. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
1- Những căn cứ để phân chia thời gian địa chất:
Căn cứ vào các hoá thạch: loại hoá thạch và số lượng.
Căn cứ vào những biến động lớn về địa chất, khí hậu của trái đất.
2- Hiện tượng trôi dạt lục địa:
3- Sinh vật trong các đại địa chất:
Được chia thành 5 đại:
Đại Thái cổ
Đại Nguyên sinh
Đại Cổ sinh
Đại Trung Sinh
Đại Tân sinh.
? Căn cứ vào hoá thạch, sự biến động về khí hậu, địa chất; Lịch sử sinh giới được phân chia như thế nào?
LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
Những sinh vật đầu tiên trên trái đất ở Đại Thái cổ: Sinh vật nhân sơ
Những sinh vật có nhân đầu tiên ở đại Nguyên sinh.
LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
Đại cổ sinh:
LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
Đại trung sinh:
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT
I/. HOÁ THẠCH
II/. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA SINH GIỚI QUA CÁC ĐẠI ĐỊA CHẤT

- Đại Thái cổ: Hình thành những sinh vật đơn giản đầu tiên, sự sống ở dưới nước
- Đại Nguyên sinh: Có các đại diện của các ngành ĐV, TV, nhưng sự sống vẫn ở dưới nước, tích luỹ ôxi trong khí quyển, hình thành sinh quyển
- Đại Cổ sinh: Sự chinh phục đất liền của ĐV, TV.
- Đại Trung Sinh: Là đại phát triển ưu thế của cây hạt trần và bò sát
- Đại Tân sinh: Là đại phồn thịnh của TV hạt kín, sâu bọ, chim, thú.
Sự kiện chính của từng đại?
Củng cố
Câu 1: Bình thường, khi SV chết, hiện tượng xảy ra phổ biến là:
Toàn bộ cơ thể bị phân huỷ
Phần mềm bị phân huỷ, còn lại phần cứng
Cơ thể sv hoá đá
Cơ thể sv được bảo tồn nguyên vẹn.
Câu 2: Ý nghĩa của nghiên cứu hoá thạch?
Xác định lịch sử xuất hiện, phát triển, diệt vong của sv
Xác định tuổi các lớp đất đá chứa hoá thạch
Xác định khí hậu, địa chất trái đất
Tất cả đều đúng
Câu 3: Vì sao khi xác định tuổi hoá thạch, các lớp đất đá người ta căn cứ vào sự phân rã của các nguyên tố phóng xạ?
Quá trình phân rã của các nguyên tố này diễn ra trong thiên nhiên nhanh, không phụ thuộc ngoại cảnh.
Quá trình phân rã của các nguyên tố này diễn ra trong thiên nhiên đều đặn, không phụ thuộc ngoại cảnh.
Quá trình phân rã của các nguyên tố này diễn ra trong thiên nhiên chậm, không phụ thuộc ngoại cảnh
Quá trình phân rã của các nguyên tố này diễn ra trong thiên nhiên không phụ thuộc ngoại cảnh
B. Phần mềm bị phân huỷ, còn lại phần cứng
Tất cả đều đúng
B.Quá trình phân rã của các nguyên tố này diễn ra trong thiên nhiên đều đặn, không phụ thuộc ngoại cảnh.

Củng cố
Câu 4: Hoàn thành bảng sau:


Đại nguyên sinh
Kỉ Silua- Đại cổ sinh
Kỉ cacbon- Đại Cổ sinh
Kỉ cacbon- Đại Cổ sinh
Kỉ tam điệp- Đại Trung sinh
Kỉ phấn trắng- Đại Trung sinh
Kỉ Đệ tứ- Đại Tân sinh
Bài tập về nhà
1- Câu hỏi sgk
2- Trả lời các câu hỏi sau:
Tại sao Đại Thái cổ, nguyên sinh để lại ít di tích
Những điều kiện để sinh vật di cư lên cạn ở kỉ Silua- Đại cổ sinh? Ý nghĩa hiện tượng đó là gì?
Vì sao cây hạt trần, bò sát hưng thịnh ở Đại Trung sinh?
Hãy giải thích lý do bò sát khổng lồ bị tuyệt diệt ở cuối Đại Trung sinh?
3- Sưu tầm các hoá thạch ( bài thực hành)
4- Đọc trước bài 34
BÀI HỌC KẾT THÚC.
CHÂN THÀNH CẢM ƠN

Hiện tượng trôi dạt lục địa