Bài 32. Kính lúp

Bài 32: Kính lúp
I. TỔNG QUÁT VỀ CÁC DỤNG CỤ QUANG BỔ TRỢ CHO MẮT
1. Tác dụng:
Các dụng cụ quang học đều có tác dụng bổ trợ tạo ảnh với góc trông lớn hơn góc trông vật nhiều lần.
2. Số bội giác: Đại lượng đặc trưng cho tác dụng trên là số bội giác
( và 0 đều rất nhỏ )
: là góc trông ảnh qua dụng cụ quang học.
0: là góc trông vật có giá trị lớn nhất .
C1 Số bội giác phụ thuộc những yếu tố nào?
G phụ thuộc:
+ Yếu tố thuộc về vật: độ lớn, vị trí

+ Yếu tố thuộc về kính: tiêu cự

+ Yếu tố thuộc về mắt: các điểm Cc , Cv và vị trí đặt mắt.
3. Phân loại:
Các dụng cụ quang phân thành hai nhóm:
Các dụng cụ quan sát vật nhỏ gồm kính lúp, kính hiển vi…
Các dụng cụ quan sát vật ở xa gồm kính thiên văn, ống nhòm….
Một số hình ảnh về dụng cụ quang bổ trợ cho mắt
Kính hiển vi
II. CÔNG DỤNG VÀ CẤU TẠO CỦA KÍNH LÚP
1. Định nghĩa:
Kính lúp là quang cụ bổ trợ cho mắt, có tác dụng làm tăng góc trông ảnh bằng cách tạo ra một ảnh ảo cùng chiều, lớn hơn vật.
2. Cấu tạo: Kính lúp là thấu kính hội tụ (hay một hệ ghép tương đương với một thấu kính hội tụ) có tiêu cự nhỏ ( vài cm).
Một số công dụng của kính lúp
Người cao tuổi đọc báo qua kính lúp
Những công dụng của kính lúp
Soi điện thoại bằng kính lúp
Những công dụng của kính lúp
Kiểm tra đồ thủ công mỹ nghệ bằng kính lúp
Những công dụng của kính lúp
Học sinh quan sát côn trùng bằng kính lúp
Những công dụng của kính lúp
Người thợ kim hoàn soi vàng bằng kính lúp
Dạng khác của kính lúp
Kính lúp để bàn
Kính lúp bỏ túi
III. SỰ TẠO ẢNH BỞI KÍNH LÚP
Khi quan sát một vật nhỏ qua kính lúp, mắt nhìn ảnh ảo của vật đó qua kính
Vật phải đặt trong khoảng từ O đến F
Để mắt nhìn rõ ảnh thì ảnh phải nằm trong khoảng nhìn rõ của mắt:
A’B’ € (Cc, Cv)
F`
B`
A`
F
OK
O
CC
Sơ đồ tạo ảnh qua kính lúp :
 Ngắm chừng: Là cách quan sát và điều chỉnh vị trí của vật hoặc kính để ảnh của vật hiện trong khoảng nhìn rõ của mắt.
Cách ngắm chừng
 Ngắm chừng ở cực cận: Điều chỉnh để A’B’ hiện lên ở Cc
 Ngắm chừng ở cực viễn: Điều chỉnh để A’B’ hiện lên ở Cv.
Vậy khi cần quan sát trong một thời gian dài, ta nên thực hiện cách ngắm chừng nào? Tại sao?
Khi cần quan sát trong một khoảng thời gian dài, ta nên thực hiện cách ngắm chừng ở cực viễn để mắt không bị mỏi
 Với người bình thường Cv nằm ở : Ta nói ngắm chừng ở vô cùng
IV. SỐ BỘI GIÁC CỦA KÍNH LÚP
Khi vật đặt tại điểm Cc
Định nghĩa: Độ bội giác của kính lúp là tỉ số giữa góc trông ảnh qua dụng cụ quang học () với góc trông trực tiếp vật bằng mắt (0) khi vật đặt ở điểm cực cận của mắt.
IV. SỐ BỘI GIÁC CỦA KÍNH LÚP
Tổng quát:
 Ngắm chừng ở vô cùng:
Quan sát hình vẽ và tính tan α ?
A  F Các tia ló song song
Nhận xét:
Ngắm chừng ở vô cực
- Mắt không phải điều tiết.
- G không phụ thuộc vào vị trí đặt mắt sau thấu kính.
- Thực tế: OCc = Đ = 0,25m
- Kính lúp thông dụng G có giá trị từ 2,5 đến 25.
- Giá trị này thường được ghi ngay trên vành kính.
Ví dụ : 3x; 5x….sẽ có tiêu cự tương ứng là
OCc = Đ
Từ công thức tổng quát, suy ra:
Bài tập vận dụng
Bài tập ví dụ: SGK trang 207
Tóm tắt :
OCc=15cm , OCv ở ∞
f =5cm
l= OOk =10 cm
a, d = ?
b, G ∞ =?
d =?
Giả sử khoảng đặt vật là MN
Giải:
+ Ngắm chừng ở Cv :
Ta có:
d’N = - OkCc = - (Occ – l) = - 5cm
Suy ra: dN = 2,5cm
Suy ra: dM = f = 5cm
d’M = -OkCv = -∞
+ Ngắm chừng ở Cc:
= 3
Kết luận: d = [ 2,5 ÷ 5 ] cm
Củng cố bài học
Nội dung chính:
- Tác dụng của các dụng cụ quang học bổ trợ cho mắt, và số bội giác của chúng.
- Nêu được định nghĩa, công dụng và cấu tạo của kính lúp.
- Sự tạo ảnh qua kính lúp và vẽ được đường truyền trong sự tạo ảnh đó.
- Công thức xác định số bội giác của kính lúp để vận dụng làm bài tập về kính lúp.
Câu 1: Ảnh của vật quan sát qua kính lúp là:
A. Ảnh thật cùng chiều, nhỏ hơn vật và ở gần mắt.
B. Ảnh thật hoặc ảo tùy theo cách quan sát.
C. Ảnh ảo ngược chiều, lớn hơn vật và nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt.
D. Ảnh ảo cùng chiều, lớn hơn vật và nằm trong giới hạn nhìn rõ của mắt.
Củng cố
Câu 2: Một kính lúp có ghi 5x trên vành kính. Người quan sát có khoảng cực cận OCc = 20 cm ngắm chừng ở vô cực để quan sát một vật. Tiêu cự của kính có trị số nào?

Giải
G∞ = 5, Đ = 20cm, áp dụng: G∞ = Đ/f
Suy ra: f = 20/5 = 4cm
Củng cố
A. 4
B. 5
C. 6
D. Khác A,B,C
Bài học đến đây là kết thúc
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
HỌC SINH
Trò chơi ô chữ
۞
2
3
4
Đây là một dụng cụ làm bằng vật liệu trong suốt được giới hạn bởi 2 mặt cầu hoặc một mặt cầu và một mặt phẳng.
?
Đây là một đại lượng vật lý cho biết độ lớn của ảnh khi quan sát vật qua kính lúp.
Mắt nhìn thấy gì của vật khi quan sát vật qua kính lúp?
Kính lúp dùng để quan sát những đối tượng nào?
Kích thước ảnh của vật khi quan sát qua kính lúp như thế nào so với kích thước thật của vật?
1