Bài 32. Tổng kết phần Văn

TIẾT: 133
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
kính chào quí thầy cô về tham dự hội thi giáo viên dạy giỏi cấp huyện năm học 2011 - 2012
GV: Nguyễn Văn Đồng
Trường: THPT Lại Sơn
TT
Thể
loại
Định nghĩa
1
Truyền
thuyết
Truyện
cổ tích
Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo.
VD: Con rồng cháu tiên, Bánh chưng bánh giầy, Sơn Tinh Thuỷ Tinh, Thánh Gióng.....
Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc... Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường, thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu…
VD: Thạch Sanh, Em bé thông minh, Cây bút thần
1.Truyện truyền thuyết:
(chú thích  SGK /tr 7)
2. Truyện cổ tích:
(chú thích SGK/tr 53)
I. Định nghĩa về các thể loại truyện đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
2
TT
Thể
loại
Định nghĩa
4
Truyện
ngụ ngôn
5
Truyện
cười
1.Truyện truyền thuyết:
(chú thích SGK/ tr 7)
2. Truyện cổ tích:
(chú thích  SGK/ tr 53)
Loại truyện kể, bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
VD: Ông lão đánh cá và con cá vàng, Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi,....
3. Truyện ngụ ngôn:
(chú thích SGK/tr 100 )
Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
VD: Treo biển, Lợn cưới áo mới ...
4. Truyện cười:
(chú thích SGK/tr 124)
I. Định nghĩa về các thể loại truyện
đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
Truyện
trung đại
3
(chú thích SGK/tr 143)
5. Truyện trung đại:
Thường là những mẫu chuyện lượm lặt từ
dân gian hoặc chuyện người thật việc thật,
mang tính giáo huấn cao
VD: Con hổ có nghĩa, Mẹ hiền dạy con…
TT
Thể
loại
Định nghĩa
6
Văn bản nhật dụng
Không phải là một khái niệm chỉ thể loại văn, hoạch chỉ kiểu văn bản. Những bài viết cá nội dung gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống trức mắt của con người và xã hội
VD: Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử, Động Phong Nha,…
1.Truyện truyền thuyết:
(chú thích SGK/ tr 7)
2. Truyện cổ tích:
(chú thích  SGK/ tr 53)
3. Truyện ngụ ngôn:
(chú thích SGK/tr 100 )
4. Truyện cười:
(chú thích SGK/tr 124)
I. Định nghĩa về các thể loại truyện
đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
(chú thích SGK/tr 143)
5. Truyện trung đại:
6. Văn bản nhật dụng:
(chú thích SGK/tr 125)
I. Định nghĩa về các thể loại đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
II. Bảng thống kê văn bản truyện:
Con rồng cháu tiên
Lạc Long Quân

