Bài 33. Mẫu nguyên tử Bo

GV: HỒ THANH HIỀN

TRƯỜNG THPT ĐAK MIL
TỔ VẬT LÝ
TRI THỨC
ĐẠO ĐỨC
SÁNG TẠO

NHÓM 1:
Trình bày mẫu hành tinh nguyên tử của Rutherford?
NHÓM 2:
Trình bày tiên đề về các trạng thái dừng? Cho biết bán kính quỹ đạo dừng đối với nguyên tử Hiđrô tuân theo qui luật nào? Phân biệt trạng thái cơ bản và trạng thái kích thích?
NHÓM 3:
Trình bày tiên đề về sự bức xạ và hấp thụ năng lượng của nguyên tử? Trả lời câu hỏi C2?
NHÓM 4:
Giải thích sự tạo thành quang phổ vạch và quang phổ hấp thụ?
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VÈ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
I - MÔ HÌNH HÀNH TINH NGUYÊN TỬ
Theo Rơ-dơ–pho:
Nguyên tử được cấu tạo như thế nào ?
- Các e chỉ tồn tại và chuyển động trên 1 quỹ đạo xác định
Mô hình nguyên tử của Rutherford lúc đó là:

Proton và neutron tạo nên hạt nhân nguyên tử, e chuyển động xung quanh và khối lượng của e rất nhỏ so với khối lượng của hạt nhân nguyên tử.
Các e chỉ tồn tại và chuyển động trên 1quỹ đạo xác định
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VÈ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
I - MÔ HÌNH HÀNH TINH NGUYÊN TỬ
- Các e chỉ tồn tại và chuyển động trên 1 quỹ đạo xác định
Mẫu nguyên tử của Rutherford gặp khó khăn trong việc giải thích tính bền vững của nguyên tử và sự tạo thành quang phổ vạch của nguyên tử Hyđrô

I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VÈ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
I - MÔ HÌNH HÀNH TINH NGUYÊN TỬ
Để khắc phục những khó khăn của mẫu nguyên tử Rutherford , năm 1913, Bohr vận dụng thuyết lượng tử và việc nghiên cứu quang phổ vạch Hidro để xây dựng mẫu nguyên tử Bo (Bohr) bằng cách bổ sung thêm hai tiên đề vào mẫu hành tinh nguyên tử
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
II - CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO VỀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
1> Tiên đề về các trạng thái dừng

- Nguyên tử chỉ tồn tại trong các trạng thái có năng lượng xác định, gọi là trạng thái dừng. Khi ở trạng thái dừng nguyên tử không bức xạ.
- Trong các trạng thái dừng của nguyên tử , electron chỉ chuyển động trên các quỹ đạo có bán kính hoàn toàn xác định : Quỹ đạo dừng.
Tiên đề vật lý là gì ?
Những giả thiết vật lý , chỉ chấp nhận, không chứng minh !
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
II - CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO VỀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
Bán kính thứ nhất
Bán kính thứ hai
Bán kính thứ ba
r0
4r0
9r0
Xét với nguyên tử hidro, các bán kính quỹ đạo tăng theo quy luật nào ?
1> Tiên đề về các trạng thái dừng
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
II - CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO VỀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
Với nguyên tử Hidro, bán kính các quỹ đạo dừng tăng tỉ lệ thuận với bình phương của các số nguyên liên tiếp: rn = n2 ro với ro = 5,3.10-11 m
Tên quỹ đạo: K L M N O P …
Bán kính: r0 4r0 9r0 16r0 25r0 36r0...
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
II - CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO VỀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
2>Tiên đề về sự bức xạ và hấp thụ năng lượng của nguyên tử:
Khi nguyên từ chuyển từ trạng thái dừng có năng lượng En sang trạng thái dừng có năng lượng Em thấp hơn thì nguyên tử phát ra một phôtôn có năng lượng đúng bằng hiệu: En – Em :  = hfnm = En – Em
- Ngược lại, nếu nguyên tử đang ở trạng thái dừng có năng lượng Em mà hấp thụ được một phôtôn có năng lượng đúng bằng hiệu En – Em thì nó chuyển sang trạng thái dừng có năng lượng En cao hơn.
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
En - Em = hfnm
hfnm
En > Em
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
Tiên đề còn cho thấy: Nếu một chất hấp thụ được ánh sáng có bước sóng nào thì nó cũng có thể phát ra ánh sáng có bước sóng ấy.
II - CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO VỀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
C2:Nếu phôtôn có năng lượng lớn hơn hiệu En – Em thì nguyên tử có hấp thụ được không?
C
J
L
L1
L2
F
S
P
MẪU NGUYÊN TỬ BO VÀ QUANG PHỔ VẠCH CỦA
NGUYÊN TỬ HIĐRÔ
Quang phổ liên tục
Quang phổ vạch hấp thục
Quang phổ vạch phát xạ
Hiện tượng đảo sắc
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
III- QUANG PHỔ PHÁT XẠ VÀ QUANG PHỔ HẤP THỤ CỦA NGUYÊNTỬ HIĐRÔ
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
Khi electron chuyển từ mức năng lượng cao về mức năng thấp thì nó phát ra một photon có năng lượng hoàn toàn xác định :
hf = Ecao – Ethấp
Mỗi photon có tần số f tương ứng với một ánh sáng đơn sác có bước sóng  ứng với một vạch màu xác định.
1> SỰ TẠO THÀNH QUANG PHỔ VẠCH PHÁT XẠ
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
III- QUANG PHỔ PHÁT XẠ VÀ QUANG PHỔ HẤP THỤ CỦA NGUYÊNTỬ HIĐRÔ
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
Nếu một nguyên tử Hydro đang ở mức năng lượng thấp Ethấp mà nằm trong chùm sáng trắng có tất cả các photon từ lớn đến nhỏ khác nhau, nó sẽ hấp thụ ngay một photon có năng lượng đúng bằng hiệu Ecao - Ethấp để nhảy lên mức nang lượng Ecao
 có một sóng ánh sáng bị hấp thụ , làm trên quang phổ liên tục xuất hiện một vạch tối.
2> SỰ TẠO THÀNH QUANG PHỔ HẤP THỤ
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
SƠ ĐỒ CHUYỂN MỨC NĂNG LƯỢNG CỦA NGUYÊN TỬ HIĐRÔ
I. MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
III. QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
VẬN DỤNG
1
7
6
5
4
2
3
MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
VẬN DỤNG
Câu 1 : Khi nguyên tử hidrô chuyển từ trạng thái dừng có năng lượng E3 về trạng thái cơ bản thì có thể phát ra mấy vạch quang phổ?
A. 1 vạch.
B. 2 vạch.
C. 3 vạch.
D. 4 vạch.
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
VẬN DỤNG
Câu 2: Chọn câu Sai trong tiên đề về các trạng thái dừng ?
A. Nguyên tử chỉ tồn tại trong một số trạng thái có năng lượng xác định gọi là các trạng thái dừng.
B. Trong các trạng thái dừng, nguyên tử không bức xạ năng lượng.
C. Trong các trạng thái dừng, electron chuyển động trên các quỹ đạo có bán kính hoàn toàn xác định.
D. Trong trạng thái dừng, electron dừng lại không chuyển động.
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
VẬN DỤNG

