Bài 33. Luyện tập: Ankin

Mô hình phân tử axetilen
Ankin C5H8 có các đồng phân cấu tạo sau:
CH3 - CH2 - CH2 - C ? CH
CH3 - CH2 - C ? C - CH3
CH3 - CH - C ? CH
CH3
Bài tập:
Quan hệ giữa số đồng phân cấu tạo của anken C5H10(X) và ankin C5H8(Y).
A. X>Y B. X C. X=Y D. Cả ba trường hợp trên
Đáp án: A
CH3 –C  C-CH2-CH3

CH3-CH2-CH2-C  CH

CH3-CH-C  CH
CH3



etyl metyl axetilen
propyl axetilen
iso propyl axetilen
Quy tắc:
-Số chỉ vị trí+tên nhánh + tên mạch chính + số chỉ vị trí liên kết 3+in
-Chọn mạch C dài nhất có chứa liên kết ba
-Đánh số thứ tự C từ phía gần liên kết ba
-Số chỉ vị trí ngay trước đuôi in
Gọi tên các ankin có công thức sau:
CH ? C- CH3

CH3-CH2-C ? C-CH2-CH3

CH3-CH-CH2-C ? CH
CH3

CH3
CH3-C-C ? CH
CH3


Gọi tên các ankin có công thức sau:
CH ? C- CH3

CH3-CH2-C ? C-CH2-CH3

CH3-CH-CH2-C ? CH
CH3

CH3
CH3-C-C ? CH
CH3


1 2 3 4 5 6
propin
hex-3-in
5 4 3 2 1
4-metyl pent-1-in
4 3 2 1
3,3-đimetyl but-1-in
cộng Hiđro
-Khi xúc tác niken
Thí dụ: CH ? CH + H2 CH2=CH2
CH2= CH2 + H2 CH3- CH3
Khi xúc tác là hỗn hợp Pd/PbCO3 hoặc Pd/BaSO4 chỉ tạo thành anken:
Thí dụ: CH ? CH + H2 CH2=CH2

b. Cộng Brom, Clo:
Thí dụ:
CH ? CH + Br2(dd) ? CHBr = CHBr
1,2-đibrometen
CHBr = CHBr + Br2(dd) ? CHBr2-CHBr2
1,1,2,2-tetrabrometan
c. Cộng HX (X là OH, Cl, Br, CH3COO...)
Thí dụ:
CH ? CH + HCl CH2 = CHCl
Vinyl clorua
CH2 = CHCl + HCl CH3-CHCl2
1,1-điclo etan
Khi có xúc tác thích hợp, ankin tác dụng với HCl sinh ra dẫn xuất monoclo của anken:
Ví dụ:
CH ? CH + HCl CH2 = CHCl
Vinyl clorua
Axetilen làm mất màu dd thuốc tím:
3CH ? CH + 8KMnO4 ? 3(COOK)2 + 2KOH + 8MnO2? + 2H2O
Hãy chọn đáp án đúng?
Nếu chỉ dùng AgNO3 trong dd NH3 làm thuốc thử thì phân biệt được.
A. But-1-in

B. Etilen

C. But-2-in

D. Metan
Bài 1:
A
B
Sai
Đúng
C
Sai
D
Sai
C2H4 và C2H2 phản ứng được với tất cả các chất trong dãy nào sau đây?
A. H2; NaOH; dd HCl
B. CO2; H2; dd KMnO4
C. dd Br2, dd HCl, dd AgNO3 / NH3 dư
D. dd Br2; dd HCl; dd KMnO4
Bài 2:
D
B
Sai
Đúng
C
Sai
A
Sai