Âu Cơ
- Một vị thần giống rồng, sức khỏe phi thường, có phép lạ..
- Là tiên, xinh đẹp...
- Ý nghĩa: Giải thích nguồn gốc của người việt, đồng bào phải yêu thương, đoàn kết.
2
1
Bánh chưng
bánh giầy
Lang Liêu
- Thánh Gióng: Tính cách kì là...
- Ý nghĩa: Lòng yêu nước, căm thù giặc, đánh đuổi ngoại xâm...
3
Thánh Gióng
Thánh Gióng
- Chăm chỉ, cần cù, hiền lành, thông minh...
-Ý nghĩa: Giải thích nguồn gốc Bánh chưng, Bánh giầy, đề cao tục lệ thờ cúng tổ tiên...
I. Định nghĩa về các thể loại đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
II. Bảng thống kê văn bản truyện:
Sơn Tinh Thủy Tinh
Sơn Tinh Thủy Tinh
- Hai nhân vật đều có tài phép lạ....
- Ý nghĩa: Giải thích hiện tương thiên tai lũ lụt. Nếu Sơn Tinh đại diện sức mạnh, ước mơ chiến thắng thiên tai thì Thủy Tinh tượng trưng cho sự phá hoại của thiên tai...
5
4
Sử tích
Hồ Gươm
Lê Lợi
- Cần cù, chăm chỉ, thật thà, tài giỏi...
- Xảo trá, gian ác, ham danh lợi...
-Ý nghĩa: thể hiện ước mơ cán cân công lí: ở hiền gặp lành, gieo gió gặt bão...
6
Thạch Sanh
Thạch Sanh
Lý Thông
- Yêu nước, căm thù giặc...
- Ý nghĩa: Ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn mang tích chất toàn dân, giải thích tên gọi Hồ Gươm... Ca ngợi người anh hùng dân tộc cứu dân, cứu nước
I. Định nghĩa về các thể loại đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
II. Bảng thống kê văn bản truyện:
Em bé
Thông minh
Em bé
thông minh
- Thông minh, dũng cảm, ứng xử khôn khéo...
- Ý nghĩa: Đại diện trí tuệ của dân gian trước những thử thách của thù địch...
8
7
Cây bút thần
Mã Lương
- Hiền lành, tốt bụng, nhu nhược..
- Biết trả ơn
- Tham lam vô lối, ác độc..
- Ý nghĩa: Đề cao việc làm phúc và trả ơn, đồng thời thể hiện tham lam quá độ, độc ác sẽ gặp quả báo...
9
Ông lão đánh cá và con cá vàng
Ông lão đánh cá
Con cá vàng
Mụ vợ
- Thông minh, có năng khiếu hội hoạ, dũng cảm...
- Ý nghĩa: Tài năng chăm chỉ đức độ sẽ được đền đáp, những thế lực xấu sẽ bị quả báo...
I. Định nghĩa về các thể loại đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
II. Bảng thống kê văn bản truyện:
Ếch ngồi đáy giếng
Con Ếch
- Bảo thủ, kém hiểu biết, hênh hoang, coi trời bằng vung...
- Ý nghĩa: Dù sống trong môi trường hạn hep cũng biết tìm cách học hỏi mở rộng hiểu biết, biết những hạn chế của mình mà khắc phục...
11
10
Thầy bói xem voi
Các thầy bói
- Ghen tức vô lối, ích kỉ, đố kị lẫn nhau...
- Ý nghĩa: Cá nhân không thể tách rời cộng đồng, phải biết hợp tác và tôn trọng công sức của nhau...
12
Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
- Bảo thủ, chủ quan, lố bịch...
- Ý nghĩa: Tìm hiểu sự vật không lấy cái bộ phận chỉ cái toàn bộ, phải biết lắng nghe người khác...
Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
I. Định nghĩa về các thể loại đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
II. Bảng thống kê văn bản truyện:
Treo biển
Anh treo biển
- Không có lập trường riêng cho bản thân...
- Ý nghĩa: Phê phán những người làm việc thiếu chủ kiến bản thân, không suy xét kĩ khi nghe ý kiến người khác...
14
13
Lợn cưới áo mới
Hai chàng khoe của
- Giúp đỡ nhau, biết hết lòng hết sức để trả ơn...
- Ý nghĩa: Đề cao nhân nghĩa trong đạo lám người...
15
Con hổ có nghĩa
- Khoe khoang, lố bịch...
- Ý nghĩa: phê phán đức tính khoe khoang...
Hai con hổ
Bà đỡ trần
Bác tiều phu
16
Mẹ hiền dạy con
Bà mẹ
- Hiền minh, nhân hậu, nghiêm khắc trong cách dạy con..
- Ý nghĩa: Khuyên dạy con người không chỉ chọn môi trường sống mà còn phải biết cách ứng xử trong cuộc sống...
I. Định nghĩa về các thể loại đã học:
Tiết 133:
Tổng kết về phần văn
II. Bảng thống kê văn bản truyện:
Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng
Lương y
Phạm Bân
- Giỏi nghề, thương người, cương trực...
- Ý nghĩa: Ca ngợi y đức cao đẹp của người thầy thuốc ...
18
17
Bài học đường đời đầu tiên
Dế Mèn
- Người anh: Ghen tức, đố kị...
- Em gái: Hồn nhiên, nhân hậu, có tài vẽ, quí mến anh...
- Ý nghĩa: Phê phán tính ghen tức đố kị, đề cao tính nhân hậu...
19
Bức tranh của em gái tôi
- Dế Mèn: Hung hăng, kiêu căng, sống ích kỉ ...
- Ý nghĩa: Sống hống hách kiêu căng sớm muộn sẽ rước họa vào thân...
Hai anh em
20
Buổi học cuối cùng
Phăng
Thầy
Ha-men
- Phrăng: Ham chơi, sớm nhận ra lỗi và biết xấu hổ...
- Thầy Ha-men: nghiêm khắc nhưng thương học trò,Yêu
nước, yêu tiếng Pháp, căm giận quân xâm lược.
- Ý nghĩa: Ca ngợi tình yêu quê hương đất nước – yêu tiêng dân tộc mình...
I. Định nghĩa về các thể loại đã học:
II. Bảng thống kê văn bản truyện:
III. Điểm giống nhau về phương thức biểu đạt của thể loại truyện:
Tiết: 133
Tổng kết phần văn
Điểm giống nhau về phương thức biểu đạt của thể loại truyện dân gian, truyện trung đại và truyễn hiện đại:
Có cốt truyện, nhân vật, hành động của nhân vật, chi tiết, ngôi kể, miêu tả, tự sự....
VI. Chủ đề truyền thống yêu nước và lòng nhân ái:
Chủ đề truyền thống yêu nước
Chủ đề truyền thống lòng nhân ái
TP: Thánh Gióng, Sử tích Hồ Gươm, Lượm, cây tre, Lòng yêu nước, Buổi học cuối cùng, Cầu Long Biên - Chứng nhân lịch sử, Bức thư của thủ lĩnh da đỏ, Động Phong Nha, Cô Tô....
TP: Con rồng cháu tiên, Bánh chưng bánh giầy, Sơn Tinh Thuỷ Tinh,Sọ Dừa, Thạch Sanh, Cây bút thần, Ông lão đánh cá và con cá vàng, Con hổ có nghĩa, Mẹ hiền dạy con, Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng....
BH: - Đánh giặc tham gia vào chiến đấu...
- Yêu tiếng( Ngôn ngữ dân tộc), ca ngợi tự hào các di sản, danh lam thắng cảnh...
BH: - Chia sẽ, giúp đỡ yêu thương nhau,...
- Phê phán lên án cái xấu cái ác, bảo vệ cái thiện cái tốt đẹp
Giải ô chữ
1
2
3
4
ô chữ

T R U Y Ề N T H U Y Ế T
C Ổ T Í C H
N G Ụ N G Ô N
T R U Y Ệ N C Ư Ờ I
T R U Y Ệ N
D Â N G I A N
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo và các em học sinh