Câu 3: Chọn câu sai trong tiên đề về sự bức xạ và hấp thụ
năng lượng ? :

A. Khi nguyên tử chuyển từ trạng thái dừng có năng lượng cao
En sang trạng thái dừng có năng lượng thấp Em thì nó phát ra
phôtôn có năng lượng đúng bằng En – Em
B. Khi nguyên tử đang ở trạng thái có năng lượng thấp Em hấp
thu được một phôtôn có năng lượng đúng bằng hiệu En – Em
thì nó chuyển lên trạng thái năng lượng En
C. Khi nguyên tử phát xạ hoặc hấp thụ năng lượng, nó phải
thay đổi trạng thái dừng
D. Tiên đề 2 của Bo giải thích được sự phát xạ quang phổ liên
tục của nguyên tử
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
VẬN DỤNG
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Câu 4: Các vạch H?, H?, H?, H? thuộc dãy :
Laiman (Lyman)
Banme (Balmer)
Pasen (Paschen)
Thuộc nhiều dãy khác nhau.
Không thuộc dãy nào.
MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
VẬN DỤNG
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Câu 5 : Các vạch trong dãy Pasen (Paschen) được tạo thành khi electron trong nguyên tử hydrô dịch chuyển từ các quỹ đạo bên ngoài về quỹ đạo :
K
L
M
N
MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
VẬN DỤNG
Câu 6: Các vạch trong dãy Laiman (Lyman) được tạo thành khi electron trong nguyên tử hydrô dịch chuyển từ các quỹ đạo bên ngoài về quỹ đạo :
A. K B. L C. M D. N
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
MÔ HÌNH HÀNH TINH
NGUYÊN TỬ
QUANG PHỔ PHÁT XẠ,
QUANG PHỔ HẤP THỤ
CỦA HIĐRÔ
CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO
GD
BÀI 33: MẪU NGUYÊN TỬ BO
VẬN DỤNG
VẬN DỤNG
00
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Câu 7 : Cho h = 6,625.10-34Js ; c = 3.108m/s. Mức năng lượng của các quỹ đạo dừng của nguyên tử hyđrô lần lượt từ trong ra ngoài là -13,6eV ; -3,4eV ; -1,5eV . . . Với : En = -13,6eV/n2 ; n = 1, 2, 3 . . . Khi các electron chuyển từ mức năng lượng ứng với n = 3 về n = 1 thì sẽ phát ra bức xạ có tần số :
A. 2,9.1014Hz C. 2,9.1016Hz
B. 2,9.1015Hz D. 2,9.1017Hz